Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

АРХЕОЛОШКИТЕ ИСТРАЖУВАŒА И КОНЗЕРВАТОРСКИТЕ РАБОТИ ПРОДОЛЖУВААТ


Плаошник се подготвува за Светиклиментовиот универзитет

Скопско-охридската проектантска група во текот на идните пет месеци треба да го подготви и основниот проект за возобновуваœе на Светиклиментовиот универзитет. Се очекува и реализаци¼ата на проектот да почне во првата половина на 2010 година


Возобновуваœето на Светиклиментовиот универзитет на Плаошник треба да започне на пролет, до кога е биде подготвен и основниот проект од страна на Скопско-охридската проектантска група. Според надлежните во Министерството за култура во текот на оваа година се работеше на конзервираœе и реставрираœе на откриените архитектонски остатоци од сите периоди.
-На Плаошник континуирано без прекин се работи на архитектонските остатоци од об¼екти на старите цивилизации, од македонско хеленистичкиот период, римскиот, преку доцно античкиот, па се до отоманскиот период. Сепак, на¼многу е работено на истражуваœа и конзервираœе на остатоците од Св. Климентовиот манастир. Работите е продолжат се до пролет кога треба да биде завршен проектот и тендерите за градежните работи, об¼аснува Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културното наследство.

Според Паско Кузман во проектот е се води сметка и за остатоците од градбите кои е бидат вклопени во ентериерот и екстериерот на комплексот, а потоа и презентирани на ¼авноста.
- Целта на ово¼ капитален зафат е да се откри¼ат сите културни слоеви на локалитетот и остатоците од манастирските конаци на комплексот Свети Климент и Свети Пантеле¼мон" во кои се одвивала Светиклиментовата културна, духовна и просветителска де¼ност, велат во Министерството за култура. За возобновуваœе на Светиклиментовиот универзитет од страна на Владата беа предвидени шест милиони евра.

Инаку, Светиклиментовиот универзитет ко¼ е прв на Балканот и еден од на¼старите во светот, бил просветно светилиште во 9 и 10 век. Во него се описмениле над 3.500 ученици.

Комплекс со конаци, факултет, галери¼а...
Проектната програма за возобновуваœе на Светиклиментовиот универзитет предвидува повее комплекси. Во рамките на првиот се предвидени манастирски конаци и об¼ект во ко¼ е биде сместен теолошки факултет. Вториот предвидува Музе¼ на Плаошник и Галери¼а на икони, а во третиот комплекс е бидат сместени Светиклиментовата библиотека со почетен книжен фонд од 100.000 публикации од областа на хуманистичките науки, Македонски институт за хуманистички науки и Конференциски центар. Клоновите на светските универзитетски центри, се планирани во рамките на четвртиот комплекс.

http://vecer.com.mk/?ItemID=42B75775BDA260418016971364ABF884

[batbayan]

ЛОКАЛИТЕТИ ОПУСТОШЕНИ ОД МИТОВИТЕ МЕУ ДИВИТЕ КОПАЧИ
Бараат злато - уништуваат богатство
Кате Антевска

Дивите копачи се во заблуда кога мислат дека македонските локалитети изобилуваат со злато, па во потрага по него уништуваат вредни наоди што не се златни, но се многу повредни од нив, велат археолозите коментира¼и ¼а инвази¼ата на диви трагачи по богатство низ домашните археолошки наоƒалишта. Познавачите велат дека од регистрираните 4.485 локалитети, од кои се истражени помалку од 30, само на дваесетина може да се на¼дат златни прилози. Другите локалитети, пак, како тие од железно време или од средниот век, имаат минимално богатства од ово¼ вид.
Археологот Паско Кузман об¼аснува дека предмети од злато може да се на¼дат на локалитети од арха¼скиот период (7-6 век пр.н.е), како Требениште, во Охридско и на наоƒалиштата што потекнуваат од периодот по владееœето на Александар Македонски, кога населението било богато, па мртвите биле погребувани со златен накит, златни ритуални предмети, маски, игли и друго, а такви има малку. Секако, злато може да има во наоƒалишта од римско време, но во многу помал обем. - Неедуцирани во археологи¼ата, дивите копачи ги копаат некрополите од железно време, каде што не може да се очекуваат златни наоди, при тоа уништува¼и други вредни артефакти, како монети, керамика и друго - вели Кузман, додава¼и дека со насилното копаœе криминалците ги уништуваат културните слоеви на наоƒалиштето. Археологот Виктор Лилчи посочува многу примери на наоƒалишта, претежно гробници, што настрадале од диви копачи, кои очекувале дека е на¼дат злато. На¼многу се оштетени, вели то¼, наоƒалиштата од источна Македони¼а, но и други места каде што ретко се прават археолошки истражуваœа.
- Во хеленистичка населба ка¼ Кривогаштани копачите ги извадиле сите монети мисле¼и дека се неважни. Во античкиот град во село Локвени, Крушевско, пак, комплетно се искршени наодите од гробовите од железно време, што е катастрофа за археологи¼ата - вели то¼. Слична е судбината и со наоƒалиштето Исар Марвинци, Валандовско, кое со години беше разорувано од диви копачи. Со последниве истражуваœа археолозите таму ископаа знача¼ни наоди, како што се вазите од 4 век пр.н.е. Во некрополата во Корешница, Демир Капи¼а, пак, дивите копачи имаат прона¼дено вредни предмети, некои од злато, но и скапоцени вази, каква што е познатиот кратер, еден од многуте предмети илегално ископани и продадени на странски колекционери и на музеи. Кратерот од Корешница сега е предмет на меƒународен спор со ко¼ се бара реституци¼а на артефактот во Македони¼а, односно негово одземаœе од приватните колекционери од САД. Лилчи вели дека изнесуваœето на наодите од матичните локалитети е на голема штета на македонската археологи¼а биде¼и токму тие говорат за потеклото на наоƒалиштето и за неговиот живот.
- Кога нема наоди - нема ништо. Тогаш не може да се раскаже приказната за македонската почва - вели Лилчи.
То¼ додава дека монетите, кои се претежно со претстави на ликови на императори, се клучни во датираœето на наоƒалиштето.
Меƒу на¼познатите наоди од злато ка¼ нас се: златната маска од Беранци, потоа маските од Требениште, Охридско, фибулите, златните игли прона¼дени во близина на акрополата во Охрид, златни прстени и монети од село Селце, Прилепско, златниот накит од Исар Марвинци, златните фолии, златната ракавица, ди¼адемата од Горна Порта во Охрид и други.

На ископуваœе со мапи

Во археолошките кругови е познато дека дивите копачи ги лоцираат златните наоди со таканаречени археолошки мапи на кои се обележани местата на кои има злато. Но, на археолошката карта на Македони¼а, на ко¼а се означени сите наоƒалишта, а ко¼а е изработена од археолози, нема податоци за тоа на кои од нив има злато.
- Дивите копачи имаат археолошки карти, што се популарни меƒу нив, па ги користат за време на криминалните де¼ства. Навистина не знам од каде ги наоƒаат, биде¼и мислам дека се сосема неточни - вели археологот Паско Кузман.

Македони¼а - сиромашна со златни прилози

Околу сто и шеесет златни наоди се чуваат во депото на Музе¼ на Македони¼а, а во Музе¼от во Охрид нивниот бро¼ е поголем и изнесува отколку 380 парчиœа. Златни монети и златен накит има и во прилепскиот и во битолскиот музе¼, велат домашните археолози. Тие коментираат дека оваа бро¼ка не е голема. Во споредба со соседните зем¼и, констатираат, ка¼ нас нема многу златни прилози.
- Македони¼а е мала зем¼а, затоа не може да се очекува многу злато. Во Бугари¼а, на пример, тракиските наоƒалишта се полни со злато, исто е и со локалитетите во Грци¼а - вели археологот Паско Кузман.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=4&tabid=1&EditionID=1909&ArticleID=130587

[batbayan]

Музе¼ски простор во Кочани


Во Кочани, во соработка со Музе¼от на Македони¼а, е се формира музе¼ско одделение.
За почеток, таму е биде вработено едно лице, кое е преземено од локалната матична библиотека Искра", инаку по професи¼а археолог, со зваœе виш кустос. По неговото профункционираœе е бидат вработени уште три лица.

Музе¼ското одделение во Кочани е биде сместено во об¼ектот на Центарот за култура, каде што се подготвува посебен музе¼ски простор. Во него е бидат сместени и артефакти од неколку знача¼ни археолошки локалитети во Кочанско, како што се средновековниот локалитет со четири откриени цркви - Мороздвист, локалитетите Градиште - Горно Гратче, Пилаво ка¼ село Бурилчево, Св. Атанаси¼ ка¼ село Спанчево и други.

http://vecer.com.mk/?ItemID=A21365B31AAE844C8F3EB3EFA43267B7

[batbayan]

На Плаошник откриени 1.500 квадратни метри мозаици

Никола Упевче, академски сликар, конзерватор и реставратор

Плаошник би го вброил меƒу на¼знача¼ните и на¼атрактивните локалитети на оваа територи¼а

Археолшките ископуваœа на Плаошник беа големо искуство за младиот академски сликар,конзерватор и реставратор Никола Упевче, ко¼ се определи да му се посвети на мозаикот, да ¼а почувствува возбудата на откриваœето и потоа грижливо да го реставрира и да го врати на местото каде што бил со векови?

Во текот на деветгодишните археолошки истражуваœа на локалитетот Плаошник, во Охрид беа извршени систематски археолошки истражуваœа кои дадоа исклучителни резултати по обемот и квалитетот на откриените остатоци од претходните култури, како на движни археолошки наоди така и за докомплетираœе на сликата за ранохристи¼анскиот и античкиот период (богат со мозаични декоративни површини). Претставува особен предизвик и чест, овие културни остатоци квалитетно да се документираат, конзервираат, реставрираат и презентираат пред пошироката публика и стручната ¼авност. Во минатите години се изврши¼а третмани над околу 1500м2 мозаични површини, а дел од нив вее можат и да се видат.

