Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

ИЗДАНИЕ НА ЗАВОД И МУЗЕ£ ОД ШТИП
Монографи¼а за античкиот град Баргала
Исцрпни податоци за првиот епископски центар по течението на Брегалница, античкиот град Баргала во близина во Штип, нуди монографи¼ата „Доцноантичкиот град Баргала“ од археологот Тра¼че Нацев, об¼авена деновиве од Завод и музе¼ - Штип. Обемното издание, кое има преку 200 страници, збогатени со повее колоритни фотографии, опфаа научни анализи за на¼репрезентативните об¼екти на епископската резиденци¼а, меƒу кои и три ранохристи¼ански базилики. - Во таа ранохристи¼анска престолнина имало црковен живот од втори до четврти век. Во базиликите се вршеле литургии, а во баптистериумите се крштевале новороденчиœа - вели авторот Нацев. То¼ забележува дека книгата е мошне интересна биде¼и во неа е сумиран целокупниот живот во Баргала во времето кога таа била центар на христи¼анството. Открити¼ата од оваа година, во кои спаƒаат артефакти од Баргала кои датираат по шестиот век, не се дел од изданието. - По шестиот век градот станал трговски и економски центар, а црковниот живот престанал да постои - забележува Нацев. Археолошки ископуваœа надвор од резиденци¼ата, во делот каде што живеело месното население треба допрва да се направат, вели Нацев.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=4&tabid=1&EditionID=1579&ArticleID=104322

[batbayan]

Конзерваци¼а на 50 икони


Конзерватори од Конзерваторскиот центар-Скоп¼е, почнаа со конзерваци¼а на педесет икони во црквата "Свети £ован Крстител" во скопското село Булачани.
- Потребните средства од 600.000 денари од Министерството за култура ги добивме со што непречено е работиме на конзерваци¼ата на иконите од 19. век, но и да поканиме експерти од странство. Следната година планираме педесетте икони да бидат предадени на користеœе, а воедно да почнеме и со конзерваци¼а на нови педесет икони од црквата во селото Раштак, из¼ави за МИА, Сто¼мир Сто¼анов, виш конзерватор во Конзерваторски центар-Скоп¼е.

http://vecer.com.mk/?ItemID=5E9520F9E711664A9B33668DBFC9B2A9

[batbayan]

Прилеп-мост помеƒу цивилизациите


Центарот за визуелна уметност "Визант" го промовира проектот "Прилеп-мост помеƒу цивилизациите", преку кого се промовира манастирскиот и црковен туризам, со излегуваœе од печат на туристички плакат, поштенски картички и брошура како дел од туристички матери¼ал.

Се ова следната година е биде изложено во "Galerie du crabe"-£одоигне, Белги¼а, во рамките на тематската меƒународна изложба за културниот идентитет.

Визуелните матери¼али се испратени до УНЕСКО како поддршка и лобираœе за Марковите Кули да се на¼дат на листата на заштитени споменици.

http://vecer.com.mk/?ItemID=75BB66DDCD314F48827FD9A610C4A01A

[batbayan]

ВО НОВАТА ГОДИНА СО НОВИ ЗАКОНИ ЗА КОЛЕКЦИОНЕРИТЕ НА КУЛТУРНИ БОГАТСТВА

Инспекции е ги тресат антикварниците

Во правилниците е биде прецизно посочено што може да се продава и како да се набавуваат артефактите и уметничките предмети


Од Нова година прецизно е бидат утврдени правилата на игра на антикварите

Антикварите што работат во зем¼ава по Нова година е можат мирно да спи¼ат ако работат легално. Тие е доби¼ат „учебници“ во кои е биде прецизно посочено што смеат да продаваат и како да ги набавуваат артефактите и уметничките предмети. Колекционерите е знаат што е дозволено, а што забрането во бизнисот со антиквитети и културни богатства. Учебниците се всушност два правилника што Собранието треба да ги одобри на почетокот на идната година. Документите се дополнуваœе на Законот за заштита на културното наследство и ги подготви тим од Управата за заштита на културното наследство.

Според Илчо Бо¼чевски, раководител на Одделението за превенци¼а на културното наследство во Управата вели дека целта на правилниците не е да се забрани антикварството и колекционерството во Македони¼а, туку еднаш засекогаш да се „подели црното од белото“.Наскоро сите регистрирани антиквари е мора да работат според два документа: Правилник за контрола на потеклото и тргови¼а со движно културно наследство и други антиквитети, уметнички и предмети на колекции и Правилник за содржина и начин на водеœе на регистар на потекло на предметите во антикварниците, уметнички и други предмети на колекции што се предмет на тргови¼а.

ПРАВИЛА НА ИГРА

Бо¼чевски вели дека со овие документи нормативно е биде регулирано колекционерството во Македони¼а. То¼ очекува конечно да се решат многу проблеми во заштитата на културното наследство, кое во последните две децении интензивно се шверцува од зем¼ава.

- Неопходно беше да донесеме правила на игра, како што има во целиот свет. „е играме“ според тие правила на игра. Колекционерството и антикварството се позитивни особини, дури е позитивно неко¼ да ги прибира предметите, да ги имаме во зем¼ава. Но, мораше да се постават граници. Сега е се одво¼ат нелегалните трговци кои со досегашата работа се крие¼а зад антикварници, зад здружени¼а на колекционери или самонаречени колекционери, а всушност, беа шверцери - об¼аснува Бо¼чевски.Според него, во Македони¼а околу 90 отсто од шверцерите се криеле зад вратите на разни антикварници и зад грбовите на чесни колекционери. Со новите акти е биде ¼асно како се набавуваат антиквитетите што се продаваат во дуаните, од кои локалитети и региони потекнуваат, како се запишани во регистрите, како се пополнети обрасците што се употребуваат во тргови¼а. Документите беа подготвувани во текот на годинава, а ги работеше тим од Управата. е стапат во сила осмиот ден откако е ги одобрат пратениците во Собранието.

