Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

ПРОЕКТ НА АРХЕОЛОШКИОТ МУЗЕJ

Е СЕ ИСТРАЖУВААТ АНТИЧКИТЕ ХРАМОВИ И СВЕТИЛИШТА

Раноантички храмови и светилишта се целта на археолошките истражуваœа во проектот на Археолошки музе¼, ко¼
годинава е биде финансиран како проект од национален интерес од областа на културата.
- Kа¼ нас с` уште немаме едно заедничко, сеопфатно истражуваœе и регистрираœе на овие култни места, со цел да
се даде некаква типологи¼а за архитектонскиот речник, естетските и техничките остваруваœа и слично. Дали се
тоа храмови поединечни градби или од нив може да се извлече неко¼ општ тип како реална целина, целосно или
делумно, одговор може да се даде само со едно нивно сеопфатно и системско истражуваœе – вели Весела
Честоева, директорка на Археолошкиот музе¼.
Во првата фаза на проектот е бидат истражувани, меƒу другите, светилиштето на Kлепа, светилиштето на
локалитетот Kовчези, Свети Николе, светилиштето над село Групче, светилиштето во пештерата на Голем
Зме¼овец, Демир Kапи¼а, храмот на локалитетот Исар Марвинци, храмот на Диоскурите ка¼ Демир Kапи¼а, храмот
ка¼ Барово, храмот на Изида и Серапис во Прилеп, храмовите во Стибера, Лихнидос. Првата фаза, според Честоева,
опфаа посета, рекогносцираœе, документираœе и регистраци¼а.
- Од оваа фаза е произлезе следната етапа, ко¼а би била археолошко ископуваœе на неко¼ од об¼ектите. Третата
фаза е проучуваœе и анализа на недвижниот и движниот археолошки матери¼ал и негова презентаци¼а. Поради
распространетоста и многубро¼носта на локациите, проектот би се изведувал во текот на целата година – вели
Честоева.

Излегуваат на виделина

Се работи за многу значаен проект, ко¼ одамна требаше да почне, вели археологот Виктор Лилчи, директор на
Управата за заштита на културното наследство.
- Досега се откриени и истражувани многу храмови и светилишта од римскиот период, сло¼ што е поблиску до
површината, но многу помалку од раноантичкиот период. Сега, со понатамошните истражуваœа, е се откриваат
многу такви храмови и светилишта. А тие се многу важни, затоа што врз антиката е изградено и средновековието,
па и христи¼анството се изградило врз тие основи и веруваœа – вели Лилчи.
То¼ по¼аснува дека целта на проектот треба да бидат раноантичките храмови и светилишта, пред с`, на па¼онско-
македонското население.
- Тоа е проект што одамна требаше да почне, многу знача¼на работа, ко¼а треба да биде капитален проект. Се
работи за веруваœа во божества од античкиот период на луƒето што ¼а населувале денешна Македони¼а. Секо¼а
населба имала сво¼ храм. Па¼онско-македонското население имало божества слични со источномедитеранските,
но поинаку ги именувале – вели Лилчи.
Археологот вели дека во Македони¼а има ил¼адници такви светилишта.
- Археолозите во 20 век почнале да ги отвораат, да доаƒаат до тие слоеви, кои се под римските. Често божество,
особено во градовите, е божицата Тихе, ко¼а во раната антика се смета за заштитничка на градовите. £а има во
Стибера, има не¼зин храм во Марвинци. Храмови има главно во опфат на градовите, како Скупи, Стоби, Херакле¼а,
на¼често се фаворизира Тихе, но и во околината на градовите има екстерни светилишта – об¼аснува археологот.