Охрид, не случа¼но е на¼ден на листата на УНЕСКО, како светско културно и природно наследство, признание но воедно и нешто што бара нега, грижа и неприкосновено зачувуваœе и презентаци¼а.

Секако, Плаошник би го вброил меƒу на¼знача¼ните и на¼атрактивните локалитети на оваа територи¼а, заради сво¼ата природна поставеност, богатството на наоди, а овде би требало да се истакне и една интересна ситуаци¼а, досега за прв пат сретната не само на територи¼ата на Република Македони¼а туку и во светот, каде што по отстрануваœето на мозаичниот под од анексот на ранохристи¼анската поликонхална базилика, се наиде на комплетно зачувана баœа со ¾идови висински зачувани до 3м и одлично зачуван монохромен мозаичен под работен во стилот на добро познатите баœи од Херкуланум и Помпеи


Моментално се привршува работата на еден интересен мозаик, од село Октиси, со површина од 16 м2 поставен на девет подвижни алуминиумски панели, истиот сега, е добро заштитен и е подготвен да биде презентиран на разни тематски изложби во зем¼ава и странство.

Celoto intervju:
На Плаошник откриени 1.500 квадратни метри мозаици

[batbayan]

НА ЛОКАЛИТЕТОТ ГАБАВСКИ РИД НА ВЛЕЗОТ ВО ОХРИД

Се разоткрива тврдината на Филип Втори Македонски

На излезот од Охрид, од правец на Струга, на локалитетот Габавски Рид од март е започне интензивно разоткриваœе на тврдината ко¼а се смета дека е изградена во времето на Филип Втори Македонски. Средства се обезбедени, а ово¼ зафат е влезен во 18-те културно-историски локалитети кои годинава е ги финансира Министерството за култура.
"На Габавски Рид работиме вее втора година, но интензивните археолошки истражуваœа е ги започнеме во март или во април. Сметаме дека таму има знача¼ни археолошки вредности кои е ги реставрираме, конзервираме, а потоа и е ги презентираме. Оваа фаза треба да започне до кра¼от на годинава или на почетокот на 2011 година. Според проектот ко¼ е изработен, до тврдината од поднож¼ето на ридот е се стигнува со жичарница, ко¼а е биде посебна атракци¼а за посетителите на Охрид и на ово¼ археолошки локалитет", вели директорот на Управата за заштита на културното наследство Паско Кузман.
Според Кузман, претпоставка е дека кога на ово¼ простор некаде во 358 година пред новата ера поминувал Филип Втори Македонски, дал заповед токму на Габавски Рид да се изгради силна тврдина. Големиот во¼сководец не одлучил да гради тврдина на охридскиот рид каде што сега е Самуиловата крепост туку токму на Габавскиот Рид, биде¼и сметал дека стратешки оваа локаци¼а била подобра.Тврдината била изградена во негово време, а поради огромните камени блокови кои се користеле во градбата, го добила името Киклопски ¾идини. (Д.Ч

http://vest.com.mk/?ItemID=C1D81E4CA51DD34B82B1B972BFA45A5C

[batbayan]

УСПЕШНА ГОДИНА НА МУЗЕ£ОТ НА МАКЕДОНИ£А

Во етнолошкиот дел се опремува музе¼ско кино

Директорката на Музе¼от на Македони¼а, Мери Аницин-Пе¼оска ¼а оцени изминатата година како напорна и генерално успешна, а за годинава на¼ави реализаци¼а на нови инвестициски проекти, меƒу кои и реконструкци¼а на покривот


Музе¼от на Македони¼а годинава е биде опремен со музе¼ско кино, во тек е санаци¼ата на санитарните ¼азли, а во текот на 2010 г. се очекува да започне и реконструкци¼ата на покривот со средствата од Министерството за култура. Директорката на Музе¼от на Македони¼а Мери Аницин-Пе¼оска, вчера даде и отчет за изминатата година, ко¼а ¼а оцени како напорна и генерално успешна за оваа институци¼а.
- Во Одделот за истори¼а покра¼ истражувачките проекти и активности, на¼успешна е реконструкци¼ата на посто¼аната поставка, зафат ко¼што се уште трае, биде¼и е од поголеми размери. Со помош на спонзорите е направена реконструкци¼а на целиот кубус со современ начин на презентаци¼а на историските теми, при што одбравме еден период меƒу двете светски во¼ни. Воведовме и нова тема "хералдика", а во тек е и изложбта "Незапретани сеаваœа", потенцира Аницин-Пе¼оска.