ПРЕКРШОЧНИ МЕРКИ

Бо¼чевски вели дека без правилници за работа долги години имале големи проблеми зашто инспекторите немале доволно ингеренции.

- Затоа имавме и толку проблеми со нелегалната тргови¼а на културното наследство. Не можевме сосема да се потпреме на Кривичниот законик зашто во него има неколку члена и не може да ги опфати сите работи. Сега инспекторите е вршат контрола. Ако по неколку контроли неко¼ се' уште не работи според Законот, е биде казнет. Полека, сите е научат да работат - вели Бо¼чевски. Во правилниците е има поблаги прекршочни мерки, построги, па дури и кривнични мерки. Во зависност од „поведението и однесуваœето“ на одредена личност, инспекторите е оценуваат ко¼а мерка е ¼а спроведуваат, велат во Одделението за превенци¼а. Бро¼от на антикварниците во Македони¼а варира. Порано имало повее, сега помалку луƒе „отворено“ се занимаваат со ово¼ бизнис.

- Едно време сите мислеа дека ако отворат антикварница, е тече мед и млеко. Едно време имаше 70-80, сега има 20-30 во Македони¼а. Заврши времето кога во Гевгели¼а, Валандово, регистрираа антикварници зашто мислеа дека зад нив е може да се кри¼ат, да купуваат и да препродаваат археолошки богатства. Но, видоа дека не можат, па ги преправи¼а во златарски дуани - вели Бо¼чевски.

ИНФО-Организиран криминал

По осамосто¼уваœето, културните богатства во Република Македони¼а со години беа „заштитувани“ според Законот за заштитата на спомениците на културата од 1973 година. Новиот Закон за заштитата на културното наследство беше донесен во март 2004 година.Од Управата за заштита со години велат дека нелегалната тргови¼ата со културни добра е организиран криминал од ко¼ одредени луƒе добро профитираат.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=EEF572955849FC46B3AC86167C886BED

[batbayan]

ЗАШТИТАРИТЕ НА КУЛТУРНОТО БОГАТСТВО НЕГОДУВААТ

Конзерваторите работат во лоши услови

Биде¼и работат со отровни супстанции, на¼големиот дел од работата конзерваторите ¼а оставаат за во лето зашто немаат аспиратори во просториите


Реставраци¼ата на културното богатство засега се врши во несоодветни простории

Лабораториите за конзерваци¼а и реставраци¼а во државата се лошо опремени и со слаба вентилаци¼а, па затоа стручните лица мора да избираат период за работа или, пак, да носат опрема за заштита од отровни хемиски супстанции. Ова беше истакнато на работилницата за реставраци¼а и конзерваци¼а што деновиве се одржа во Битола. Лабораториите што ги имаме во Скоп¼е и во другите градови се многу слабо опремени, а имаме многу работа за конзерваци¼а. На¼основно е што нема аспиратори биде¼и конзерваторите работат со разни хемиски супстанции што се отровни. На¼многу се работи лете на отворено под стреа - вели Сто¼мир Сто¼анов, виш конзерватор од Конзерваторскиот центар во Скоп¼е. Конзерваторите истакнаа дека се обидуваат да го заштитат културното наследство, но се соочуваат со недостиг од кадар.

- Неопходно е да се прими нов кадар. Но, според законот, потребни се 10 години работа на конзерваци¼а на икони, фрески, споменици за да се стекне право на зваœе виш конзерватор и можност за работа на проекти. Сметам дека то¼ период треба да биде помал и да се земе предвид напредокот што го постигнал конзерваторот за тоа време - додава Сто¼анов.Во неговата установа има два¼ца конзерватори што работат на заштита на 300 до 400 движни и недвижни споменици во Скоп¼е и околината. Состо¼бата не е ништо подобра ни во Битола, каде што има пет конзерватори што истовремено мора да работата на реставраци¼а на икони, архитектура и друго. Оливера Макриевска, конзерватор од битолскиот Завод и музе¼ и координатор на работилницата, вели дека недостигот од кадар произлегува и од тоа што во државата нема специ¼ализирано училиште за оваа де¼ност.

- Ово¼ кадар претежно се обучува на Ликовната академи¼а каде што постои отсек конзерваци¼а. Но, тоа не е доволно. Се' уште нема специ¼ализирана школа за реставратори. Се учиме со текот на искуството преку работата - вели Макриевска. Дури и кога државата би издво¼увала повее средства за оваа намена, немаат капацитет да постигнат поголема заштита на наследство. Во соседна Бугари¼а постои катедра по реставраци¼а на Уметничката академи¼а во Софи¼а. Неколкумина битолчани вее студираат таму. Ка¼ младите во Бугари¼а има интерес за целокупното културно наследство ко¼ е посто¼ан, не само за реставраци¼а туку и за археологи¼а, за културен туризам- из¼ави Красимира Франгова, професор на Академи¼ата во Софи¼а.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=2899141121BE4E40B0552DE28762008C

[batbayan]

Изложено македонското археолошко богатство



Оруди¼а, парчиœа од садови, ва¼арски уметнички дела од бронзено време, од антиката, од средниот век се поставени на археолошката изложба што вчера во Музе¼от на Македони¼а ¼а отвори премиерот Никола Груевски. Поставени се повее стотици предмети, кои наши археолози во 2008 година ги прона¼доа на петнаесет археолошки локалитети во зем¼ава.

