МАНАСТИР ЗРЗЕ: Споко¼ за посетителите, предизвик за археолозите (ФОТО)
Манастирот во Зрзе е дом на седуммина монаси што и креативно творат, реконструиран беше и монашкиот конак каде што е сместена работилницата за иконопис. Отец Климент вели дека нивното братство ¼а обнови Зрзеската иконописна школа, ко¼а овде постоела од времето на зрзеските зографи од 14 век
Сè повее се зголемува бро¼от на домашни и на странски посетители на манастирскиот комплекс Зрзе, ко¼ се наоƒа на ил¼ада метри надморска височина, а оддалечен триесетина километри северозападно од градот Прилеп.
Се вели дека оние што еднаш го посетиле манастирот Зрзе секогаш се наврааат повторно да ги почувствуваат мирот, споко¼от, да се поврзат со природата, да ги подредат мислите...
Токму вакви се и впечатоците што посетителите ги споделуваат со монашкото братство.
- Нивниот вообичаен и чест коментар е дека Зрзе е место на духовен мир и сталоженост што ¼а почувствувале овде наспроти бурната динамика на секо¼дневието. Чува¼те го Зрзе, потребно ни е вакво место – многу често ни велат. Со насмевка им одговараме дека тоа нас нè чува овде – вели отец Климент, игумен во манастирот во Зрзе.
Манастирскиот комплекс „Св. Преображение“, ко¼ опфаа 3.000 м2, е целосно реконструиран согласно проектот за заштита како значаен споменик на културата ко¼ во периодот од 2012 до 2015 година го реализира Управата за заштита на културното наследство, со поддршка на Министерството за култура.
Како што вели отец Климент, во тек е уште само проектот за внатрешно уредуваœе, ко¼ треба да заврши до кра¼от на 2016 година.
- Без завршениот ентериер монашкиот конак не е може да биде ставен целосно во функци¼а. Речиси една децени¼а трае севкупната обнова на Зрзе. За сето тоа време монашкото братство активно е вклучено во ово¼ макотрпен, но и креативен процес на изградба. Затоа, голема е радоста дека конечно се приведува кон кра¼ ова знача¼но дело. Радоста ка¼ нас буди благодарност за секо¼ институционален и личен чинител ко¼ придонесе да се оствари ово¼ сериозен градителски потфат – вели отец Климент.
Седумкилометарски асфалтиран пат го олеснува пристапот
Зголемуваœето на бро¼от на посетителите во голема мера се должи на олеснуваœето на пристапот до манастирот. Асфалтираниот пат, како и широкиот паркинг, вее не задава тешкоти¼а да се стигне до комплексот.
Според директорот на Управата за заштита на културно наследство, Виктор Лилчи-Адамс, маги¼ата на доминантното плато на манастирот над селото Зрзе отсекогаш привлекувала посетители. Меƒутоа, токму тешкиот приод до манастирот го оневозможуваше помасовното посетуваœе.
- Со изработка на асфалтниот пат и солидниот паркинг, како и со високо квалитетно и ефектно реализираната реконструкци¼а на манастирскиот комплекс, денес е овозможено зголемуваœе на бро¼от на посетители, кои сега се секо¼дневно присутни на локалитетот - вели Лилчи-Адамс.
Кога се возобновуваше монашкиот живот во Зрзе, пред дваесетина години, вели отец Климент, овде постоеше само зем¼ен пат, ко¼ раз¼аден од временските услови, во одреден период од годината стануваше целосно непрооден.
- Да се потсетиме, Зрзе се наоƒа на ил¼ада метри надморска височина. Зимскиот период, со првиот снег, манастирот знаеше да биде и целосно отсечен. Ваквата слика се смени со изградбата на седумкилометарскиот асфалтен пат. Сега манастирот е достапен за секо¼ што има желба да го посети. Забележавме дека трикратно е зголемено присуството на посетителите, особено во неработните денови – раскажува то¼.
Виктор Лилчи
Предизвикувачки комплекс и за археолозите
Претходеа и археолошки истражуваœа кои потврди¼а дека истори¼ата на комплексот не потекнува од третата децени¼а на 14 век, како што се претпоставуваше, туку вее со сигурност може да се зборува за средновековна монашка населба со две пештерни цркви и вешто организирана целина ко¼а датира од доцниот 9 век.
- Во основа пред нас се издига комплексен археолошки локалитет наречен Кале, во чи¼а источна карпестата вертикала, во средниот век, биле оформени пештерни цркви и монашки елии, а подоцна над нив на платото бил оформен средновековниот манастир. Но, на ова место имаме уште постара ранохристи¼анска црковна традици¼а – вели Лилчи-Адамс.
Генерално гледано, додава то¼, среде платото отсекогаш бликал силен извор на студена планинска вода ко¼ бил искористен уште во раната антика.
