Ето го и текста за власите.
Бугари и Македонци и Власи и власти Во врска со оваа енигма разговаравме со два¼цата на¼експонирани репрезенти на влашкиот етнос во Македони¼а, претседателот на Уни¼ата на Власите Димо Димчев и шефот на Парти¼ата на Власите Митко Костов-Папули. Оба¼цата се пожртвувани прегорци за влашката кауза во Македони¼а, меƒутоа одбиваат секаква помисла дека се борат за интересите на Романи¼а. - Романците и Власите се како два¼ца браа кои си формирале одделни куи - вели Костов-Папули. "Нашите ¼азици се слични, ама не се исти. Нас како парти¼а не нe интересира Романи¼а. Ние само сакаме да бидеме мост на соработка помеƒу таа зем¼а и Македони¼а." Димо Димчев е уште поригорозен. "Во Македони¼а има и такви Власи кои често престо¼уваат во романската и грчката амбасада. Ние остро се противставуваме на таквото де¼ствуваœе и ¼а застапуваме тезата дека Власите се автентично и на¼старо население во Република Македони¼а", вели Димчев. Разговорите со овие два¼ца не можеа а да не ¼а допрат темата за таканареченото "влашко лоби", иако Власите не се одушевени кога се употребува то¼ речник. Папули ни ¼а врачи Деклараци¼ата на неговата парти¼а по повод двегодишнината од основаœето на Парти¼ата на Власите, во ко¼а се поставува прашаœето: "Дали ние денес е може да ¼а поправиме грешката на една мала, но мошне вли¼ателна група Власи, ко¼а го наметна своето мислеœе по НОБ дека нема потреба да се отвораат училишта на влашки ¼азик и да се создава влашка православна епархи¼а?" Лидерот Митко продолжува во ист тон: "Факт е дека повеето Власи инклинираат кон СДСМ и ние преку таа парти¼а сме успеале да реализираме дел од нашите бараœа. На пример, поранешната министерка за образование Емили¼а Симоска во 1995 ни овозможи да отвориме курс за професори по влашки ¼азик, 43 на бро¼, кои потоа станаа апостоли на ревитализаци¼ата на влашката култура по пат на изведуваœе факултативна настава во основните училишта. Но тоа е премалку. Ние сме имале многумина Власи во редовите на поранешната соци¼алистичка и денешната власт, ама тие не сториле речиси ништо за влашкиот народ. Тоа се нашите фарисеи", протестира Папули, на¼авува¼и дека е побара смена на соци¼алдемократот Коста Прешовски од Комитетот на заедниците и поставуваœе сво¼ човек во то¼ ембрионален Дом на етносите во македонското Собрание. Приказната за т.н. "влашко лоби" е неверо¼атна. Кога е погледнете ко¼ сe бил во органите за управуваœе од ово¼ етницитет, е останете вчудовидени. Го замоливме Димо Димчев да ни каже ко¼, освен Милтон Манаки и Хари Костов, бил Влав во досегашните влади, но и во другите ¼авни области, како што се науката, уметноста, лингвистиката, истори¼ата, правото, итн. Димчев наредува: "Пиши! Како прв, Лазар Колишевски бил Влав по ма¼ка. Откако останал сирак, го зеле тетките по ма¼чина страна - битолски Влаинки - го вдомиле во кралското сиропиталиште, а потоа го пратиле на училиште во Срби¼а. Натаму, Власи се: орƒи Цаца, Ката Лахтова, Кочо Битоšану, Васил Влашки, Дучо Кранго, а по ма¼ка Влав е и Киро Глигоров. Влав е и командантот на македонската НОВ Миха¼ло Апостолски, како и дузина познати повоени генерали (некои од нив и со црногорска крв, н.з.). Од пратениците Власи се: Елеонора Петрова, Борис Кондарко, Сашо Дохчев, £ани Макрадули (мешан Грко/Влав), потоа министерот, заменик-министерката и државниот секретар за култура Стефановски, Корнети и Този¼а, како и ексминистерката Емили¼а Симоска; во скопските села има влашка фамили¼а Бучко, така што можеби и Бучковски е Влав од неко¼а страна. Од академиците Власи се Никола Мартиновски, Харалампие и Момир Поленакович, Миха¼ло Петрушевски, Таки Фити, орƒи Чупона... Блаже Конески, творецот на македонскиот литературен ¼азик, одлично зборуваше влашки. Новиот претседател на МАНУ Цветан Грозданов по баба е од £анина. Од сферата на стопанството на¼познат Влав е Штер¼о Наков, неговата заменичка во Фершпед Кираца Тра¼ковска, Нако Наков од Годел, Панде Лазаров од ЕСМ, £орго Куа - ОХИС, како и многумина помалку познати економисти, каков што е Сашо Манаковски од Македонската банка за разво¼, ко¼ е сопруг на директорката на МРТВ Гордана Стоши." Кога сме ка¼ новинарството, да споменеме уште некое еминентно журналистичко влашко име: Чомовски - А1, Колемишевски - екс-Нова Македони¼а, Столе Наумов - Канал 77, Šупчо Зиков - Капитал... Доволно е или уште да редиме? Стер¼о Зиков од скопското обвинителство, Зоран Верушевски од ДБК, Драгоšуб Арсовски од Комерци¼ална банка, грст крупни градоначалници, владиката Наум, па и Зоран Вранишковски итн. итн... Да не ги спомнуваме оние кои станале зетовци во влашки фамилии, како Никола Поповски - Дика (како, впрочем, и потписникот на овие редови). Кога е се погледне ово¼ импресивен список, на човек му иде да поверува дека во Македони¼а има не 10, ами 100 ил¼ади Власи, токму како што тврди Димо Димчев. Телото добива глава На 15 септември минатата година во скопското кафуле Медиум се одвиваа интересни настани. Голем бро¼ декларирани противници на претходната власт се собраа таму за да го прослават падот на Šубчо Георгиевски (меƒу нив, на пример, лица од Меƒународната кризна група и од Фондаци¼ата СОРОС). Неколку часа по обзнануваœето на изборните резултати, во локалот до¼доа еуфорични соци¼алдемократи, чи¼ предводник гордо провикна: "Ги прегазивме Бугариштана!" Ако се потсетиме на из¼авата на Мите Папули, дека Власите ¼а преферираат левата политичка опци¼а, се наметнува прашаœето постои ли основа да се претпостави дека партискиот поларитет, опредметен во лицето на СДСМ и ДПМНЕ, има во себе и некаков скриен етнички бекграунд? Зошто оно¼ човек во Медиум за изборно поразените го употреби погрдниот аугментатив "бугаришта"? Од разговорите со Димчев и Папули научивме една мошне интересна работа. Во семе¼ствата во кои дома сe уште се зборува влашки, терминот Македонци или "Мачедон" е резервиран за Власите и тие себеси се нарекуваат Мачедо-Ар'м'н. (Така дури сакале да бидат именувани во Преамбулата на Уставот.) Македонците, пак - оние од словенско потекло - од страна на Власите се нарекувани Вургари или Вулгари, исто како што Грците го именуваат доминантниот македонски етникум со Вулгарис. Зошто е тоа така - не навлеговме во подетални анализи. Но, се создава помисла дека Власите (без оглед дали се декларираат како такви или како Македонци) во однос на мнозинското словенско население имаат зачувано некакво скришно сознание за нивната некогашна припадност, ко¼а пак како да ¼а сметаат за противставена на сопствениот национален интерес. Прифаам дека сево ова може да биде шпекулаци¼а. Впрочем, има Власи и од десната страна на македонскиот политички спектар - пример: Šубиша Георгиевски. Меƒутоа еден научен труд, об¼авен во Зборникот од научната конференци¼а "Власите на Балканот", поттикнува слични индиции. Во прашаœе е трудот на историчарот Глигор Тодоровски насловен како "Борбата на Власите за еманципираœе непосредно по ослободуваœето". На почетокот од своето истражуваœе д-р Тодоровски, еден од нашите на¼еминентни авторитети за то¼ историски период, наведува дека Власите "мошне активно се вклучи¼а во ослободителната во¼на уште од првата година". "Ретки беа документите од тоа воено време, каде што Власите не се споменуваат како борци и соработници во органите на борбата, како учесници во партиските организации на КПМ, во младинските групи, во нелегалните органи на новата власт" - пишува Тодоровски, додава¼и дека Манифестот на АСНОМ од 2 август 1944 Власите ги бележи на прво место, пред сите други заедници. Дури и пред Србите!
Comment