- Нашата археологи¼а потврди дека Македони¼а има што да покаже пред очите на светот. За нас сите артерфакти даваат белег на македонската култура и идентитет. Секо¼ изложен експонат го открива духот на нашето минато, а на¼многу зборува за истори¼ата, длабоката традици¼а и за спецификите на овие простори и на ово¼ народ - рече Груевски на отвораœето.

То¼ на¼ави дека следната година целосно е се истражат локалитетите Марвинци, Херакле¼а и Скопското кале, а ископуваœа е почнат и во Стоби, кои е траат три години. Истражуваœата е продолжат на 13 локалитети, а се планира и реставраци¼а и на дваесетина древни градби што беа откриени при годинашните истражуваœа.Годинава на нашите археолошки подрач¼а беа прона¼дени повее стотици предмети, а во ископуваœата беа вклучени повее од 3.000 археолози, студенти, стручни лица и физички работници.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=06A41EB5675B3D41801EB097B975D2A4

Сега, на едно место, може да се видат капиталните дела како Дедал или "Човекот со крила" од Плаошник, статуата на божицата Венера ископана ка¼ Скупи, и многу други прона¼доци од сите активни археолошки локалитети во Македони¼а.


На изложбата се презентирани откриените матери¼али на локалитетите Скупи, Таор, Стоби, Стибера, Херакле¼а, Плаошник, Енгелена, некрополите на Марвинци, Вардарски Рид, Цареви Кули, Виничко Кале, Исарот - Штип, Баргала, кастелот ка¼ Кожле и Тетовското Кале.

http://vecer.com.mk/?ItemID=4BFDF54A04669D449A8956C662FA2211

http://vest.com.mk/default.asp?id=161525&idg=8&idb=2561&rubrika=Makedonija

Дел од изложбата се: бронзената статуетка на Дедал од вториот век пр.н.е, главата на срамежливата Венера од Скупи, теракотните икони од Виничко кале, двете глави од римско време од Стибера, керамички садови, златни прстени и уште многу други артефакти. Секако, тука се и прона¼доците од другите археолошки локалитети, како Таор, Стоби, Вардарски рид, Енгелана, Кожле, Цареви кули, Баргала, Херакле¼а, Тетовско кале, Исар во Штип и Исар - Марвинци. Артефактите од локалитети се распоредени во 15 стаклени паноа, колку што се и локалитетите на кои се ископуваше годинава. Единствен недостаток во уредуваœето на постановката е тоа што покра¼ наодите недостигаат легенди кои ги именуваат прона¼доците. Место тоа, назначено е само времето од кое потекнуваат.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=1&EditionID=1587&ArticleID=104881

http://www.novamakedonija.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=2&fCat=1&top=1&EditionID=276&ArticleID=14730

[batbayan]

Мозаикот во Големата базилика зимава заштитен од пропаƒаœе

Според надлежните од музе¼от на Битола, е се овозможи и негова понатамошна тра¼на заштита од ронеœе и уништуваœе, што пак, е планирано да се реализира на пролет кога мозаикот за првпат треба да биде ставен под покрив


Дел од мозаикот во Големата базилика во наоƒалиштето на древниот антички град Хераклеа Линкестис кра¼ Битола, со финансиска поддршка од Владата, деновиве е заштитен од пропаƒаœе пред претсто¼ната зима. На ово¼ начин според надлежните од музе¼от на Битола, е се овозможи и негова понатамошна тра¼на заштита од ронеœе и уништуваœе, што пак, е планирано да се реализира на пролет кога мозаикот за првпат треба да биде ставен под покрив.
- Се работи за проект за превентивни конзерваторски интервенции на мозаичниот под на £ужниот анекс во Голема Базилика во Хераклеа Линкестис. Факт е дека сите мозаици страдаат од непокриеност и влагата ко¼а навлегува во подлогата. Доволно е да излезе само едно камче и мозаикот почнува да се рони и можеме да го изгубиме. Затоа изминатиот месец беа извршени пломбираœа и опшивки низ целата мозаична површина и извршен е делумен ретуш. Реализаци¼ата на проектот започна на 17 ноември годинава и финансиски е подржан од Министерството за култура и директорот на НУ Завод и музе¼ - Битола, Зоран Николовски. Мора да напоменам дека во овие услови се работеше под шатор каде се затоплуваше простори¼ата, вели Драган Верговски, виш конзерватор во НКЦ Скоп¼е.

То¼ потенцира дека Мозаикот е откриен во 60-тите години, но целата тогашна документаци¼а не е достапна, биде¼и се наоƒа во Белград. Според Верговски до пролет се очекува да се добие документаци¼ата и да се види на ко¼ начин е се извршат конзерваторските работи
- Досега не ни беше достапна оваа документаци¼а и затоа не знаевме дали има подлога ко¼а е автентична или не, од тоа е зависи и дали мозаикот е мора да го вадиме, да ставаме нова подлога, и да го прередиме, додава Верговски.

