Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

Што е се гради на патот Виа игнаци¼а



Археолози тврдат дека просторот на касарната крие остатоци од доцната антика и средниот век

БИТОЛА - Локалната власт во Битола крои големи планови за трансформаци¼а на поранешната битолска касарна. Министерството за одбрана и' го препушти целиот имот на површина од 240 хектари на располагаœе на Општината. Советот на Битола ¼а изгласа одлуката за почнуваœе постапка за пристапуваœе кон изработка на урбанистички план за касарната и за донесуваœе детален урбанистички план. Меƒутоа, нико¼ од Општината досега не побара просторот на касарната археолошки да биде испитан иако тоа е законска обврска.

Од Управата за културно наследство велат дека има процедури кои не можат да се заобиколат. Општината или инвеститорите на градбата пред да се фатат за лопатата е мора да побараат одобрение од Управата, дотолку повее што претпоставките велат дека на оваа локаци¼а поминува римскиот пат Виа игнаци¼а.

Малкумина археолози досега успеале да влезат низ во¼ничките капии и да копнат на зем¼иштето зад воените ¾идишта. Еден од нив е битолскиот археолог Стевче Тодоровски, ко¼ апелира да се направат археолошки испитуваœа пред да допре градежната механизаци¼а до теренот. Ова е особено затоа што касарната се наоƒа во непосредна близина на античкиот локалитет Херакле¼а Линкестис, а никогаш досега не била откриена.

„Во 2002 година, кога со дозвола на АРМ и во придружба на во¼ник ¼а посетив касарната, забележав ископани ровови од вежбовни активности во кои имаше керамика од доцната антика и средниот век. Токму во делот на касарната, според сите претпоставки, има и делови од патот Виа игнаци¼а, особено онаа зона што гравитира ка¼ ¼ужните ридови, во непосредна близина на Херакле¼а Линкестис. На Тумбе-кафе или, како што го среаваме во литературата, Тумбе-Ки или Александров Рид, при поставуваœе на канделабрите се по¼ави¼а остатоци од надгробна конструкци¼а и тоа во огромен бро¼. Тоа покажува дека таму има делови од античката некропола што е поврзана со Херакле¼а“, заклучува Стевче Тодоровски, доктор по археологи¼а. То¼ потсетува дека голем дел од европските држави се заинтресирани да инвестираат во откриваœето и ревитализираœето на патот Виа игнаци¼а, како една од на¼атрактивните туристички понуди на стариот континент. Евентуалното откриваœе на римскиот пат на теренот на поранешната касарна би можело да се постави како музе¼ на отворено, меƒу новите градби на ово¼ простор.

Но, наспроти законската обврска и апелите на археолозите, нико¼ досега не се обратил до Управата за заштита на културното наследство за археолошки ископуваœа на просторот на касарната, потврдуваат од оваа институци¼а. „Се' уште не е доставена информаци¼а за да постапиме. Процедурата е таа, градот или иници¼аторите за изградба е мора да се обратат до нас и да побараат мислеœе“, вели Паско Кузман, директор на Управата. То¼ вели дека се' уште нема цврсти докази дека на просторот на поранешната касарна поминува патот Виа игнаци¼а.

„Можеме да направиме пробни сонди на одредени места на то¼ простор и ако наидеме на конкретни наоди, е ги стопираме работите. Ако не, е дозволиме градот да се развива. Не можеме на сметка на старите цивилизации да ги попречуваме луƒето во функционираœето на животот“, дополни Кузман.


Според познавачите на приликите, нема да биде проблем само ако се заобиколат археолошките ископуваœа. Пропуст е се направи и ако се дозволи уриваœе на дел од об¼ектите на касарната кои имаат историско, културно и архитектонско значеœе не само за Битола, туку и за државата.

Особено об¼ектот наречен барутана или познатото битолско Ÿепане, сместено на ридот на Тумбе-кафе. Археологот Тодоровски напоменува дека об¼ектот е со правоаголна форма и димензии од 120 на 45 метри изграден во турскиот период.

Според кратката истори¼а од битолскиот вилает на ма¼орот Мехмед Тефик, Ÿепането е подигнато во 1876 година, иако има тврдеœа дека со градба се започнало уште во 1848 година. Барутаната е изградена во форма на впишан крст. Во некои записи стои дека Ÿепането било изградено од два¼ца врвни ми¼ачки ма¼стори од демирхисарското село Смилево. Кога завршиле со работата, вали¼ата ¼а видел градбата и прашал колку чини изградбата. Ма¼сторите одбиле пари, веле¼и „платено и преплатено е вали¼а, за света работа пари не се земаат“. Вали¼ата подоцна сфатил што сакале да кажат ма¼сторите. Откако се качил на ридот Тепси¼а, од спротивната страна на Битола, видел дека четирите згради се поставени во форма на крст.

Оние малкумина битолчани кои ¼а имаа шансата да го видат Ÿепането однатре велат дека подземните простории, визбите се идеални за винарски визби. На ридот на Тумбе-кафе може да се направи ексклузивен ресторан ко¼ би ги промовирал исклучиво македонските вина. (А.Б.)

http://utrinski.com.mk/?ItemID=F7533A3F2566D14DACD9D8F8EADF0268

[batbayan]