Дел од активностите што се реализирани во 2009 г. е и издаваœе на Зборникот, а во делот на етнологи¼ата извршено е истражуваœе на долновардарската целина (тригодишен проект ко¼ завршува годинава), потоа истражуваœе во Крива Паланка, како и реализаци¼а на големата кинеска изложба и меƒународната реви¼а на невестински фустани. Во делот на истори¼ата на уметноста организиран е и големиот проект за реоткриваœе на културната патека, како и изложбата на млад уметник Ма¼а Кировска.

Музе¼от на Македонини¼а раководеше и со археолошките истражуваœа во Марвинци, Виница и Кожле. Аницин-Пе¼оска го спомна и проектот на Големо градиште - Коœух, Тумба МаŸарии, а на¼голема новина е изградба на новиот археолошки музе¼.
Дел од активностите на оваа установа е и дообука на кадар за конзерваци¼а, соработка со странските инситуции и сродни организации и анимираœе на младите преку разни работилници...

http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=7BB1602ED6E72C4EBC65E154625CD5E8

[batbayan]

Истражуваœа на Стибера, Зрзе, Трескавец


Музе¼от очекува годинава да продолжи проектот со санаци¼а на Саат-кулата, да заврши ревалоризаци¼ата на старата прилепска чарши¼а и да изврши санаци¼а на музе¼от "11 Октомври" - поранешниот участак


Истражуваœата на локалитетите Стибера, Зрзе и во манастирот Трескавец за прилепскиот Завод и музе¼ остануваат капитални проекти на кои е се работи и годинава. Покра¼ овие истражуваœа, Музе¼от очекува годинава да продолжи проектот со санаци¼а на Саат-кулата, да заврши ревалоризаци¼ата на старата прилепска чарши¼а и да изврши санаци¼а на музе¼от "11 Октомври" - поранешниот участак.

Гордана Данаилоска-Спиркоска, директорка на Музе¼от, смета дека од Министерството за култура е имаат слух за финансираœето на проектите.
- Годинава пред Министерството за култура конкуриравме со програма од 45 проекти, но е мора да се почека до кра¼от на ¼ануари кога е се из¼асни Министерството. Лани имавме по 3,5 милиони денари за капиталните проекти - Стибера и Зрзе. Годинава не се знае колку е бидат вложени. Се очекува да продолжат истражуваœата и на Трескавец за потоа да се конзервира црквата, вели Данаилоска-Спиркоска.

На античкиот локалитет Стибера се работеше и лани. Некогашниот град со 20.000 жители ко¼ активно живеел од 3. век пред нашата до 3. век од нашата ера нуди многу артефакти како потврда дека бил центар на култура, живееœе. Стибера е на¼големиот локалитет во државава од ко¼ се прона¼дени мермерни статуи од кои дел се пред Владата.

Зрзе лани понуди нови открити¼а кои ¼а потврдуваат раната монашка заедница на овие простори уште од 9. век паралелно со Охридската школа. Освен ова беа прона¼дени и гроб на анонимен маченик од 4. век и црква од 5. век изградена врз неговите мошти со што се допира до корените на христи¼анството.

И манастирот Трескавец е во капиталните проекти. То¼ е на листата на 100 светски загрозени споменици на културата. Формирано е координативно тело за негова заштита, но мора прво да се направи пристапниот пат. Според прилепскиот градоначалник Мар¼ан Ристески проектот е готов, чини речиси еден милион евра и е се бараат пари од Владата и од донатор.
Во Музе¼от е работат на санаци¼ата на градскиот саат. Кулата е навалена со нови 5-6 милиметри но нема да падне, тврдат од Музе¼от.

Прилепскиот завод и музе¼ во текот на две години реализирал 84 проекти од областа на музеологи¼ата, заштитата на културното наследство, археологи¼ата. Под надлежност на Музе¼от се спомен-домот на Кузман £осифоски-Питу, мемори¼алниот музе¼ "11 Октомври", Музе¼от за тутун, Галери¼ата на икони и Могилата на непобедените.

http://vecer.com.mk/?ItemID=874917D28FA7DD449D6D795C4BD647BC

[batbayan]

МУЗЕ£СКАТА ЗГРАДА НЕМА КАПАЦИТЕТ ДА ГО ВДОМИ ИСКОПАНОТО БОГАТСТВО
Прилеп затрупан со артефакти
Кате Антевска