Статуи и монети

Во светилиштата, според Лилчи, се среаваат два вида предмети. Статуи или статуетки на божества, од кои една
централна, на главното божество кому му е посветен храмот, и дополнителни мали статуетки. Можат да бидат од
камен, мермер или од бронза. Вториот вид предмети, вели археологот, се монетите.
- Претставени се разновидни божества, сите 12 од античкиот свет. Има различни претстави на Зевс, Хера,
Афродита, Атина... Покра¼ статуите, има и безбро¼ монети, дарови, кои луƒето ги оставале кога доаƒале да го
замолат божеството за нешто, за да оздрават, за безбедно да им стаса карванот, за да им успее зделката... -
об¼аснува Лилчи.
То¼ очекува проектот да открие извонредно богати археолошки наоди, кои е бидат депонирани во Археолошкиот
музе¼.

http://www.dnevnik.mk/default.asp?ItemID=C8FD4A135628B848A080A8116830BB0D

[batbayan]

Зрзе – универзална димензи¼а на човековото опсто¼уваœе и верба

Се извишува на работ на Пелагони¼а. Глетката од неговите конаци на плодната рамнина ¼а
прави распослан тепих ко¼ ¼а менува бо¼ата кога е се здружи со годишните времиœа.
Се издига на бигорна карпа на близу 1.000 метри надморска височина. Манастирот „Свето
преображение“ – Зрзе го одзема здивот и кога од поднож¼ето го гледате како се извишува и кога од
неговите конаци се простира глетката во далечината. Со чувство на мо – физичка и духовна.
Го нема повее каменестиот вековен нерамен пат до манастирското здание. Од поднож¼ето до
манастирските порти стигнува асфалтиран пат, новоизграден, близу 8 километри. И при таков пат,
не е тешко да се испешачи до манастирот, од поднож¼ето во селото Зрзе.

Убавината, како што милуваат да нагласат седумчленото монашко братство и бро¼ните посетители,
се спо¼ува со та¼новитоста на манастирот.
Низ поплочен пристап и капи¼ата, низ манастирската порта, пред вас се конаците и црквата „Свето
Преображение“. И веднаш почнуваат да се испреплетуваат приказните и предани¼ата.
Не една, ами три цркви се споени во денешната: Овчарската, Свети Петар и Павле и денешната –
Сето Преображение.
И секогаш, приказната за Зрзе почнува од преданието за чудотворната икона на Богородица *
пелагонитиса – единствено овде има необично место. На гостите и на патниците им ¼а раскажуваат и
владиката Климент и монасите.
– Она што Зрзе го прави карактеристичен е, пред се, иконата на Богородица Пелагонитиса. Тоа е
чудотворната икона на Ма¼ката Бож¼а ко¼а топографскиот синоним Пелагони¼а си го зела за свое
презиме. И не е случа¼но така. Едно предание вели дека во 14 век, откако монахот Макари¼, 1420
година, го изобразил не¼зиниот лик и го ставил на Иконостасот, таа, на еден чудесен начин, така
вели преданието, го сменила своето место. И тоа се случувало трипати. Кога зографот, молитвено,
прашал зошто ова се случува, биде¼и бил збунет од то¼ чудесен настан, тогаш ги слушнал
зборовите од иконата, гласот на Ма¼ката Бож¼а, ко¼ кажал: Не сакам да му вртам грб на мо¼от син.
Тоа, како порака во 21 век кога е ¼а чуе современиот човек, треба, според мене, да размисли дека
во ова време кога секо¼ лесно врти грб на секого, оваа порака од Ма¼ката бож¼а да ¼а земе предвид и
да градиме квалитетна комуникаци¼а. Иако живееме во технолошко развиено време, прашаœе е
колку и како, ние луƒето, квалитетно денеска комуницираме, вели владиката Климент.
Неодамнешните открити¼а – отвораат нови слоеви за Зрзе и животот на овие простори. Пештерските
отвори под манастирот кри¼ат испоснички елии, пештерска црква, работилници, места, некогаш,
многу блиску до изворната духовност, денес, восхитувачка радост за себеоткриваœето.
Монашките елии се неуништливите сведоци за корените на македонското монаштво дури од 9 век,
раскажуваат манастирските монаси. Истиот оно¼ век на Светиклиментовото монаштво кра¼ брегот на
Охридското езеро.