- Се работи за знача¼на раноантичка тврдина што прераснала во доцноантичко гратче околу изворот. Гратче во кое животот продолжил во континуитет низ 6 век од новата ера, но и како христи¼ански манастир до денес. Секако дека постоела сè уште неоткриена ранохристи¼анска градска intra muros базилика, можеби под средновековната манастирска црква. Но доцноантичките жители изградиле и extra muros ранохристи¼анска црква што беше археолошки откриена и ископана на северното плато – вели директорот на Управата за заштита на културно наследство.
Отец Климент, пак, вели дека со систематските археолошки истражуваœа се откри¼а знача¼ни културни монументи. Во бигорната карпа, вели то¼, на виделина се откри монашката населба од кра¼от на 9 век, а веднаш отспротива, на каменото плато, излезе ранохристи¼анска базилика со гробница на локален маченик од 5 век.
- Се надевам дека во периодов што следува е се изврши реконструкци¼а на бигорната монашка населба во карпата, за што постои голем интерес како ка¼ стручната и научна ¼авност така и ка¼ посетителите - вели отец Климент.
Сите овие пребогати културни содржини кои започнавме да ги откриваме, вели Лилчи-Адамс, се збогатени со реконструкци¼ата на манастирскиот комплекс „Св. Преображение“, Зрзе, така што оформена е респектабилна културна дестинаци¼а. Меƒутоа, актуелните состо¼би на локалитетот наложуваат продолжуваœе на истражувачките и конзерваторските активности.
- Меƒутоа, актуелните состо¼би на локалитетот наложуваат продолжуваœе на истражувачките и конзерваторските активности, како на позици¼ата на монашките елии така и на западниот сектор на остатоците на античкото гратче и неговиот периметрален одбранбен ¾ид до високиот западен акрополен ¾ид, што е биде предмет на нашиот интерес во наредниот период, со оглед на збогатуваœето на културно-туристичките содржини надвор од манастирскиот комплекс – вели Лилчи-Адамс.
Дом на седум монаси што и креативно творат
Манастирот во Зрзе е дом на седуммина монаси што и креативно творат, реконструиран беше и монашкиот конак каде што е сместена работилницата за иконопис.
Отец Климент вели дека нивното братство ¼а обнови Зрзеската иконописна школа, ко¼а овде постоела од времето на зрзеските зографи од 14 век.
- Монахот Тихон со уште два¼ца браа е одговорен за иконописот. Секо¼дневно се иконописуваат икони по нарачка, тоа е главното послушание во манастирот. Овде во зародиш е и работилницата за длаборез, водена од монахот Никита, а ¼еромонахот £ов, користе¼и ги зрзеските мотиви, започна да работи со линорез. Монасите овде се водат од древното монашко правило: ora et labora (молитва и работа) – раскажува отец Климент.
Манастирот во Зрзе е дом на седуммина монаси што и креативно творат, реконструиран беше и монашкиот конак каде што е сместена работилницата за иконопис. Отец Климент вели дека нивното братство ¼а обнови Зрзеската иконописна школа, ко¼а овде постоела од времето на зрзеските зографи од 14 век
Сè повее се зголемува бро¼от на домашни и на странски посетители на манастирскиот комплекс Зрзе, ко¼ се наоƒа на ил¼ада метри надморска височина, а оддалечен триесетина километри северозападно од градот Прилеп.
Се вели дека оние што еднаш го посетиле манастирот Зрзе секогаш се наврааат повторно да ги почувствуваат мирот, споко¼от, да се поврзат со природата, да ги подредат мислите...
Токму вакви се и впечатоците што посетителите ги споделуваат со монашкото братство.
- Нивниот вообичаен и чест коментар е дека Зрзе е место на духовен мир и сталоженост што ¼а почувствувале овде наспроти бурната динамика на секо¼дневието. Чува¼те го Зрзе, потребно ни е вакво место – многу често ни велат. Со насмевка им одговараме дека тоа нас нè чува овде – вели отец Климент, игумен во манастирот во Зрзе.
Манастирскиот комплекс „Св. Преображение“, ко¼ опфаа 3.000 м2, е целосно реконструиран согласно проектот за заштита како значаен споменик на културата ко¼ во периодот од 2012 до 2015 година го реализира Управата за заштита на културното наследство, со поддршка на Министерството за култура.
Како што вели отец Климент, во тек е уште само проектот за внатрешно уредуваœе, ко¼ треба да заврши до кра¼от на 2016 година.
- Без завршениот ентериер монашкиот конак не е може да биде ставен целосно во функци¼а. Речиси една децени¼а трае севкупната обнова на Зрзе. За сето тоа време монашкото братство активно е вклучено во ово¼ макотрпен, но и креативен процес на изградба. Затоа, голема е радоста дека конечно се приведува кон кра¼ ова знача¼но дело. Радоста ка¼ нас буди благодарност за секо¼ институционален и личен чинител ко¼ придонесе да се оствари ово¼ сериозен градителски потфат – вели отец Климент.
Седумкилометарски асфалтиран пат го олеснува пристапот
Зголемуваœето на бро¼от на посетителите во голема мера се должи на олеснуваœето на пристапот до манастирот. Асфалтираниот пат, како и широкиот паркинг, вее не задава тешкоти¼а да се стигне до комплексот.