КАКВИ АРТЕФАКТИ СЕ ЗАПЛЕНУВААТ НА НАШИТЕ ГРАНИЦИ?
Монети од македонските кралеви-на¼шверцувани
Монетите од времето на македонските кралеви од 4 век пр.н.е, на кои се претставени нивните ликови се на¼чести и меƒу на¼драгоцените наоди што се изнесуваат од зем¼ава, достигнува¼и огромни суми на странските илегални пазари, вели статистиката на запленети артефакти на граничните премини. Звонимир Николовски, инспектор од Управата за заштита на културното наследство, вели дека само летово на граничниот премин Табановце полици¼ата запленила 560 монети од железно време, од 7 и 6 век пр.н.е, а ка¼ шверцерите биле на¼дени и бронзени фибули (накит за на половината) и торквиси (ƒердани).
- Посто¼ат археолошки предмети што се од посебна важност за Македони¼а како држава, меƒу кои, секако, се монетите од 4 век пр.н.е., од времето на владееœето на Александар Македонски и на Филип Втори. Тие исклучително и припаƒаат на оваа зем¼а, а, за жал, се крадат во големи количини - констатира археологот Виктор Лиличи. Бронзените монети со претстави на македонските кралеви се вредни и од истражувачка перспектива. Доколку се на¼дат на неко¼ локалитет, археолозите многу прецизно можат временски да го лоцираат наоƒалиштето. Ка¼ дивите копачи и препродавачи, пак, тие се омилени биде¼и поради малите димензии, лесно се пренесуваат.
Меƒу артефактите, чиешто изнесуваœе е спречено во последниве години, многубро¼ни се и бронзените фигури со претстави на митски суштества и на богови, накит од античко време, погребни ритуални предмети, но и икони и црковните предмети од средновековниот период. На¼голем дел од овие наоди потекнуваат од наоƒалиштата од источна Македони¼а: Исар Марвинци во Валандовско, некрополите од Дедели, До¼ранско, од Пехчево, Делчево и од други градови, каде што има повее неистражени и нерегистрирани локалитети.
- Дури деведесет проценти од праисториските предмети, монети и скулптури се од локалитетите од источните краишта. Монетите со профили од владетелите и со животински претстави се, навистина, драгоцени - вели Николовски од Управата за заштита на културното наследствоМногу монети од времето на македонските кралеви беа прона¼дени и во акци¼ата за спречуваœе на шверц со археолошки прона¼доци пред неколку години, кога на хрватско-словенечката граница полици¼ата прона¼де 270 артефакти со потекло од Македони¼а, сместени во вреи со грав. Дека наоƒалиштата од источна Македони¼а малку се истражуваат, што е познат факт во археолошките кругови. Дел од археолозите се жалат на ваквиот пропуст, други, пак, имаат оправдуваœе зошто овие наоƒалишта се во мируваœе. - Некои наоƒалишта се поприоритетни, како Херакле¼а, Стоби, Скупи, Цареви кули и други. Ние не можеме да постигнеме секаде да правиме систематски истражуваœа. Низ Македони¼а има ил¼адници локалитети - вели археологот Паско Кузман, директорот на Управата за заштита на културно наследство.
Николовски вели дека често се случува дивите копачи први да копаат на неко¼ локалитет, па потоа то¼ да биде истражен од археолозите. Како на¼свеж пример ¼а посочува могилата во село Конче, Радовишко, на ко¼а деновиве почнаа ископуваœа, а ко¼а со години била ограбувана од диви копачи.
- Пред неколку години успеавме да спречиме ритуалната кочи¼а од Делчево, ко¼а потекнува од античкиот период, да се изнесе надвор од територи¼ава. Ете, и неа ¼а прона¼доа диви копачи, па потоа почна да се работи на наоƒалиштето - вели Николовски.

И туƒи богатства минуваат низ Македони¼а

Често се случува полици¼ата да фати странски држав¼ани, кои преку Македони¼а сакаат да пренесат културни богатства во неко¼а од западноевропските зем¼и, вели Звонимир Николовски од Управата за заштита на културно наследство.
- Летово, на граничниот премин „Богородица“ беа уапсени Грци со грчки икони од 15 век, кои сакале да ги прошверцуваат на запад, на¼веро¼атно во Германи¼а – вели Николовски.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=1&tabid=1&EditionID=1850&ArticleID=125093

[batbayan]

Маркови Кули


Северозападно од градот Прилеп, на северниот дел над Варош, се издига месноста Маркови Кули, еден од на¼живописните средновековни градови - тврдини во Македони¼а. Претставува 120 - 180 метри висок рид, опкружен со стрмни падини покриени со монументални гранитни карпи. До горниот дел од некогашната населба може да се до¼де од не¼зиниот северен и ¼ужен дел.

Низ четиридецениските археолошки истражуваœа, откриени се остатоци коишто укажуваат на постоеœе на раноантичка населба - Керами¼а. Во римскиот период, оваа мала селска населба се проширила во ¼угозападното подрач¼е, за што сведочат прона¼дените мермерни украси од една ранохристи¼анска базилика.

Об¾идието на ово¼ терен потекнува од XIII до XIV век и се наоƒа во добра состо¼ба. ½идовите се со широчина од околу еден метар, изградени од послаб варовен малтер и се потпираат на големите варовни карпи.

Акрополата била поделена на помали простории со внатрешни преградни ¾идови. Тука се наоƒал и дворецот на кралот Волкашин и Марко. Сложената основа на влезниот портал говори за повее доградуваœа и реконструкции на просторот. Според некои историски наоди, оваа тврдина, до втората половина на XIII век, па и подоцна, ¼а бранеле само 40 во¼ници.

Населбата била сместена ¼ужно од акрополата, расположена на околу 3,6 хектари. На не¼зиниот северен ¾ид стои дво¼на порта, како и голема стражарска куа, поставена помеƒу влезовите. На ¼ужниот ¾ид сто¼ат добро сочувани три кули.

На¼долниот по¼ас на об¾идието се состои од низа куси ¾идови влечени во искрена лини¼а. Во западниот дел се наоƒаат гробови всечени во карпа. Во XIV век, ово¼ дел служел како привремено прибежиште на околните жители од турската наезда.