ЗА ХЕРАКЛЕА
Остатоците од древниот антички град Хераклеа Линкестис, се наоƒаат на само 2 километри од центарот на Битола, во поднож¼ето на планината Баба, а датираат од средината на четвртиот век пред нашата ера. Градот е основан од македонскиот цар Филип Втори Македонски. Сво¼от златен век Хераклеа Линкестис го доживува во римското владееœе, а набргу по римската окупаци¼а во 168 година пред нашата ера е претворена во римска провинци¼а. Поставена на познатата сообраа¼на артери¼а Виа Егнатиа, таа ги поврзува Истокот и Западот. Досега во Хераклеа е откриена мозаична површина од 1.300 квадратни метри. Мозаиците на Хераклеа се одлично сочувани, тие се меƒу на¼знача¼ните уметнички остваруваœа од то¼ период.

http://vecer.com.mk/?ItemID=C45C05231094EB4C91A7DB58D069493E

[batbayan]

Македонските мозаици маргинализирани од државата



,,Никаде нема точни податоци за нивната квадратура“, вели конзерваторот Драган Верговски

Битола - Мозаик стар 16 века, дел од античкиот град Херклеа Линкестис се спасува од умираœе. Оштетен е над деведесет проценти и е се наоƒа во катастрофална состо¼ба. Експертите сметаа дека во Македони¼а мозаиците се на маргините на листата за заштита, што ¼а отсликува незаинтересираноста на државата за ова културно наследство. Згора на се, во државата на прсти се бро¼ат стручните кадри за конзерваци¼а на мозаици. На исклучително ниски температури, во период ко¼ не е наклонет за изведуваœе на работи на отворено, Заводот за заштита на културно наследство и Музе¼ - Битола, под шатори започна со конзерваци¼а на мозаикот на површина од 30 метри квадратни, ко¼ е дел од ранохристи¼анска базилика, сместена на ¼ужната страна од античкиот град. Об¼ектот потекнува од 5 век од нашата ера, а откриен е во шеесеттите години на минатиот век. Од тогаш па до сега, то¼ единствено се одржувал покриен под песок.



„Мозаикот е како монистра. Едно камче ако почне да се вади, по него одат сите други. Ово¼ об¼ект од шеесеттите години константно е покриван со песок и одржуван, но колку е одржуван, покажува самата површина . Мозаикот е пред умираœе. Мозаичната површина се одво¼ува од првиот малтер, ко¼ претежно е составен од толчена тула. Ургентно ги извадивме сите пломби и оштетуваœа и нанесени се нови, биде¼и сакаме да биде што поцврст. Мора да се направи таа кохези¼а за мозикот да остане и понатаму составен дел на простори¼ата“, вели Драган Верговски, виш конзерватор од Националниот конзерваторски центар во Скоп¼е. Верговски три децении е единствениот стручœак за конзервираœе на мозаици во државата, а за споредба со актуелната ситуаци¼а ¼а посочува соседна Албани¼а каде има над десет конзерватори на мозаици.

Експертот оценува дека Македони¼а нема стратеги¼а за заштита на мозаиците, иако се едни од на¼знача¼ните артефакти. То¼ предупредува дека мора под итно да се на¼де вистинскиот начин за нивна грижа, биде¼и ова национално богатство не може вечно да се чува под песок, далеку од очите на посетителите. Како еден од начините за нивна заштита, предлага над мозаиците да се постават кровови.



,,Мозаиците во Македони¼а се на маргините, никаде нема точни податоци за нивната квадратура во државата, секо¼ кажува од око. Тие за западните зем¼и се скапа работа, а тука се е паушално, иако мора да бидат евидентирани до милиметар квадратен, како технички така и со сите документи. Ниту од Управата за заштита на културното наследство не може да ви го кажат точниот податок. Од друга страна, секо¼а простори¼а првобитно била заштитена и ставена под кров. Не може мозаиците во Македони¼а да сто¼ат со векови под песок“; предупредува Верговски.

Не само што отсуствува соодветната грижа за македонските мозаици, туку надлежните речиси и да не располагаат со податоци за нивната истори¼а. Сите факти за последниот мозаик што се реставрира во Херклеа се чуваат во белградскиот музе¼. Досега нико¼ не се сетил да ги побара.

,,Институци¼ата не поседува многу информации биде¼и истражуваœата своевремено ги вршеше Националниот музе¼ од Белград Имаме контакти со нив и очекуваме идната година да ги реализираме. е одиме во Срби¼а да ни ¼а дадат целата документаци¼а што тие ¼а поседуваат за ово¼ мозаик, но и за се она што се случувало тогаш. е бараме и копии од сите атрефакти што сега ги красат нивните витрини, зошто тие дефинитивно се наши“, вели директорот на Завод и музе¼ Битола, Зоран Николовски. Комплетната реставраци¼а на мозаикот се очекува да заврши напролет. (А.Б.)

http://utrinski.com.mk/?ItemID=213D40CC8415E2408E8B950DDD106950

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=B8423E5E724D7242A4DD3003B0596FCA

[batbayan]

Откриени праисториски артефакти

Капак од глинен сад со траги од старомакедонско писмо, стар 4000 години и дел од карпа со испишани знаци, стара 32.000 години, беа презентирани на вчерашната прес-конференци¼а во Штип што ¼а одржаа претставници на Светската академи¼а за карпеста уметност (САКУ).

- Глинениот капак е откриен неодамна во централна Македони¼а. Тоа е исклучително вреден артефакт изработен кон кра¼от на бронзеното време, на ко¼ е испишано првобитното, на¼старото име на божицата на огништето Веста, односно Бсефа, како што било не¼зиното првобитно име. Артефактот е прв од ваков вид во светски рамки, ко¼а ¼а содржи на¼старата писмена трага на старомакедонското писмо - рече Душко Алексовски, основач на САКУ. Вториот артефакт бил откриен пред една година на Беласица, но, како што беше речено, вчера првпат бил презентиран. Алексовски и Кукуба¼ска на¼ави¼а дека е се поведе иници¼атива во Штип да се изгради музе¼ на карпеста уметност, со ко¼а Македони¼а била водечка во светски рамки.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=CB9257C74BE03F48B766A6384672D8D4

[terrarossa]

Ето, че и в Македония готвят закон за културното наследство.