Според директорот на Управата за заштита на културно наследство, Виктор Лилчи-Адамс, маги¼ата на доминантното плато на манастирот над селото Зрзе отсекогаш привлекувала посетители. Меƒутоа, токму тешкиот приод до манастирот го оневозможуваше помасовното посетуваœе.
- Со изработка на асфалтниот пат и солидниот паркинг, како и со високо квалитетно и ефектно реализираната реконструкци¼а на манастирскиот комплекс, денес е овозможено зголемуваœе на бро¼от на посетители, кои сега се секо¼дневно присутни на локалитетот - вели Лилчи-Адамс.
Кога се возобновуваше монашкиот живот во Зрзе, пред дваесетина години, вели отец Климент, овде постоеше само зем¼ен пат, ко¼ раз¼аден од временските услови, во одреден период од годината стануваше целосно непрооден.
- Да се потсетиме, Зрзе се наоƒа на ил¼ада метри надморска височина. Зимскиот период, со првиот снег, манастирот знаеше да биде и целосно отсечен. Ваквата слика се смени со изградбата на седумкилометарскиот асфалтен пат. Сега манастирот е достапен за секо¼ што има желба да го посети. Забележавме дека трикратно е зголемено присуството на посетителите, особено во неработните денови – раскажува то¼.
Виктор Лилчи
Предизвикувачки комплекс и за археолозите
Претходеа и археолошки истражуваœа кои потврди¼а дека истори¼ата на комплексот не потекнува од третата децени¼а на 14 век, како што се претпоставуваше, туку вее со сигурност може да се зборува за средновековна монашка населба со две пештерни цркви и вешто организирана целина ко¼а датира од доцниот 9 век.
- Во основа пред нас се издига комплексен археолошки локалитет наречен Кале, во чи¼а источна карпестата вертикала, во средниот век, биле оформени пештерни цркви и монашки елии, а подоцна над нив на платото бил оформен средновековниот манастир. Но, на ова место имаме уште постара ранохристи¼анска црковна традици¼а – вели Лилчи-Адамс.
Генерално гледано, додава то¼, среде платото отсекогаш бликал силен извор на студена планинска вода ко¼ бил искористен уште во раната антика.
- Се работи за знача¼на раноантичка тврдина што прераснала во доцноантичко гратче околу изворот. Гратче во кое животот продолжил во континуитет низ 6 век од новата ера, но и како христи¼ански манастир до денес. Секако дека постоела сè уште неоткриена ранохристи¼анска градска intra muros базилика, можеби под средновековната манастирска црква. Но доцноантичките жители изградиле и extra muros ранохристи¼анска црква што беше археолошки откриена и ископана на северното плато – вели директорот на Управата за заштита на културно наследство.
Отец Климент, пак, вели дека со систематските археолошки истражуваœа се откри¼а знача¼ни културни монументи. Во бигорната карпа, вели то¼, на виделина се откри монашката населба од кра¼от на 9 век, а веднаш отспротива, на каменото плато, излезе ранохристи¼анска базилика со гробница на локален маченик од 5 век.
- Се надевам дека во периодов што следува е се изврши реконструкци¼а на бигорната монашка населба во карпата, за што постои голем интерес како ка¼ стручната и научна ¼авност така и ка¼ посетителите - вели отец Климент.
Сите овие пребогати културни содржини кои започнавме да ги откриваме, вели Лилчи-Адамс, се збогатени со реконструкци¼ата на манастирскиот комплекс „Св. Преображение“, Зрзе, така што оформена е респектабилна културна дестинаци¼а. Меƒутоа, актуелните состо¼би на локалитетот наложуваат продолжуваœе на истражувачките и конзерваторските активности.
- Меƒутоа, актуелните состо¼би на локалитетот наложуваат продолжуваœе на истражувачките и конзерваторските активности, како на позици¼ата на монашките елии така и на западниот сектор на остатоците на античкото гратче и неговиот периметрален одбранбен ¾ид до високиот западен акрополен ¾ид, што е биде предмет на нашиот интерес во наредниот период, со оглед на збогатуваœето на културно-туристичките содржини надвор од манастирскиот комплекс – вели Лилчи-Адамс.
Дом на седум монаси што и креативно творат
Манастирот во Зрзе е дом на седуммина монаси што и креативно творат, реконструиран беше и монашкиот конак каде што е сместена работилницата за иконопис.
Отец Климент вели дека нивното братство ¼а обнови Зрзеската иконописна школа, ко¼а овде постоела од времето на зрзеските зографи од 14 век.
- Монахот Тихон со уште два¼ца браа е одговорен за иконописот. Секо¼дневно се иконописуваат икони по нарачка, тоа е главното послушание во манастирот. Овде во зародиш е и работилницата за длаборез, водена од монахот Никита, а ¼еромонахот £ов, користе¼и ги зрзеските мотиви, започна да работи со линорез. Монасите овде се водат од древното монашко правило: ora et labora (молитва и работа) – раскажува отец Климент.
Comment