Ил¼адниците археолошки предмети прона¼дени на прилепските локалитети чекаат во депоата на Завод и музе¼ Прилеп, далеку од очите на ¼авноста, поради тоа што институци¼ата нема просторен капацитет и услови за да ги презентира. Археологот Лил¼ана Кепеска вели дека и покра¼ тоа што музе¼от изобилува со многу наоди од речиси сите периоди, во него се уште нема формирано историска и етнолошка постановка, додека археолошката цели пет години е во фаза на подготовки. Бро¼от на артефактите од Прилепско дополнително е се зголеми и со предвидените годинашни археолошки истражуваœа на локалитетите Зрзе, Стибера и Трескавец, уште повее актуализира¼и го проблемот.
- Многу вредни наоди со години се во депо. Немаме пари за да ги обновиме просториите ниту, пак, имаме пари да се доградат нови - вели Кепеска.
Меƒу на¼впечатливите прона¼доци што треба да се на¼дат на полиците на прилепскиот музе¼ се тие од античкиот град Стибера, каде што се откриени на¼многу антички скулптури во Македони¼а зачувани во целост. Во музе¼от е има место и за трите неодамна откриени мермерни глави, за кои археолозите претпоставуваат дека се претстави на видни граƒани на античкиот град, ко¼ активно живеел од 4 до 3 век пр.н.е. до 3 век од наша ера. - Уникатна е и крилестата скулптура на божицата Нике, исто така, од Стибера. Таа се смета за гласничка на боговите, ретко се сретнува на овие простори и, за жал, се уште ¼а чека сво¼ата промоци¼а. Тука е и еднометарска скулптура на Ефеб, на ко¼а е претставено младо момче што вежбало и се обучувало за различни вештини - вели Кепеска додава¼и дека во археолошката постановка на прилепскиот музе¼ е и познатиот жртвеник од локалитетот Врб¼анска Чука, ко¼ е редок пример на наод од ваков вид ка¼ нас. Дека музе¼ската постановка со наодите од прилепските наоƒалишта би била една од на¼атрактивните во зем¼ава говори и изложбата „Македонска археологи¼а 09“, ко¼а е отворена во Музе¼ на Македони¼а, а ко¼а вклучи и наоди од Стибера и од Зрзе. И фактот што скулптури од римско време, како онаа на божицата Тихе, откриена на Стибера, е поставена пред Владата, ¼а потврдува археолошката важност на ово¼ локалитет. - Кога е ги вратат скулптурите е ги изложиме, но засега не знаеме кога е се случи тоа - вели Гордана Спироска - Данилоска, директор на Заводот и музе¼ Прилеп. Таа забележува дека археолошката постановка, иако се обновува пет години, не е до кра¼ завршена биде¼и треба да се досредат осветлуваœето и витрините за експонатите. - Се надевам дека до кра¼от на годинава археолошката постановка, конечно, е биде заокружена - вели Спироска - Данилоска.
Музе¼от од Прилеп, велат од таму, се соочува со уште еден проблем, ко¼ е присутен ка¼ голем дел од домашните музеи - депоа што пропаƒаат. Потребни се дополнителни средства и за нивно санираœе.
- Депоата имаат влага, покривот протекува, што е лошо за експонатите. Им треба итна обнова - велат од прилепскиот музе¼.

Стибера, град од времето на Филип Втори

Стибера, локалитетот од ко¼ има на¼многу прона¼доци кои е се сместат во прилепскиот музе¼, бил град - седиште на македонските кралеви во борбите против Илирите. Кога точно е изграден ово¼ антички град се уште не е точно утврдено, но се претпоставува дека тоа било во времето на Филип Втори.
Со археолошките истражуваœа на Стибера е прона¼дена ризница од подвижен археолошки матери¼ал што, главно, потекнува од 2 и од 3 век, кога Стибера го живеела сво¼от врв. На локалитетот се прона¼дени керамички садови, монети, мермерни споменици, повее од триесет статуи и бисти на угледни граƒани од тоа време, дваесетина постаменти и плочи со натписи и многу мермерна пластика.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=6&tabid=1&EditionID=1922&ArticleID=131914

[batbayan]

Об¼авена монографи¼а за Скоп¼е во средниот век


Во книгата се изнесени голем бро¼ досега необ¼авени податоци и сознани¼а за истори¼ата на Скоп¼е и на Македони¼а, вели издавачот „Македонска реч“

Издавачката куа „Македонска реч“ об¼ави монографи¼а за Скоп¼е во средниот век од проф. д-р Милан Бошкоски. „Скоп¼е и скопската област од 6 до кра¼от на 14 век“ претставува комплетен и комплексен монографски труд за средновековниот период на Скоп¼е, во ко¼ се изнесени голем бро¼ досега необ¼авени податоци и сознани¼а за истори¼ата на Скоп¼е и на Македони¼а.

- Во византолошката и медиевистичката наука во светот и ка¼ нас досега не постоел исцрпен историографски труд за истори¼ата на Скоп¼е во ово¼ период. Скоп¼е до средниот век е во сенката на античкото Скупи како колони¼а на Римската Импери¼а. Но за хронолошкиот период од 6 до 14 век улогата на градот не е ни помалку знача¼на, ниту, пак, помалку важна. Напротив, градот Скоп¼е бил од особен геополитички интерес за повее државни формации во средниот век на кои им припаƒал или имал клучно значеœе за контролата на Моравско-вардарската долина и на Балканот - вели издавачот.

До по¼авата на ово¼ монографски труд, стратегиското и геополитичкото значеœе на Скоп¼е во средниот век во историографи¼ата не било доволно проучувано.