[batbayan]

Археологи¼ата им дава ДДВ на другите владини ресори



Автор: Весна Дамчевска

Годината 2008, без дилема, може да се прогласи за година на археологи¼ата. Годинава имаше на¼многу вложуваœа во археолошки истражуваœа во досегашната истори¼а на државата, па резултатите се евидентни, а открити¼ата, или барем дел од нив, безмалку - исклучително вредни.

Вестите за многу нови сознани¼а за минатото на Македони¼а, ексклузивни предмети - некои исклучително ретки, некои единствени досега прона¼дени во светот, посто¼ано ни го поткачуваа адреналинот во 2008-та година. Ако 2007-та ¼а паметиме како почеток на ренесансата во археологи¼ата и културното наследство во модерното време, во 2008-та ренесансата доживеа процут.

- Во археолошка смисла ¼а имавме на¼знача¼ната година досега, преполн сум со задоволство поради тоа. Во мо¼ата долгогодишна професи¼а не паметам, не сум доживеал вакво нешто Откако сум роден толку многу археолошки истражуваœа не биле спроведени, пред да се родам не ни постоела Македони¼а како посебна држава, инаку се разбира дека постоела отсекогаш. £а имавме на¼плодната археолошка година - вели Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културни споменици и еден од на¼познатите археолози ка¼ нас.

Годинава, вели то¼, бевме сведоци на ренесанса во археологи¼ата и тоа од на¼големи размери.

- Но, тука не завршува сè, сега треба да се изврши конзерваци¼а, и реставраци¼а на наодите - вели Кузман.

Следната година е биде уште посилна во археолошка смисла, на¼авува то¼.

Ова го потврди и премиерот Никола Груевски на отвораœето на изложбата „Македонската археологи¼а 2008“.

- Трагите што ги оставила цивилизаци¼ата и луƒето кои живееле на овие простори се единствениот сведок на нашето минато и нераздвоен дел од македонското битие. Зем¼ата на ко¼а живееме со векови наназад била сведок на историските траги на едни далечни времиœа, за да до¼де денот, како што е ово¼ денес, кога таа ни ги предава на нас, на не¼зините денешни генерации - истакна Груевски.

Оваа изложба, вели премиерот, претставува доказ за придобивката од инвестираœето во археолошките ископуваœа во годината што изминува, а владата застанала зад овие капитални истражувачки зафати затоа што верува дека во археолошките локалитети и другите културно-историски вредности првенствено опсто¼уваат фундаменталните основи на денешното и идното време.

Според него, преку збогатените витрини на македонските музеи Македони¼а е има и поголеми можности да се презентира пред светот како нова и атрактивна туристичка дестинаци¼а.

- Владата е продолжи и понатаму силно да ¼а поддржува културата, вклучува¼и ги и проектите за археолошките ископуваœа во државата. За 2009 година предвидено е да се работи на 15-тина локалитети, од кои целосно треба да бидат завршени локалитетите Марвинци, Херакле¼а и Скопското кале, а во период од три години и Стоби - на¼авува Груевски.

Кузман е уверен дека и следната година е биде исклучително археолошки плодна.

- е видите што е излезе - вели на¼познатиот археолог во зем¼ава.
На изложба во Музе¼от на Македони¼а беа презентирани откриените матери¼али на локалитетите Скупи, Таор, Стоби, Стибера, Херакле¼а, Плаошник, Енгелена, некрополите на Марвинци, Вардарски Рид, Цареви Кули, Виничко Келе, Исарот - Штип, Баргала, кастелот ка¼ Кожле и Тетовското Кале.

На¼убавите прона¼доци

Од мноштвото прона¼дени предмети првиот човек на Управата за заштита на културни споменици издво¼ува два, како на¼знача¼ни.

- Ако сега нешто кажам што е на¼знача¼но од прона¼доците е излезе дека форсирам некои предмети на сметка на други, иако сè што е откриено си има сво¼а археолошка вредност. Но, сепак, ако вее морам да изберам, би ги споменал срамежливата Венера од Скупи и позлатените скулптури во Стоби исто така - тоа според мене се на¼убавите прона¼доци годинава. Да не ги споменувам открити¼ата од охридскиот регион, да не помисли неко¼ дека сум локалпатриот, иако и таму имаше знача¼ни открити¼а. Сепак, овие две открити¼а ми се омилени - вели Кузман.

То¼ вели дека не случа¼но и срамежливата Венера и скулптурите од Стоби се од античкиот период.

- Антиката е на¼атрактивна, средновековниот период нема скулптури - вели Кузман.

Според него, сите прона¼доци ¼а збогатуваат македонската и европската археолошка ризница.

- Археологи¼ата е богатство кое возбудува. Археолошките прона¼доци кои беа извлечени од пластовите на зем¼ата претставуваат згусната енерги¼а ко¼а зрачи и ¼а осветлува нашата иднина - вели то¼

Сите наоди во 2008

- Реконструирана е неолитска наколна населба во близината на автокампот „Градиште“ во Охрид, ко¼а е единствениот Музе¼ на вода на пошироките простори на Балканот. Тоа е единствен археолошки локалитет ко¼ ги спо¼ува копнената и подводната археологи¼а. Наколната населба е од бронзеното и железното време од пред 1700 до 700 години пред нашата ера, а во непосредна близина се наоƒаат антички, римски, старословенски остатоци, кои го комплетираат впечатокот при посетата на единствениот балкански музе¼ на вода. Во подводните археолошки истражуваœа прона¼дени се стотици предмети по чи¼а анализа е потврдено дека се работи за една од на¼големите наколни неолитски населби во Охридско Езеро.