Зрзевските слоеви цивилизаци¼а не врааат на ранохристи¼анството, потенцира во разговорот
владиката Климент, кому манастирот во Зрзе му е духовен мир и споко¼ство. Едно од епохалните
открити¼а семонашките елии, под манастирот кои укажуват на монашката населба дури од 9 век.
– Многу културни слоеви, уште пред Христа, а и по Христа, ги на¼довме во првите траги на
христи¼анството во Горна Пелагони¼а. Тука, десно од манастирот кога се влегува тоа е мартириумот,
гробот на анонимниот маченик, врз чи¼ гроб е изградена ранохристи¼анската базилика. Над ово¼
комплекс наоƒаме средновековни цркви. Под манастирот е монашката населба од 9 век. Сето она
што е оставено во наследство е во фрескоживописот од 14 век, па се до 17*от и до 20*от век. Сето
тоа се низа од културни слоеви кои покажуваат дека овде, отсекогаш човекот живеел цивилизирано,
меƒутоа и градел сво¼а вертикала низ вековите и оставал плодови на неговата верба и на она во кое
верувал. Да се живее во ово¼ регион со толку богати културни слоеви, е предизвик и за нас,
монашкиот ред во манастирот, вели владиката Климент.
А местоположбата на манастирот и не е случа¼на. Трескавец, Зрзе и Архангел Михаил во Варош се
трите манастирски бисери во Пелагони¼а, но и вековни стратегиски точки.
– То¼ чудесен триаголник во Пелагони¼а на духовни бисери, не се само наши констатации. И добриот
познавач на истори¼ата на уметноста на овие простори, академик Цветан Грозданов, зборува токму
за ово¼ триаголник. Тоа е едно наследство, кое ни е оставено од нашите предци, на кое ние денес се
надградуваме и како секо¼а генераци¼а, сме повикани да го сочуваме она што ни е оставено во
наследство и да се надградиме. Секо¼ според она што го умее да го изрази во своето време. Така го
сфаам историскиото време – простор и таа димензи¼а на живееœето на човекот – секо¼ да се вложи
според своите дарови, според сво¼ата харизма, вели владиката Климент.
Манастирот посто¼ано се обновува. Се изгради¼а монашките конаци, е се обликува работилницата
на икони. Конаците светнаа во сиот сво¼ с¼а¼, се преобрази¼а. Всушност како и името што го носи
манастирот – „Свето Преображение“.
– Откако се изгради владичкиот, се обнови и монашкиот конак. Ово¼ конак е многу важен за животот
на монашката заедница. Во склопот на монашкиот конак се наоƒа иконописната работилница каде
монасите е ги изработуваат иконите, биде¼и тоа е главното послушание на зрзевското братство. на
то¼ начин, ние само се „накалемуваме“ на познатата иконописна работилница на митрополитот £ован
и на неговиот брат, ¼еромоноахот макари¼ Зографот од 14*от век, об¼аснува Климент.

Се изгради пат, асфалтен. До манастирските порти. Пат до споко¼от, до зачуваните културни
вредности, нагласува манастирското братство.
– Секо¼ пат ко¼ поврзува значи многу нешто за луƒето. А ово¼ изграден пат ко¼ води до бож¼иот храм,
до местото на мирот и споко¼от, многу значи за секого. За секо¼ човек со добра намера и со добра
вол¼а, об¼аснуваат монасите од Зрзе.
И при нашата посета на манастирот, ги сретнавме луƒето со добра намера и вол¼а. Катаден се тука
да ги восприемат мирот, споко¼ството, духовната рамнотежа.
– Првпат доаƒам во манастирот. Чудесно е. Едноставно, се чувствувам споко¼но, мирно, вели еден
од посетителите. А често ги има и оние кои веруваат во чудотворната манастирска мо. Во мота на
местото дека неротките е зачнат, на болните е им подари здрав¼е.
„Свето Преображение“* Зрзе може да се опише. Но сликата во ни¼ансите на виножитото е комплетна
кога е се посети. А, потоа – на¼знача¼но е чувството на смиреност, онаа што се вкоренува длабоко
во душата.
– Ова што е го доживее човекот во Зрзе, поседува, не само локална, туку и универзална димензи¼а
и припаƒа на секо¼ човек со добра вол¼а, е неподелено мислеœето и пораката што ги даваат
монасите од зрзевското братство на секо¼ посетител на чудесното манастирско здание во Зрзе.
Манастирот „Свето преображение“ во Зрзе со векови се издига над бигорна карпа. Останува изворот
на духовното, а патот до нашите корени, таму, во манастирот е одамна изграден.