По смртта на кралот Марко, во 1395 година, оваа населба била заземена од турската стража, поради што животот во неа згаснал во целост. Жителите на некогашната населба свое засолниште побарале во блиската околи¼а. Така, во поднож¼ето на Маркови Кули, се развила населба со разретчена структура, поделена во неколку маала во кои секое имало сво¼а црква. Оваа нова населба од XIV век го добила името Варош, име под кое и ден денес таа постои.

http://www.360macedonia.com/macedonia/mk/vrdetails.php?vr_ID=67#

Кликате на линка, после на снимката и ще ви се появи клипче !

[batbayan]

Паско Кузман: Празничен ден за конзерваторството во Македони¼а

Со овие средства е преземеме на¼ригорозни, во научна смисла, активности и експерти, не само од Македони¼а туку и однадвор

Директорот на Управата за заштита на културното наследство во Република Македони¼а Паско Кузман изрази задоволството од вчера потпишаниот грант за финансиска помош вреден 650.000 долари за реконструкци¼а и реставраци¼а на манастирскиот комплекс „Света Богородица Перивлепта“ во Охрид.
-Дочекавме празничен ден за македонската конзерваци¼а и реставраци¼а, конзерваторски Велигден, финансиска поткрепа за почнуваœе на големиот зафат за конзерваторските и реставраторски активности за архитектонските вредности и на црквата и на камбанари¼ата и на северниот конак, истакна Кузман откако министерот за култура Елизабета Канческа-Милевска и амбасадорот на САД во Македони¼а Филип Рикер го потпишаа Договорот.

Кузман нагласи дека Управата и Министерството им се многу благодарни на „нашите при¼атели од Вашингтон, на Амбасадата на САД во Скоп¼е, на амбасадорот Рикер, што овозможи¼а од идната година, некаде од почетокот на 2010 во времетраеœе од три години да го реазлизираме проектот што одамна стоеше на маса“.

- Со овие средства е преземеме на¼ригорозни, во научна смисла, активности и експерти, не само од Македони¼а туку и однадвор. е побараме и помош и од УНЕСКО при изборот на експертите, е ги отстраниме присутните и евидентните болести на живописот и на архитектурата. Конечно е спасиме едно многу знача¼но културно наследство во Република Македони¼а, нагласи Кузман.

За живописот во „Света Богородица Перивлепта“, истакна, е еден од на¼знаменитите од 13-от век, ренесансна по¼ава на балканските простори паралелна на ренесансното сликарството на ото во Итали¼а.

http://kirilica.com.mk/vest.asp?id=35605

[batbayan]

Коцкарницата на Стоби била на¼старата епископска резиденци¼а

Во об¼ектот датиран од 4 до 6 век откриени се и два мозаика, како потврда за откритието

Познатиот об¼ект „Коцкарница“ на археолошкиот локалитет Стоби, е всушност на¼стара епископска резиденци¼а датирана од 4- 6 век, тврди долгогодишниот истражувач на об¼ектот, археологот Зоран Георгиев, виш кустос од Националниот конзерваторски центар. То¼ по тригодишна пауза, деновиве како раководител на тимот на терен го доистражуваше ово¼, но и об¼ектот Доцноримски форум.

„Од 2001 година имав различни индиции дека об¼ектот не бил коцкарница. Една година подоцна, според прона¼дените наоди се посомневав дека станува збор за прва и на¼стара епископска резиденци¼а. Низ истори¼ата об¼ектот страдал од пожари и од зем¼отрес, но бил континуирано обновуван. Со планираната реставраци¼а и конзерваци¼а ко¼а е следи по извршените годишни археолошки истражуваœа, е бидат презентирани сочуваните елементи и е се добие целосната слика за истори¼ата на ово¼ об¼ектот, во чии што две простории деновиве се откриени и мозаични подови. Со нивното откриваœе и дефинитивно се потврди¼а моите сознани¼а дека Коцкарницата била всушност резиденци¼а“ - из¼ави вчера археологот, напоменува¼и дека вредните мозаици е бидат покриени и заштитени до предвидената конзерваци¼а.

Двата об¼екта годинава се доистражувани со по 300 ил¼ади денари, средства добиени од годишната програма на Министерството за култура. Епископската резиденци¼а има повее фази на обновуваœе, но сво¼ата функци¼а ¼а задржала, како што тврди Георгиев, се до кра¼от на постоеœе на Стоби. „Во една од просториите прона¼дени се и парчиœа од паднати фрески, со ликови на светци“.

Новооткриените оштетени мозаици подоцна е се реконструираат, а вее на конзерваци¼а е и еден, засега единствен од таков тип, голем дрвен предмет обложен полудраги камеœа во различни форми. „Вее четири години се обидувам да му на¼дам некаква аналоги¼а, а знам само дека настрадал во пожар во 80- тите години на шестиот век. Го нема ниту ка¼ нас, ниту во музеите во светот, а не сум сретнал таков предмет ниту во стручната литература“ - вели Зоран Георгиев.

http://utrinski.com.mk/?ItemID=023B805E3EE0BE4492BAD0D0145319AD

[batbayan]

Скопското кале светнато

Целосно се заштитени и реконструирани бедемите, ¼ужната порта и кулите што гледаат кон реката Вардар и Камениот мост

Скопското кале деновиве е го добие вистинскиот изглед на дел од ¾идините што во минатото биле тврдината за нападите на осво¼увачите. На¼доцна за две недели е заврши конзерваци¼ата и реставраци¼ата на ¼угозападниот бедем, делот што гледа кон реката Вардар и Камениот мост. Целосно се заштитени и реконструирани бедемите, ¼ужната порта и кулите на то¼ дел од об¾идието, вели Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културното наследство. Оваа институци¼а го координира проектот што годинава беше еден од приоритетите во културата, заедно со ископуваœата на некрополата на Исар ка¼ валандовското село Марвинци и античките градови Стоби ка¼ Градско и Херакле¼а Линкестис ка¼ Битола.