-Три мермерни глави од скулптури, скршени и фрлени во канал се прона¼дени на локалитетот Стибера ка¼ Прилеп. Скулптурите биле работени за видни граƒани на античкиот град. Едната е глава на младо момче, втората на возрасен маж во натприродна големина и третата на жена. Скулптурите се со поголеми димензии и веро¼атно се на знача¼ни личности на градот. Новите археолошки наоди заедно со претходно откриените на божицата Ника, на портретот на младо момче Ефеб и помала скулптура од млада жена без глави и нозе, според стручœаците, сведочат дека Стибера крие непроценливо богатство за осознаваœе нови факти во античката истори¼а на градот и за Македони¼а.

- Откриени се нови 970 нови предмети во археолошкиот локалитет Херакле¼а кра¼ Битола. Во мноштвото новооткриени археолошки предмети застапени се артефакти од античкиот, ранохристи¼анскиот и раносредновековниот период, кои е бидат сместени во витрините на битолскиот Музе¼.

- Еден месец по откриваœето на ритуалната погребна кочи¼а на локалитетот Габревци, во општина Конче, штипските археолози откри¼а нови артефакти од раноримскиот период во Македони¼а. Откриени се 130 керамички садови и деформирани предмети од бронза. Локалитетите во близина на село Конче, се познати по повеето могили кои датираат од првиот век од нашата ера, а дел од нив се од доцниот бронзен период. Во таканаречените тумули се откриени кремирани човечки остатоци.

- Теракотни фигурини, керамички садови, накит, монети, оруж¼е се на¼дени на локалитетот Згрополско Кале, во науката идентификуван како Гурбита, ко¼ се наоƒа на 12 км северно од античкиот град Стоби. Станува збор за хеленистичко-римска некропола, во ко¼а се откриени и истражени седум гробни целини, кои даваат слика за населението и животот што се одвивал тука. Некрополата е лоцирана на карпест терен, се наоƒа на т.н. вардарско-моравската лини¼а. Прона¼дени се и кремирани посмртни останки. Сите податоци одат во прилог дека населбата Гурбита имала интензивни врски со големите и знача¼ни центри во регионот.

- Елементи кои претставуваат реткост на балканските простори, како што се теракотните фигури на божицата Кибела, графитната слика на керамика, се прона¼дени во досегашните ископуваœа на локалитетот Цареви Кули.

Овие открити¼а упатуваат на можноста токму на ова место да се лоцираат остатоците од култниот град Астраион, ко¼ е всушност директен претходник на средновековниот Тивериопол и на денешната Струмица.

На комплексот Цареви кули постоела култура стара 7.000 години. Оваа претпоставка на археолозите и матери¼ално беше потврдена со откриваœето на праисториска населба од првата половина на петтиот милениум пред нашата ера.

- Открити¼а на локалитетот Градиште, ка¼ светиниколското село Кнеж¼е - влезната порта и дел од бедемот на акрополата на античка Билазора. Локалитетот прв го премерил археологот Иван Микулчи, пред многу години. Тоа е локалитет што зафаал површина од 19 хектари, со акропола. Имал овална, елипсовидна форма. Со тоа Микулчи ¼а урнал дотогашната теза дека Билазора е ка¼ Велес и поставува нова теза - бил изграден во Овчеполието за да ги блокира нападите.

- Статуа на божицата Венера од 3 век, со огромна вредност, прона¼дена е на локалитетот Скупи, ка¼ скопско Злокуани. Статуата е во природна величина (висока 170 сантиметри). Не¼зината вредност е иста со експонатите во музе¼от „Лувр“ во Париз. Римската божица на šубовта Срамежливата Венера или Венера Пудика е во природна големина, со голо тело, а со рацете го крие срамниот дел. Според префинето измазнетиот мермер, сигурно е работена во професионален центар во ко¼ работеле врвни ва¼ари. Вредниот наод е откриен при ископуваœата на доцноантичкиот хоризонт кога се откриени два об¼екта: ранохристи¼анска базилика и баœа ко¼а може да биде дел од резиденци¼ален об¼ект. Токму во баœата е откриена статуата на божицата Венера, ко¼а на левата нога има изгравиран делфин, ко¼ го има Срамежливата Венера, кога излегува од вода. На¼често била поставувана во баœи и во простории со базени. Делфинот на ногата, изработката и матери¼алот на скулптурата укажуваат на тоа дека Скупи од 1 до 7 век бил град од на¼висок ранг. Само богати градови може да си дозволат таков луксуз да имаат вака изработена Венера.

Срамежливата Венера е можеби на¼атрактивниот дел, но археолозите е потврдат дека и самото откритие на ¾идините на Кале, иако не е визуелно предизвикувачки е големо откритие - зашто колку подебели ¾идини, толку позначаен град.

- Бронзена статуетка на богот Меркур откри¼а археолозите во близина на Демир Капи¼а. Фигурата е висока 96 милиметри и поседува солидни анатомски карактеристики. Прстите на нозете се во сандали со крилца. Лицето, косата, делумно ушите, елипсовидната капа со крилцата од кои десното е откршено се детално изработени. Како што е вообичаено за боговите, то¼ е гол. Единствено лесната наметка, прицврстена околу левото рамо, е обвиткана околу левата рака и со триделно драпираниот кра¼ виси за околу 15 мм надолу. То¼ е благо потпрен на левата нога. Во десната полуподадена рака цврсто држи, солидно наполнето, тркалезно есе со пари. Во левата полуиспружена рака, се наоƒал фамозниот гласнички стап „кадуке¼“ околу ко¼ се завиткани две змии со конфронтирани глави над стапот. На оваа фигура и’ недостига кадуке¼от.