- Посто¼ат неколку историографски труда што опфааат одредени аспекти од истори¼ата на Скоп¼е и неколку луксузни популарни монографии од антиката до современиов период на градот, но во сите наведени трудови историските податоци се одамна застарени. Со об¼авуваœето на оваа монографи¼а (ко¼а содржи и повее фотографии и факсимили) се пополнува една знача¼на научна празнина од истори¼ата и културата на средновековно Скоп¼е - велат од „Македонска реч“.

Милан Бошкоски (1953) работи во Институтот за национална истори¼а во Одделението за античка и средновековна истори¼а.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=125101114238&id=16&prilog=0&setIzdanie=21892

[batbayan]

ИСКОПУВАŒАТА СО ПОЛНА ПАРЕА И ГОДИНАВА
Археологи¼ата во зенитот
Кате Антевска

Археолошките истражуваœа е бидат во центарот на културните случуваœа во зем¼ава и оваа година, барем суде¼и според проектите финансирани од Министерство за култура со Годишната програма, об¼авена деновиве. Независно од оваа поддршка, пари за ископуваœа е се издво¼ат и од буŸетот, а со нив е се финансираат капиталните археолошки зафати, тие на Исар Марвинци, Херакле¼а, Стоби, скопско Кале.
е се истражува и на островот Голем Град во Преспа, на локалитетите Големо Градиште во Неготино, Тумба МаŸари во Скоп¼е, Баба и Трештна Стена во Прилеп, потоа во Кнежевски манастир во Кичевско, а е се засилат и конзерваторските и реставраторските зафати на Горна Порта во Охрид, на бедемите од Баргала, на Вардарски Рид, на конаците во манастирот Зрзе и на други места. Паско Кузман, директорот на Управата за заштита на културното наследство, вели дека оваа година од буŸетот на Владата се издвоени на¼многу пари за капитални археолошки проекти. -Од 15 до 20 милиони денари е добие секо¼ локалитет што е во капиталните проекти, што е на¼висока сума досега одвоена за ископуваœа на еден археолошки локалитет - вели Кузман. Овие податоци потврдуваат дека македонската археологи¼а ги живее своите на¼интензивни години, иако е притеснета од негативните забелешки дека за неа се одво¼уваат премногу пари за рецесивни години. Настрана од сите политички расправии за тоа дали се неопходни археолошки акции во време на економска и на соци¼ална криза, научниците велат дека овие акции се нужни и, порано или подоцна, е мораа да се спроведат. На¼голем дел од македонските локалитети се откриени пред четири-пет децении, но до пред неколку години беа истражени само шест до десет проценти. Тие на¼често беа посетувани од дивите копачи, а прона¼дените артефакти завршуваа на меƒународниот црн пазар. - Културното наследство е нашиот образ, нашата гордост пред светот. Тоа не треба да се става во политички рамки, напротив, треба да се работи на негово откриваœе и промоци¼а. Имаме што да покажеме. Македонската почва е богата со наоди од сите периоди - вели археологот Виктор Лилчи. Прона¼доците од минатите години го актуализираа и проблемот што со години ¼а мачи музе¼ската сфера, а тоа е немаœе простор каде да се изложат и чуваат прона¼доците. Поголемите локалитети имаат изложбени простори во рамки на наоƒалиштата. Помалите, пак, е го чекаат Археолошкиот музе¼, каде е бидат изложени на¼репрезентативните артефакти. - Предлагам да се направат привремени паноа во рамки на локалните музеи или на самите локалитети - вели Личи, потсетува¼и дека во европските зем¼и правило е да не се фрла ништо што е на¼дено, а е изработено од човечка рака. Лилчи додава дека Македони¼а се соочува и со проблем на недостиг од современи технички помагала за откриваœе на подземните богатства, поради што непотребно се копа. Во светот, вели то¼, археолозите одамна имаат геоскенер, апарат што препознава об¼ект во длабочина од три метри, а чини околу 20.000 евра.

Пари и за поситните наоƒалишта

Во текот на годинава, освен на четирите на¼големи локалитети (Исар Марвинци, Херакле¼а, Стоби, скопско Кале), е се истражува и на Плаошник, на Самуилова тврдина, Вардарски Рид, Цареви кули, виничко Кале, Исарот од Штип, Баргала, Стибера, Зрзе, Скупи, Таор и на други локалитети.
- За нив е има по два до три милиони денари, некаде колку што се издво¼уваа и изминатите години - вели Паско Кузман.
Почнатите археолошки работи, на¼ави то¼, е завршуваат со реконструкции на об¼екти на наоƒалиштата за кои археолозите имаат комплетни научни информации.
- е се прави реконструкци¼а на тврдината Исар во Штип, потоа на замокот ка¼ Кожле во Катланово, на античкиот театар во Стоби, базиликата во Баргала, термите во Банско и други. Конзерваци¼а е се прави на киклопските бедеми на скопско Кале, а се подготвува и план за негова ревитализаци¼а - вели Кузман.