Археолошките истражуваœа на сите четири локалитети беа прекинати во август. Кузман вели дека сега продолжи¼а, но со намален обем.

На скопската тврдина сега работи тим од десетина стручœаци и дваесетина работници, под раководство на археологот и професор Драги Митревски. Тие ги истражуваат праисториските слоеви на калето. Археолошките истражуваœа почнаа во март, а во нив до паузата учествуваа околу 500 луƒе.

ЗАВРШУВА И СУДСКИОТ СПОР

Конзерваторско-реставраторските работи на ¼угозападниот бедем со кулите ги врши фирмата „Макаус“ ко¼а го добила тендерот. За разлика од археолозите, тие летово не престанале со работа.

Сепак, со реконструкци¼ата нема да завршат сите проекти на тврдината. За в година се планираат археолошки ископуваœа на културните слоеви под ресторанот. Вее неколку години трае судскиот процес за об¼ектот што се наоƒа во срцето на тврдината прогласена за споменик на културата. Упатените велат дека главниот проблем бил што сопственикот има валидна документаци¼а за ресторанот, со сите потребни потписи.


ПРЕДВИДЕН И КИКЛОПСКИОТ ½ИД

Во завршна фаза е и проектот за конзерваци¼а и реставраци¼а на огромниот киклопски ¾ид што се наоƒа на на¼високата точка на калето. Ова веро¼атно е биде и на¼комплицирана работа за изведба, со оглед на тоа што огромните камени блокови се тешки, а една од кулите до половина е отцепена од ¾идот.

В година е се прават и проекти за конзерваци¼а и реставраци¼а на преостанатите об¼екти што се откриени на тврдината, но глава цел е ревитализаци¼а, односно оживуваœе на споменикот.

- Треба да ¼а оживееме, за да не биде мртов капитал. На пример, таму може да се направат работилница за накит, продавница за сувенири, мал кафе-ресторан. Но сето тоа е биде вклопено за да изгледа убаво. За се' е се консултираме со експертите, за да кажат каде е биде дозволено да се постават овие об¼екти - вели Кузман.

То¼ е сигурен дека програмата за ревитализаци¼а е биде готова в година, но не може да потврди дека реализаци¼ата е почне веднаш.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=23700D183306024D820D7EAA04D1336B

[batbayan]

НОВО ОТКРИТИЕ НА АРХЕОЛОШКИОТ ЛОКАЛИТЕТ СТОБИ
Коцкарницата била Епископска резиденци¼а


Археолозите тврдат дека резиденци¼ата, ко¼а се наоƒа непосредно до Епископската црква, потекнува од 5 век. Двата мозаика што се откриени во Епископска резиденци¼а и дрвениот предмет, обложен со полускапоцени камеœа, се на¼голема потврда за откритието

Археолозите од Националниот конзерваторски центар, кои подолго време работат во античкиот локалитет Стоби, по извршените детални истражуваœа, деновиве до¼доа до сознание дека об¼ектот, што досега беше познат како Коцкарница, всушност не е тоа, туку дека то¼ бил об¼ект на на¼старата Епископска резиденци¼а. Археолозите тврдат дека Епископската резиденци¼а, ко¼а се наоƒа непосредно до Епископската црква, потекнува од 5 век. Двата мозаика што се откриени во Епископската резиденци¼а и дрвениот предмет, обложен со полускапоцени камеœа, се на¼голема потврда за откритието на археологот Зоран Георгиев.

"Мозаичните подови или слики, всушност претставуваат крст декорации. Ако ги погледнете сите овие ромбови и впечатени кругови во сво¼ата мрежа кри¼ат крстови. И пред се таа интарзи¼а, што ¼а прона¼довме и ко¼а што сега се наоƒа во Националниот конзерваторски центар и е пред фаза на реставраци¼а и конзерваци¼а, ни дава со право да заклучиме дека об¼ектот не бил коцкарница туку дека бил Епископска резиденци¼а", вели Георгиев, виш кустос на Националниот козерваторски центар.

Археолозите, во базенот што е составен дел на Епископската резиденци¼а, пронашле сребрен крст прикован на молитвеник, потоа фрагменти од фрески, остатоци од кандила и држачи од кандила. За откритие, велат археолозите, се смета и маалската патека со ко¼а резиденци¼ата е поврзана со Епископската црква. Об¼ектот бил посто¼ано обновуван и така ги надживеал зем¼отресите и пожарите се додека постоел градот Стоби.

Архитектонските содржини, во откриените делови на Епископската резиденци¼а, според Георгиев, е се конзервираат и реставрираат, додека движните предмети, по обновата, е бидат презентирани на ¼авноста.

http://vecer.com.mk/?ItemID=9E940A3E9E04384DAA9B7BACDA565CA2

[batbayan]

Римскиот аквадукт е добие стратешки план



Денеска во просториите на Град Скоп¼е е биде потпишан меморандум за разбираœе, со ко¼ и офици¼ално е почне главната фаза во спроведуваœето на проектот „Стратешки план за заштита и рехабилитаци¼а на археолошкиот локалитет и околината околу Римскиот аквадукт во Скоп¼е“. Проектот финансиски е поддржан од Програмата за £угоисточна Европа на владата на Фландри¼а (Белги¼а) со средства во висина од 97.000 евра, а меморандумот е го потпишат проектните партнери: Управата за заштита на културното наследство, Градот Скоп¼е, Одделот за процесираœе на просторни информации и Центарот за споменици од Католичкиот универзитет од Левен во Фландри¼а. Како соработници од Македони¼а и од Фландри¼а се вклучени и Универзитетот „Св. Кирил и Методи¼“, „МЕСА консулт“ и „Урбис ет Тера“, а како проектни учесници партиципираат Конзерваторскиот центар Скоп¼е и општините Бутел и Карпош.