Во Македони¼а досега се откриени околу 40 бронзени статуетки на Меркур, синот Ма¼а, водачот на душите, заштитникот на трговците и патниците. На¼многу од нив се прона¼дени во Пелагониската Висорамнина, во Повардар¼ето и во Тиквеши¼ата.

- Златни предмети, кои датираат од пред речиси два и пол милениуми, меƒу кои се и две златести монети со ликовите на Филип Втори и Александар Трети Македонски, се на¼дени ка¼ селото Тремник, Неготинско. Меƒу прона¼дените предмети се и златната апликаци¼а со ликот на Посе¼дон, ситни копчиœа од малависки тип со ¾вездести испапчуваœа, стотина алки, како и многу лисести висулци за ƒердани. Вкупната тежина на прона¼дените предмети е околу 700 грама злато, но многу побитна е нивната специфична и исклучителна историска вредност.

- На локалитетот Градиште во селото Бучинци откриени се нови па¼онски погребуваœа од железното време(од кра¼ на 8 до 6 век пред н.е) што претставува дополнуваœе на сликата за присуството на па¼онското племе Агри¼ани и во ово¼ дел од Македони¼а. Како посебна карактеристика на локалитетот е погребуваœето во хумки, посебно евидентираниот ритуал со животни, присуството на бронзените артефакти, керамиката со врежани триаголници.

Наодите од Бучинци се сметаат за на¼северни манифестации на па¼онската култура во зем¼ава, со кои се заокружува скопско-кумановскиот регион, како еден од на¼¼аките па¼онски области, културно свртени кон ¼уг и органски врзани за повардар¼ето и Брегалница, како матична па¼онска територи¼а.

- Масивна, позлатена скулптура во натприродна големина е откриена на римскиот форум во Стоби. Меƒу откопаните парчиœа се и позлатен шлем, пер¼аница и штит, делови препознатливи за опремата на во¼ниците од Римската импери¼а, но и атрибути со кои традиционално се прикажува Минерва, римска божица заштитничка на во¼ниците, поетите, мудроста и на занаетите. Според димензиите на прона¼дените делови, археолозите велат дека станува збор за артефакт чи¼а интегрална големина била околу 2,5 метра.

- Женска фигурина во седечка положба, изработена од коска и глина, што датира во среден неолит е откриена на локалитетот Тумба МаŸари-неолитска населба. На оваа интересна фигурина половината и е изработена од коска, а другите делови од телото-главата, нозете, рацете се направени од глина, што ¼а прави раритетна на локалитети од ово¼ период.

Откриен е и атрактивен ƒердан составен од 19 монистри- археолошко откритие на накит кое се уште е ретко на нашите наоƒалишта од младото камено време.




Археологи¼ата носи „додадена“ вредност на работата на другите ресори на Владата. Промовираœето на националната или кралската култура во надворешните работи го достигна сво¼от зенит во дворовите на Медичи во Итали¼а и на Лу¼ 14 во Франци¼а. Но, тоа има свои современи еквиваленти во многу европски зем¼и. Мал е бро¼от на оние што не го промовираат имиŸот на наци¼ата во странство преку претставуваœе на културното богатство. И мал е бро¼от на дипломатските активности што се одвиваат без значително вклучуваœе на културниот живот.



Виктор Лилчи, професор на Катедрата за археологи¼а при Факултетот за истори¼а на уметноста на универзитетот „Св. Кирил и Методи¼“
- Оваа година беше огромен успех на археологи¼ата како професи¼а. Таква поддршка за оваа наука досега не се случила. Кога една зем¼а му посветува внимание на цивилизациското наследство, го покажува степенот на сво¼ата општа култура и подготвеноста да влезе во европските текови. Досега археологи¼ата беше третирана како професи¼а што не е битна, а археолозите беа затворени во своите ровови. Значи, оваа влада првпат и посвети толку внимание на археолошката супституци¼а на името Македони¼а.



Иван Микулчи, археолог
- Речиси половина век сум во оваа професи¼а и досега немам видено толкав интензитет на археолошки истражуваœа - вели пензионираниот археолог проф. Иван Микулчи.

Минатата година Микулчи учествуваше на ископуваœата на Плаошник, а сега, во мирот на своите пензионерски денови, со задоволство слуша за годинашнава археолошка офанзива.

- Фала богу што се работеше. Имаше екипи на многу локалитети, имаше ископуваœа од секо¼ период, се радувам што се направи напор да се надмине стагнаци¼ата низ ко¼а минуваше археологи¼ата во изминатите години - вели Микулчи.


Коста Балабанов, археолог
-Ако ме прашувате дали е добро и доволно тоа што е направено годинава, е кажам дека никогаш не е доволно. Но, сепак, има некои успеси на оваа влада, особено во археологи¼ата, кои се неоспорни.

http://novamakedonija.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=4&tabid=2&fCat=1&EditionID=278&top=1&ArticleID=14896

[batbayan]

Прона¼дена уште една камена топка во Босна

Во централна Босна, 18 километри од центарот на општина Какаœ во местото Брœиц, прона¼дена е уште една камена топка. Пречникот и е поголем од еден метар и има правилна сферична форма. Градена е од песок и има хомогена цврста структура.