Археолошкиот музе¼ готов во 2011

Проблемот со чуваœето на археолошките наоди, кои се натрупаа последниве години поради зачестените истражувачки акции, делумно е се реши со отвораœето на Археолошкиот музе¼, на¼авено за 2011 година.
Станува збор за огромно здание слично на антички храм, ко¼ во минатото често се користел како модел токму за ваков вид музеи и галерии во многу од европските зем¼и, велат познавачите.
-Таму е се пресели археолошката постановка од Музе¼ на Македони¼а, а е има и други ексклузивни прона¼доци. Во музе¼от е се на¼дат и античките скулптурите од Стоби и од Скупи, кои денес се поставени пред Владата - вели Паско Кузман.
Меƒу артефактите е се на¼дат и копии од наоди што денес се отуƒени и се дел од постановките на музеите од соседните зем¼и, па и во светските центри. Такви се златните маски од Требениште, кои се чуваат во музеи во Белград и во Софи¼а , како и скулптурата на Атена Партенос изложена во Британскиот музе¼.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=8&tabid=1&EditionID=1928&ArticleID=132465

[batbayan]

ВО НОВИОТ ОБ£ЕКТ КО£ СЕ ГРАДИ ПОКРА£ ВАРДАР

Македонско археолошко богатство на 6000 квадрати

Сутеренот и двата ката и дел од подрумските простории на зданието кое се гради во центарот на Скоп¼е, се наменети за новиот археолошки музе¼. То¼ е биде според светските стандарди, а во него е бидат сместени на¼вредните археолошки открити¼а од праистори¼ата до средниот век

На¼вредните археолошки предмети и скулптури откриени при археолошките истражуваœа во Македони¼а е бидат презентирани пред домашната и светската ¼авност во самиот центар на Скоп¼е. Тие е бидат сместени во новиот археолошки музе¼, во рамките на об¼ектот ко¼ се гради покра¼ Вардар пред Комерци¼алната банка. Од Управата за заштита на културното наследство велат дека е вее подготвена и програма за ентериерно уредуваœе на галерискиот простор, што е зафаа вкупна површина од околу 6 000 метри квадратни.
-Сутеренот и двата ката и дел од подрумските простории на зградата се наменети за археолошкиот музе¼, додека во задниот дел на ова здание, кое е биде со седум нивоа и тераса и вкупна површина од 14 132 метри квадратни, е има два влеза преку кои е се влегува во просториите на Уставниот суд и Државниот архив. Сепак, доколку се гледа од страната на плоштадот, об¼ектот е изгледа како музе¼, а во галерискиот простор на музе¼от е биде презентирано на¼вредното археолошко богатство на нашата зем¼а, како и капиталните открити¼а од последните истражуваœа на локалитетите Исар Марвинци, некрополата ка¼ Валандово, Стоби, Херакле¼а Линкестис, Скопското кале..., об¼аснува Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културното наследство.

То¼ потенцира дека македонското богатство е биде сместено во витрини кои е бидат според светските стандарди, а означени се и места за скулптури. Наодите, како што вели, е бидат хронолошки презентирани, прво праистори¼ата, па антиката и на кра¼ средниот век. Во долните простории е биде презенитиран лапидариум, односно камени скулптури и епиграфски споменици.
- Она што беше досега изложено во Музе¼от на Македони¼а, е биде носечки матери¼ал, но е бидат презентирани и на¼вредните работи од последните капитални истражуваœа. Останува матери¼алите да се обработат каталошки за да можат да бидат презентирани, додава Паско Кузман.

Инаку, до Музе¼от е се стига преку пешачкиот мост на Вардар, на ко¼ е бидат поставени 28 помали скулптури, како и една централна. Во план е тоа да да биде Па¼онската свештеничка, ко¼а сега се наоƒа пред Музе¼от на Македони¼а. Според Паско Кузман се очекува об¼ектот да биде целосно готов во 2011 г. кога е биде и неговото отвораœе, иако е можно тоа да се случи и порано со оглед на интензивната изградба. Во моментот, како што вели то¼, се подготвува и анимаци¼а за изгледот на целиот лоштад и околните об¼екти ко¼а наскоро е биде претставена пред ¼авноста.

http://vecer.com.mk/?ItemID=9D7A7086D300E240B504C2A37132971A

[batbayan]

Кочани доби музе¼
Повее од 250 предмети, матери¼ал во сопственост на музе¼скиот оддел при библиотеката „Искра“ од Кочани, досега изложен во средновековната кула или, пак, депониран, е бидат изложени во новата институци¼а - Музе¼ска збирка Кочани, ко¼а е работи во состав на Музе¼от на Македони¼а, а е биде финансиран од Министерството за култура.
- Сметам дека Кочани заслужува да добие музе¼ затоа што имаме доволно матери¼ал и стручни лица за да ги презентираме артефактите од научните истражуваœа во нашиот кра¼ - из¼ави за МИА градоначалникот на Кочани, Ратко Димитровски.
Според договорот на Министерството за култура Музе¼от на Кочани е биде сместен во простории што се наоƒаат во Центарот за култура во ово¼ град.
Целиот археолошки матери¼ал што е биде презентиран во Музе¼от во Кочани е резултат на 25-годишните систематски, превентивни и заштитни истражуваœа во кочанскиот регион изведувани од археологот и кустос Илинка Атанасова, работени како проекти на музе¼скиот оддел при кочанската библиотека „Искра“.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=1&tabid=1&EditionID=1933&ArticleID=132975