„Кра¼на цел на проектот ко¼ се предвидува да трае две години е подготовка на стратешки план за разво¼ и управуваœе со аквадуктот, а во изготвуваœето на истиот е се применува мултидисциплинарен, сеопфатен пристап во ко¼ е се идентификуваат вредностите на споменикот, како и можностите за генерираœе одржлив економски разво¼, преку неговата заштита и приближуваœе до пошироката ¼авност. Во планот детаšно е бидат елаборирани и активностите што е придонесат за рехабилитаци¼а на аквадуктот и неговата околина, кои, меƒу другото, е се однесуваат на потребните конзерваторско-реставраторски интервенции, краткорочните и долгорочните решени¼а за идната функци¼а на локалитетот и негова соодветна презентаци¼а. Во визи¼ата за локалитетот е бидат инкорпорирани добрите искуства на Фландриските партнери во комбинираœето на заштитните мерки, со еден интегриран и стратешки пристап“, из¼ави м-р Кристина Бицева, советник за уметничко и историско наследство, при Секторот за идентификаци¼а, заштита и употреба на културното наследство во Управата за заштита на културното наследство.

http://utrinski.com.mk/?ItemID=E36D404A7562144FAABED215E6C884C2

[batbayan]

Аквадуктот - византиска или римска градба?

Со планот точно е се констатира периодот од ко¼ потекнува археолошкиот локалитет за ко¼ едни истражувачи тврдат дека е византиска градба а други дека станува збор римски водовод изграден за снабдуваœе на градот со вода за пиеœе


Стариот римски водовод ко¼ претставува об¼ект со огромно културно-историско значеœе се отвора за експертската ¼авност. Во следните две години, е се изработува "Стратешки план за заштита и рехабилитаци¼а на археолошкиот локалитет и околината на римскиот аквадукт во Скоп¼е", проект ко¼ е го реализира Град Скоп¼е со поддршка на Кралството Белги¼а. Офици¼алната промоци¼а беше означена вчера со потпишуваœе на Меморандум за разбираœе меƒу Град Скоп¼е, Католичкиот универзитет од Лувен, Белги¼а и Управата за заштита на културното наследство на Македони¼а.
- Скопскиот аквадукт, грандиозен об¼ект од пребогатата македонска културолошка ризница, е ¼а дополни не само македонската туку и европската културна мапа. Изработката на Стратешкиот план за заживуваœе на археолошкиот локалитет-римскиот аквадукт во Скоп¼е е само една од активностите кои е се реализираат во следниот период а со кои треба да се отворат нови инвестиции, да се обезбеди локален економски разво¼, да се заштити животната средина и да овозможи разво¼ на туризмот, истакна скопскиот градоначалник Коце Тра¼ановски.

Директорот на Управата за заштита на културното наследство Паско Кузман рече дека се работи за голем зафат на монументален археолошки локалитет од антички период, ко¼ треба да биде конзервиран, реставриран, а потоа да биде отворен за ¼авноста.
- Стратешкиот план е се работи во следните две години, а биде¼и локалитетот е дел од Програмата на Владата првите археолошки истражуваœа е почнат во втората половина на идната година, рече Кузман. То¼ потенцираше дека на¼важното од ово¼ проект е да се констатира точно од ко¼ период потекнува археолошкиот локалитет, биде¼и се уште не е доволно ¼асна хронолошката детерминаци¼а и затоа е бидат потребни систематски археолошки истражуваœа. Потоа е следат конзерваци¼а, заштита, презентаци¼а и ревитализаци¼а.

Според едни истражувачи Аквадуктот е византиска градба а според други станува збор римски водовод изграден за снабдуваœе на градот со вода за пиеœе. Об¼ектот, ко¼ е изграден од камен и тули, има импресивна големина. Долг е околу 400 метри, а имал 200 лака, од кои се зачувани 55. Две третини од Аквадуктот се наоƒаат во кругот на касарната "Илинден", поради што е недостапен за граƒаните. Со новиот Детален урбанистички план ко¼ е во изработка делот што гледа кон булеварот "Словенечка" е биде урбанизиран, е бидат изградени пристапни патеки и целиот простор е заживее.

http://vecer.com.mk/?ItemID=AE7B16061E3C55439F525DBCD44751F8

[batbayan]

На Грнчарка откриени 14 гробови од железно и од римско време

Некропола од 8 век пр.н.е., со погребуваœа, кремации од 2 и 3 век

На локалитетот Грнчарка, ка¼ виничкото село Липец, археолозите од Музе¼от на Македони¼а, предводени од Цоне Крстевски, работе¼и две недели на површина од 300 квадратни метри, отвори¼а 14 гробови со кремации, што укажува на тоа дека е прона¼дена тумула, односно некропола од 8 век пр.н.е., со погребуваœа, односно кремации од 2 и 3 век
Според археолозите, на¼веро¼атно, станува збор за некропола, во ко¼а погребуваœата се вршени во железно и во римско време, што е вистинска реткост како по¼ава да се прави на едно место. На¼голем дел од откриени от археолошки матери¼ал се керамички садови, закопани во гробовите. Во кремациите има и метални предмети, монети, според кои можат да се датираат овие погребуваœа, една фибула ко¼а е доста добро зачувана, прешлен со интересна форма, парчиœа од обетки, клинци со кои биле ковани кладите на кои се вршеле палеœата и слично. (И.Ст.)

http://vest.com.mk/?ItemID=DCAADBF12A732548B4B054EE15B7F60C

[batbayan]

Книги за археологи¼ата, религиите и за Охрид

Утре во 11 часот, во Даут-пашиниот амам е се промовираат четири публикации во присуство на директорот на Регионалното биро на УНЕСКО од Венеци¼а. Во "Христи¼ански споменици во Македони¼а" се поместени околу 120 на¼зачувани сакрални споменици од христи¼анската култура и уметност (9-19 век)