На територи¼ата на Босна и Херцеговина, Фондаци¼ата „Археолошки парк: Босанска пирамида на Сонцето“ до сега регистрираше над дваесет локации со мистериозен праисториски феномен на камени топки. Камените топки се градени од три видови на матери¼ал: од песок, гранит и вулкански камеœа. На¼големата е со тежина од 15 тони во селото Слатино ка¼ Баœа Лука. Осум гранитни топки се лоцирани ка¼ Вареш, Какаœ, Жепча, Сребреница, Коœиц, Трн, Мостар, Сански Мост... На¼големото наоƒалиште е во Длабок поток ка¼ Завидовии, со над 40 правилни камени топки. Фондаци¼ата на таа локаци¼а во 2006 година отвори „Археолошки парк: Босански камени топки“, ко¼ стана туристичка атракци¼а.

Покра¼ БиХ, камени топки се прона¼дени и во £ужна Костарика (од гранодиорит и кокино, видови на песок), во западно Мексико (од вулканско потекло), во централна Срби¼а и на неколку други локации.



На¼новото босанско наоƒалиште оддалечено е 1 километар од селото Брœиц, а го откриле деца. На површината се по¼авил врвот на камената топка ко¼а е откопана и се по¼авила правилна камена топка. Децата, преку претседателот на Месната заедница Адем Гачи и дипл. машински инженер Хусе Дели, ги повикале претставниците на Фондаци¼ата во посета на локаци¼ата.

Тимот на Фондаци¼ата во состав на Ахмед Босни (претседател на Управниот одбор), Семир Османаги (основач), За¼им Ахметспахи (извршен директор), Амила Омерсофти (член на УО), Мухамед Паши (шеф на истражувачкиот тим) и други, го посети¼а локалитетот во друштво на над стотина жители од местото. На потесната локаци¼а посто¼ат стари турски гробишта, неколку цркви градени пред доаƒаœето на Османлиската импери¼а, што говори за континуираната населеност на ово¼ дел од БиХ.

Професорот Паши земал неколку примероци од камената топка и од околниот карпест матери¼ал за анализа на Институтот „Кемал Капетанови“, на Универзитетот во Зеница.

Ова е уште една потврда дека централниот дел на БиХ е археолошка сензаци¼а во светски размери и заслужува понатамошно истражуваœе.

http://www.idividi.com.mk/Futurama/Nauka/494086/index.html

[batbayan]

Презентаци¼а на културното наследство


Годинава, Министерството за култура во десет градови во Македони¼а е постави културни унифицирани пунктови. Во овие монтажни об¼екти е бидат презентирани матери¼али и брошури од целокупното културно наследство во Македони¼а, а е биде наменето и за туристите и за граƒаните на Македони¼а.
- Конкурсот за иде¼но решение, според кое е се поставуваат овие пунктови, е завршено. Тие имаат огромно значеœе за презентаци¼а на целокупното матери¼ал со ко¼ располага Република Македони¼а во делот на културно наследство, но е бидат презентирани и сите брошури кои се однесуваат на археолошките локалитети, природните убавини, цркви, манастири и Ÿамии. За оваа намена беше формиран и одборот ко¼ активно работи на целиот матери¼ал ко¼ е се печати, а потоа и презентира на пунктовите, вели министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска.

http://vecer.com.mk/?ItemID=FF475BD1187FFF45ACF86DC87691AD4A

[batbayan]

Прона¼ден праисториски глинен поклопец


Палеолингвистичкиот артефакт, глинен поклопец со испишано првобитното име на римската божица Веста, т.е. Бсефа, е прона¼ден од македонските истражувачи од Светската академи¼а за карпестата уметност. Ово¼ артефакт, (прона¼ден во централниот дел од Македони¼а), според нив, неспорно открива дека зачетоците на римската цивилизаци¼а водат потекло од Балканот, од каде е пренесена со посредство на Етрурците и македонските племиœа.
- Македони¼а, како што посочи, е меƒу на¼богатите зем¼и со ова културно-историско и религиозно - филозофско наследство, односно на мал простор се среава карпеста уметност во сликана и гравирана форма, посочи на прес-конференци¼а професор доктор Душко Алексовски, почесен преседател на САКУ.

Штип е биде седиште на Светската академи¼а за карпестата уметност. е биде изграден и монументален об¼ект во ко¼ е биде сместен македонскиот центар за карпеста уметност и музе¼ со лапидариум, каде е се решаваат сите важни прашаœа од истражуваœето на праистори¼ата.

http://vecer.com.mk/?ItemID=E61E187E8768354699EF96C6F4BF294C

[batbayan]

ИНТЕРВ£У СО ЕЛИЗАБЕТА КАНЧЕСКА-МИЛЕВСКА, МИНИСТЕРКА ЗА КУЛТУРА


* Минатата година бевме бомбардирани од информации за епохални археолошки открити¼а. Како наодите да доби¼ат меƒународна верификаци¼а?

- Е тоа мора да го правиме сите. Имаме извонредно археолошко богатство што треба да го презентираме во светот. Од тие причини уште годинава е почне реализаци¼а на голем проект - изградба на зграда за археолошки музе¼. Во него е биде презентирано непроценливото археолошко богатство откриено во Стоби, Херакле¼а, Стибера, Марвинци и стотиците локалитети низ зем¼ава. Скопското Кале целосно е биде истражено, а е бидат вработени невработените археолози. Музе¼от на современата уметност е има посто¼ана поставка. Тажно е што стотици вредни уметнички дела лежат во депото на музе¼от далеку од очите на ¼авноста. Делата е се реставрираат и е се презентираат. Срена сум што Владата ¼а прифати иници¼ативата за реновираœе на центрите на културата, зашто тие навистина се единственото ¼адро на културата во градовите во внатрешноста. Во контактите со нив знам дека тие им се исклучително важни зашто се единственото место во кои се одржуваат културни програми, а кои тие со радост ги чекаат.

http://dnevnik.com.mk/?ItemID=4BCD58A23D1AAE45ACE806B753091968