[batbayan]

Министерството финансира ископуваœа во Кочанско


Археолошките истражуваœа на локалитетите Пилаво ка¼ селото Бурилчево, Свети Атанаси¼ ка¼ кочанското село Спанчево и Локуби¼а во градот Кочани е ги финансира Министерството за култура. Проектите му се доделени на Музе¼скиот оддел на Кочани со Годишната програма за култура за 2010 година.

На¼прво е се наменат средства за локалитетот Пилаво ка¼ селото Бурилчево, ко¼ потекнува од енеолитот и на ко¼ петнаесетина години не е речиси ништо работено. Вториот проект се однесува на продолжуваœе на истражуваœата на локалитетот Св. Атанаси¼ ка¼ селото Спанчево, каде што во изминатите две години беа откриени знача¼ни артефакти од енеолитскиот период. Од доделените средства се планира и сондажно испитуваœе на локалитетот Локуби¼а во Кочани, каде што досега при изградба на семе¼ни куи, имаше знача¼ни прона¼доци.
- Задоволни сме од поддршката на Министерството за култура. Ова е резултат на нашата сериозна програма за откриваœе нови артефакти на двата археолошки локалитета од енеолитот - Пилаво ка¼ селото Бурилчево и Св. Атанаси¼ ка¼ селото Спанчево, из¼ави Илинка Атанасова, раководител на Музе¼скиот оддел во Кочани.

За разво¼ на музе¼ската де¼ност се на¼авува реконструкци¼а на една од двете средновековни кули во градот ко¼а е во делумно распаƒаœе. Ово¼ проект го на¼авува Општина Кочани во соработка со надлежните интитуции и донатори.

http://vecer.com.mk/?ItemID=A2A0A699AE0E974C90ACC7B67269E03A

[batbayan]

Музе¼от во Крива Паланка со три проекти годинава


„Прва историска поставка“, „Прва староградска етнопоставка“ и „Староградската архитектура - некогаш и денес“ се културните проекти за кои локалната установа Градски музе¼ од Крива Паланка доби финансиски средства од Министерството за култура преку Програмата за национален интерес за 2010 година.

Станува збор за финансиски средства кои е бидат наменети за реализаци¼а на првата посто¼ана фотодокументарна поставка за истори¼ата и разво¼от на градот под Осоговските Планини - Крива Паланка, како и за разво¼от на градската архитектура и старото градско ¼адро. Дел од финансиските средства е бидат наменети за откуп на предмети и матери¼али од древниот градски живот.

„Како Градски музе¼, ко¼ допрва се става на здрави нозе, сосема сме задоволни од поддршката на Министерството за култура преку Програмата од национален интерес за 2010 година. Ова се должи на нашиот сериозен притстап при реализаци¼ата на минатогодишните проекти „Прва етнолошка поставка“ и „Кривопаланечки сувенир“, из¼ави раководителот на Музе¼от, Драган Величковски. То¼ додава дека за успешна реализаци¼а на проектите потребни се интервенции во реконструкци¼а и адаптаци¼а на просториите каде е бидат сместени поставките, за кое се очекува помош и поддршка од локалната самоуправа.

Во насока на разво¼ на музе¼ската де¼ност, неодамна, Општината и Центарот за култура потпишаа Договор, во ко¼, покра¼ останатото, предвидува и заеднички настап при аплицираœето на средства за реконструкци¼а и адаптаци¼а на двата музе¼ски об¼екта Манастирски ан, сопственост на Центарот за култура и поранешниот об¼ект Дом на АРМ, сопственост на Општината. (К.Р.)

http://utrinski.com.mk/?ItemID=1586F2CE89DFDF43A14266298E3CAB9F

[batbayan]

Кокино поопсежно е се истражува

Повее средства за поопсежно археолошко и астрономско истражуваœе е бидат обезбедени годинава за мегалитската опсерватори¼а Кокино

Археологот £овица Станковски из¼ави дека истражуваœата е почнат од април и оти е престо¼уваат археолози од странство, студенти и професори.
- Проектот е трае три месеци и се надевам дека е даде солидни резултати, рече Станковски.

Од кумановскиот музе¼ велат дека и локалната самоупрва треба да се вклучи во проектот во насока на инфраструктурно уредуваœе на локалитетот кое е придонесе за привлекуваœе поголем бро¼ домашни и странски туристи.

http://kirilica.com.mk/vest.asp?id=42458