Утре во 11 часот, во Даут-пашин амам е бидат промовирани четири публикации за културното наследство во Македони¼а - проект на Министерството за култура и Управата за заштита на културното наследство, реализиран со поддршка на Министерство за надворешни работи на Итали¼а и на Регионалното биро за култура на УНЕСКО во Венеци¼а.
Во првата публикаци¼а "Археолошки локалитети" се презентирани Стоби - Градско, Баргала - Штип, Херакле¼а Линкестис - Битола, Скупи - Скоп¼е, Римска терма баœа - Банско - Струмица, Виничко кале - Виница, Плаошник - Охрид и Вардарски Рид - Гевгели¼а.
Во "Христи¼ански споменици во Македони¼а" се поместени околу 120 на¼зачувани сакрални споменици од христи¼анската култура и уметност (9-19 век), распоредени по региони.
Во "Споменици на османлиската култура во Македони¼а" се опфатени околу 80 на¼знача¼ни споменици, Ÿамии, амами, текиœа, анови, турбиœа, мостови, саат-кули, кои даваат слика за културата ко¼а била присутна во Македони¼а од 14 до 20 век .
Четвртата публикаци¼а "Културното наследство на Охрид" ги содржи сите знача¼ни цркви, манастири, Ÿамии, Тврдината, градска архитектура и 20- те историски споменици.
На промоци¼ата е говорат министерката за култура Елизабета Канческа -Милевска и Енгелберт Руоз, директор на Регионалното биро за наука и култура на УНЕСКО, директорот на Управата Паско Кузман и претседателот на МАНУ Георги Старделов.

http://vest.com.mk/?ItemID=0BEC1590888A9A458CC1DC8D2D424274

[batbayan]

ИНТЕРВ£У: ДРАГАН ВЕРГОВСКИ - АЛБИ, ЕДИНСТВЕН НАШ КОНЗЕРВАТОР НА МОЗАИЦИ

Мозаиците ги „чуваме“ во зем¼а по половина век

Првиот и единствен конзерватор на мозаик ка¼ нас, Драган Верговски - Алби, годинава одбележува четири децении посветеност на оваа де¼ност, се уште е активен на ова поле и се уште е осамен во можноста да ги сподели своите професионални искуства. Верговски работи во Националниот конзерваторски центар во Скоп¼е, и при кра¼от на сво¼от работен век нема на кого да го пренесе своето долгогодишно искуство. Не постои мозаик ископан на наша почва, вели, ко¼ не поминал низ негова рака. Меƒу на¼вредните парчиœа ги споменува подните мозаици од локалитетите Стоби, Херакле¼а, Баргала, базиликата во Октиси во Струга и многу други. Обидува¼и се да го сумира впечатокот за областа на ко¼а и е посветен цел живот, вели дека и покра¼ тоа што Македони¼а е богата со мозаици, сиромашна е со свест за нивната вредност.
у Привршуваат четири децении како работите на конзерваци¼а на мозаиците од нашите локалитети, и не само на нив. Ко¼ е ве наследи?
- Мозаици ка¼ нас има многу, но нема доволно конзерватори што би се погрижиле за нивна санаци¼а. £ас сум првиот мозаичар од осамосто¼уваœето на Македони¼а, а фактот дека сум единствен вработен конзерватор за мозаици многу говори за судбината на оваа професи¼а. Интерес ка¼ младите има, но брзо спласнува. Голем дел од нив се образуваат на Факултетот за ликовна уметност, каде што се слуша конзерваци¼ата како изборен предмет, доаƒаат да се дообразуваат во конзерваторскиот институт, но брзо се откажуваат. £ас лично имам обучувано повее млади уметници, но сите си заминаа биде¼и државата не вработи ниту еден. Проблем е што конзерваторите што не се вработени се надворешни соработници, не можат самосто¼но да носат и да реализираат проекти и тоа ги обесхрабрува. Разбирливо, тие сакаат да имаат редовно вработуваœе. у Прона¼дените мозаиците на локалитетите привремено се заштитуваат со покривна конструкци¼а, но некои од нив остануваат во таа фаза со години. Каква е нивната иднина и дали тие што се откриени потоа се изложуваат некаде?
- Мозаиците, за жал, не се меƒу приоритетните богатства што се штитат. Кога археолозите е откри¼ат мозаик, се случува да го остават незаштитен и да го подзаборават. На локалитет во Радолишта, Струшко, на пример, има мозаик од 6 век, ко¼ е со обем од 100 квадратни метри и 40 години лежи покриен со песок, што е голем пропуст. Исто така, се случува мозаик што е конзервиран и ко¼ вреди да се види, да се зафрли во депо со години. Дел од мозаикот од базиликата Октиси, Струшко, ко¼ го конзервирав, сега е зафрлен во Музе¼от во Струга, место да се изложи.
у Какви се искуствата во другите зем¼и, каков е нивниот третман во санаци¼а на мозаици?
- Постои голема разлика. Во Албани¼а, на пример, зем¼а со ко¼а соработуваме, има 11 конзерватори на мозаик само во институтот во Тирана, а вкупната бро¼ка на конзерватори за оваа уметничка техника е многу поголема. Моите процени се дека и во другите зем¼и на Балканот е слично.
у Има¼и ¼а предвид рецеси¼ата, ко¼а не ¼а поштеди и нашата зем¼а, во сите сфери, па и во културата, се почувствува ли таа и во конзерваци¼ата? - Не се работи со интензитет како порано. За оваа де¼ност се издво¼уваат помалку пари, па не ни преостанува ништо друго освен да работиме само на конзерваци¼а на мозаици на кои им е неопходна заштита. Периодов што доаƒа е ги конзервирам мозаиците во базиликата во Херакле¼а. Порано беше поинаку, на терен работев посто¼ано, од декември до август.
у Вие сте на¼добар познавач на мозаичното богатство на зем¼ава. Се знае ли прецизно колку мозаици има во Македони¼а?
- Не се знае, биде¼и не се сите истражени, ниту лоцирани. Имав иде¼а да се направи мозаична карта на сите мозаици на домашните локалитети биде¼и вака не можеме точно да знаеме каде ги има, од ко¼ период се и во колкава големина. Стоби, на пример, треба да има сво¼а карта со лоцирани мозаици. Вака, само можеме да нагаƒаме.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=1&EditionID=1865&ArticleID=126484