http://kukuriku.mk/zrze-univerzalna-dimenzija-na-chovekovoto-opstojuvane-i-verba/

[batbayan]

НОВИ ИСТРАЖУВАŒА НА „ВИСОКА“: Археолозите е кампуваат на на¼убавиот локалитет во зем¼ава

Истражуваœата би се одвивале во периодот ¼ули-август, а причината поради ко¼а е одлучено да се работи во ово¼ период е тоа што истражувачкиот тим е престо¼ува на локалитетот додека траат истражуваœата - временските услови во овие месеци се на¼соодветни за престо¼ и работа на локалитетот ко¼ се наоƒа на височина од 1472 метри, вели раководителот на проектот, Де¼ан Кебакоски

За неколку месеци треба да продолжат започнатите археолошки истражуваœа на локалитетот Висока што се наоƒа на Селечка Планина (¼ужно од градот Прилеп, помеƒу Пелагони¼а на запад и Мариово на исток).

Локалитетот Висока се наоƒа на истоимениот врв на Селечка Планина, на височина од 1.472 метри. Теренот е тешко пристапен, нема решение за пат, па затоа археолозите е мора да кампуваат на самиот локалитет додека траат истражуваœата.

Директорот на Управата за заштита на културно наследство, Виктор Лилчи-Адамс, вели дека локалитетот Висока припаƒа на групата локалитети од прва категори¼а и об¼аснува дека ова е можеби и единствениот во Европа на толку висока позици¼а.

- Ова е локалитет од прва категори¼а и за истражуваœето на истиот е ни бидат потребни повее средства, а од нив зависи и завршуваœето на истражуваœата. Можам да тврдам дека е еден од на¼убавите локалитети што ги имаме, но и пошироко низ Европа. Ова е на¼високиот антички град. Проблем е што сè уште нема пат до самиот локалитет, потешка е пристапноста до самиот локалитет, потребни се неколку часа за да се стигне - вели Лилчи-Адамс.

Ово¼ локалитет првпат теренски почнува да се истражува во 2005 година од тим од Филозофскиот факултет, предводен токму од проф. д-р Виктор Лилчи-Адамс. Потоа во 2007 година повторно тим од ФЗФ предводен од професорот е на терен, а вее од 2014 година Висока влегува во проекти од национален интерес или уште наречени капитални проекти.

Раководител на проектот, како во 2014, и оваа година е м-р Де¼ан Б. Кебакоски, асистент-истражувач во Институтот за старословенска култура од Прилеп. То¼ вели дека за разлика од 2014 година, кога истражувачите престо¼увале во камп на два километри оддалеченост од локалитетот, годинава е престо¼уваат на самиот локалитет.

- Истражуваœата би се одвивале во периодот ¼ули-август, а причината поради ко¼а е одлучено да се работи во ово¼ период е тоа што истражувачкиот тим е престо¼ува на локалитетот додека траат истражуваœата - временските услови во овие месеци се на¼соодветни за престо¼ и работа на локалитетот, ко¼ се наоƒа на височина од 1472 метри. Истражуваœата би продолжиле во делот пред влезот во акрополата, надворешната страна на монументалниот ¾ид од влезниот коридор кон ¼уг и неколку сонди во внатрешноста на акрополата за чие лоцираœе е се одлучи во текот на истражуваœето во консултации со тимот - вели Кебакоски.

То¼ напоменува дека единствен проблем во годинешниот концепт би бил недостигот на чиста вода за пиеœе, ко¼а е мора да се обезбедува на неколку дена и за ко¼а е мора да се пешачи по неколку километри. Од друга страна, пак, директорот на УЗКН, Лилчи-Адамс вели дека таму постои извор, кладенец со студена вода, ко¼ би можел да биде алтернатива.