[batbayan]

Привршуваат истражуваœата на скопско Кале

По заштитата, идната година тврдината треба да се ревитализира

Привршуваат археолошките истражуваœа, но и конзерваторско - реставраторските зафати на Скопската тврдина. Во завршна фаза се работите на ¼угозападниот бедем на Горниот град каде што интензивно се работи на последната кружна кула, а до кра¼от на годината на ово¼ локалитет во центарот на градот археолозите е ги истражуваат на¼старите праисториски слоеви. „Според планот, треба да се истражи се', освен делот каде што се наоƒа посто¼ниот ресторан „Кале“ со терасата, како и бината. Сега работиме на североисточниот агол што го заградува Киклопскиот ¾ид, слегуваме во длабочина од седум-осум метри, во праисториските слоеви“.

Како што информира директорот на Управата за заштита на културното наследство Паско Кузман, импресивниот Киклопски ¾ид ко¼ е граден од големи камени блокови е се конзервира и е се реставрира идната година, за што постои и проект за реализаци¼а вреден околу 4 и пол милиони евра. „Со нетрпение чекам да започне неговата конзерваци¼а и реставраци¼а и на она што го откривме во продолжение. Киклопскиот ¾ид бил срушен и сега се гледа дека се протегал до ¼ужната кула на ¼угозападниот бедем. £угозападниот бедем што сега се завршува со конзерваци¼ата, на многу места не се ни гледаше, а сега се гледа целиот, биде¼и имавме „ин ситу“ сведоци за завршницата и за неговите фази.

Големите камени блокови, од кои е изграден Киклопскиот ¾ид, се смета дека се донесени од Скупи некаде во шестиот век, во £устини¼аново време. Значаен е поради сво¼ата монументалност што сум ¼а видел на такви ¾идини во повее мали градови низ Итали¼а. Тие потекнуваат, главно, од микенскиот период, датираат и од четвртиот век, како што се, на пример, нашите раноантички ¾идини, во Енгелана во Охрид. Возбудливи се, биде¼и моно изразуваат една цивилизаци¼а. Во Итали¼а од микенскиот период има дури 40, а ги граделе тогашните инвеститори што тоа можеле и да си го дозволат. За нивно носеœе и поставуваœе било потребно повее време, биде¼и блоковите немаат сврзно средство. Интересни се и од археолошка смисла, биде¼и шестиот век е период кога £устини¼ан ги обновувал сите тврдини, а се претпоставува дека со замираœето на животот на Скупи, камените блокови од театарот се пренесени на Кале и е подигнат бедемот ко¼ заштитувал од североисточната страна. Се надевам дека идната година то¼ бедем е биде целосно заштитен и конзервиран, биде¼и, меƒу другото, на него има големи пукнатини и е опасен за посетителите“.

Скопската тврдина ко¼а била сведок на историските случуваœа и денес е во центарот на вниманието. Деновиве, откако запреа дождовите можеше да се сретнат посетители кои се движеа по бедемите и го гледаа градот, а Скоп¼е и Калето од двете страни на бедемите доби¼а променета визура.

По завршуваœето на заштитата на тврдината, според Кузман, е следува не¼зина ревитализаци¼а. „Сакаме од идната година да вклопиме современи архитектонски елементи во остатоците на старите цивилизации, да го оживееме мртвиот капитал. Се чека да стане правосилна вее донесената судска одлука за дислокаци¼а на ресторанот „Кале“ и просторот во целост да стане културно наследство на државата. Со проекти за кои може и да се распишуваат и конкурси, планирано е во амбиенталната средина да бидат вклопени мали и поголеми об¼екти: разни работилници (грнчарски, за изработка и продажба на накит и др.), за продажба на сувенири, одреден музе¼ски простор, кафулиœа и др. Конзервираните и реставрирани археолошки остатоци е им бидат на увид на посетителите, како и на останатите археолошки локалитети, така што е се добие можност за разво¼ на туристички менаŸмент“. Калето и идната година, потенцира то¼, е продолжи да биде бро¼ еден во приоритетните проекти на Владата, а од истражуваœата е зависи каква е биде реконструкци¼ата на откриените слоеви, почнува¼и од праистори¼ата.

Раководителот на истражуваœата Драги Митревски во оваа пригода не на¼ави евентуална нова, втора изложба каде што би биле презентирани последните археолошки открити¼а од Скопската тврдина. Притоа, посочи дека работи на откриените предмети, но се' уште не знае во каква форма и кога ¼авноста е може да ги види.

http://www.utrinski.com.mk/?ItemID=54F95AFA641C9243A740650A5802F0D6

[batbayan]

ЛОКАЛИТЕТОТ ВАРДАРСКИ РИД ОТКРИВА НЕПОЗНАТИ ДЕТАЛИ ЗА СВОИТЕ ДРЕВНИ ЖИТЕЛИ
Колекционери имало и во антиката

Навиката да се собираат вредни уметнички предмети не е карактеристика само на модерното живееœе, туку постоела уште во на¼стари времиœа, потврдуваат наодите на археолошкиот локалитет Вардарски Рид, каде што, во станбена античка куа од 2 век пр.н.е, е откриена уметничка збирката на предмети од железно и од античко време, односно од 7 до 2 век пр.н.е. По сво¼ата разновидност и по уметничкиот дострел, велат археолозите, збирката по ништо не се разликува од денешните колекции. Во куата на локалитетот во близина на Гевгели¼а се откриени примероци од познатите па¼онски бронзи од времето на македонските кралеви, потоа керамички садови, статуетки со претстави на божества од 4 век пр.н.е., мали статуетки со животински претстави од бронзено време, но и дваесетина теракоти од 2 век пр.н.е., од кога потекнува и куата. Тие биле сместени во дрвен ковчег, прона¼ден во една од собите на куата, позната како Куа на колекционерот. Се работи, како што велат археолозите, за една од на¼убавите станбени здани¼а откриени на нашите наоƒалишта, ко¼а била на два ката, со неколку соби и со атриум, отворен двор во не¼зината внатрешност.
Емил Соколов, археолог што работел на истражуваœата на Вардарски Рид, вели дека потврда за тоа дека куата му припаƒала на колекционер од антиката е и фактот што во неа се на¼дени предметите многу постари од времето во кое живеел. Како и денес, вели то¼, колекционерите на¼многу се радуваат на уметнички парчиœа што се постари.
- Во ковчегот каде што се на¼дени дел од складирани предметите, има и парчиœа, кои уште тогаш биле стари со векови. Се работи за убави примероци, грижливо собирани - вели Соколов. То¼ забележува дека е интересен фактот што предметите од уметничката колекци¼а што се изработени од различни матери¼али, како мермер, бронза, коска и глина, имаат голема естетска вредност и се претставителен пример на своето време.
- Меƒу нив има ексклузивни наоди, како, на пример, мермерната статуа на Афродита од 4 век пр.н.е. и бронзи од времето на македонските кралеви - вели Соколов, додава¼и дека луƒето од тоа време, како и сегашните, на ист начин гледале на културните богатства препознава¼и го убавото од просечното или од невешто изработеното уметничко дело.
Инаку, Куа на колекционерот е дел од населба од 2 век пр.н.е., ко¼а се простирала на источниот дел од наоƒалиштето Вардарски Рид. Населбата била урбанистички организирана и имала улици, кои ги поврзувале куите. Археолошките наоди укажуваат на постоеœе добро опремени работилници за метал, керамика и за текстил, како и други об¼екти со на¼различна намена (магацини, дуани). Откриен е и дел од палата, како и мало домашно светилиште. Археолозите велат дека оваа станбена целина е единствена на територи¼ата на Македони¼а од периодот од 3 до 1 век пр.н.е. Локалитетот Вардарски Рид има неколку културни слоеви, а на него се прона¼дени остатоци од живот од неолитот до средниот век. Сепак, ова наоƒалиште на¼многу е познато по античките монети со претстави на македонските кралеви. Првите систематски истражуваœа на Вардарски Рид се направени во 1995 година и во континуитет траат до денес, под раководство на археологот Драги Митревски. Со последните археолошки ископуваœа на ова наоƒалиште беа откриени две некрополи, едната од бронзено време, другата од среден век.

Првата античка када - гевгелиска

Освен Куа на колекционерот, на Вардарски Рид археолозите прона¼доа уште неколку куи, кои добиле различни имиœа според наодите во нив. Меƒу попознатите е таканаречената Куа со када, во ко¼а е откриена првата када од античко време ка¼ нас.
- Се работи за керамичка када со малку помали димензии од денешните, ко¼а е уникатен пример -вели археологот Емил Соколов.
Откритието, вели то¼, покажува дека во античко време луƒето имале слични навики како и денес.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=5&tabid=1&EditionID=1869&ArticleID=126848

[batbayan]

АРХЕОЛОШКИ ИСКОПУВАŒА

ПРОНА£ДЕНИ АРТЕФАКТИ НА ЛОКАЛИТЕТОТ „ ГА£НОВ ДОЛ“

Археолозите од Заводот за заштита на споменици и Музе¼ на град Штип на локалитетот Га¼нов дол во општина Конче откри¼а гробница од вториот век, раноримски период.


Раководителот на археолошката акци¼а Тра¼че Нацев из¼ави дека станува збор за ексклузивно откритие на територи¼ата на Македони¼а и воопшто, биде¼и првпат се откриваат три дрвени сада во ваква гробница и кожни обувки со прекрасна декораци¼а.

- Дрвениот сад и двата чифта обувки се стари 18 века, значи станува збор за големо откритие и едноставно за бисер во археологи¼ата, рече Нацев. То¼ додава дека антрополошките анализи е покажат дали во гробницата бил погребан црковен или воен великодосто¼ник или негова сопруга.

Покра¼ единствените наоди откриени се и бронзени садови, голем бро¼ на монети и ланче од бронза, кое било обвиткано не само околу стаклениот сад за солзи, туку и околу дрвените садови.

Откриваœето на етажната гробница е по откриваœето на ритуалната погребална кочи¼а во не¼зина непосредна близина и затоа ово¼ локалитет бил обезбедуван посто¼ано во соработка меƒу министерствата за култура и за внатрешни работи.

Нацев додава дека во натамошните истражуваœа на гробницата очекуваат да прона¼дат и книга или дрвена кути¼а.

- Овие истражуваœа траат вее 45 дена, а е завршат до кра¼от на месецот, сите археолошки наоди е бидат конезрвирани и однесеви или во лаборатори¼ата на Заводот за заштита на споменици и Музе¼от на град Штип или во Музе¼от на Македони¼а, рече Нацев.

Археолошките истражуваœа и вадеœето на екслузивните предмети од гробницата беа надгледувани од претставници на Министерството за култура.

http://www.sitel.com.mk/?ItemID=7A7BB7A17C21314E9F8B02FFA4F04E2F

Клик на плеер !