И оваа година проектот Висока е во рангот на проекти од национален интерес (капитални) финансирани од Владата на Република Македони¼а, а носител на проектот е £авната научна установа Институт за старословенска култура - Прилеп во координаци¼а на Управата за заштита на културното наследство.

http://www.telegraf.mk/kultura/arheologija/ns-newsarticle-novi-istrazuvana-na-visoka-arheolozite-ke-kampuvaat-na-najubaviot-lokalitet-vo-zemjava.nspx

[batbayan]

Предаваœе за почетоците на зем¼оделството во Источна Европа од украински археолози

Во среда (23 март) во Музе¼ на Македони¼а, во 12:12 часот е се одржи предаваœе „Early Agricultural Communities of Southwest Ukraine“ на
Во прашаœе е сери¼а предаваœа што ги организира Центарот за истражуваœе на предистори¼ата-ЦИП, и ово¼ пат е бидат презентирани почетоците на зем¼оделството во Источна Европа.археологи¼а
Во соработка со Музе¼от на Македони¼а, ЦИП ги покани реномираните украински археолози Павел Шидловски и Евген Слиесарев од Универзитетот „Тарас Шевченко“ во Киев, да одржат предаваœе концентрирано на процесот на неолитизаци¼ата и неговата манифестаци¼а во рамки на миграциите, стопанството и соци¼алните сфери.
Гостите е говорат за првите зем¼оделски заедници во £угозападна Украина и значителните промени врз економи¼ата и матери¼алната култура во ово¼ регион.
Посебен акцент е биде ставен на камените алатки, нивната технологи¼а и локалните карактеристики во рамки на археолошките култури познати како Криш, Буг-Дœестар и Трипоšе.

http://www.porta3.mk/predavanje-za-pochetocite-na-zemjodelstvoto-vo-istochna-evropa-od-ukrainski-arheolozi/

[batbayan]

Промовирана книгата „Та¼ните на Исарот“ – постхумно дело на штипскиот археолог Звонко Белдедовски

Национална установа – Универзитетска библиотека „Гоце Делчев“ – Штип синоа беше домаин промоци¼а на книгата „Та¼ните на Исарот“ од Звонко Белдедовски.
Станува збор за постхумно дело на еден од на¼познатите штипски истражувачи и арехолози, долгогодишен вработен во Заводот и музе¼ Штип, ко¼ сиот сво¼ живот меƒу другото, го посвети и на Исарот.zvonko promocija isar_7
Како што кажа и Милена Ристова-Миха¼ловска, директор на НУ-УБ „Гоце Делчев“, промоци¼ата на ова дел е од голема важност за градот, биде¼и останува патоказ за понатамошни истражуваœа на штипското кале.
Белдедовски е заслужен за многу открити¼а кога е во прашаœе Исарот а тие се содржани хронолошки како податоци во ова постхумно дело кое го издава неговото семе¼ство, но исто така и по многу други важни арехолошки открити¼а за Македони¼а вклучително и теракотните икони во Виничко:
- Од исцрпувачката работа во античката Баргала, старословенските матери¼ални арехолошки наоди, откриваœето на виничките теракоти, 50 статии и трудови издадени од 1977 до 2010, до „Та¼ните на Исарот„, сите заедно, тоа се моните високи стожери што ¼а вознесуваат душата на човекот и археологот професионалец, сопругот, таткото и милиот дедо Звонко Белдедовски кон вечното паметеœе – кажа промоторот на книгата, Виктор Лилчи, директор на Управата за заштита на културно наследство.zvonko promocija isar_1
Звонко Белдедовски (1948) е роден во Берово каде што завршил основно и средно образование а во 1974 година дипломирал на Филозофскиот факултет, група археологи¼а во Белград. Беше вработен во Н.У. Заводот за заштита на спомениците на културата и Музе¼ – Штип во 1974 година. Бил учесник е на бро¼ни национални и меƒународни симпозиуми од областа на археологи¼ата и член на МАНД (Mакедонско Археолошко Научно Друштво).
Работеше на местото советник кустос археолог, раководител на античкото и средновековно одделение. Своите истражуваœа ги преточувал во соодветни записи уште од 1977 кога пишувал за Исарот во Штип како средновековна населба. Почина во 2011 година а неговата паси¼а за Исарот, постхумно е преточена во новата книга „Та¼ните на Исарот“ во 2016 година од неговото на¼блиско семе¼ство.

http://www.porta3.mk/promovirana-knigata-tajnite-na-isarot-posthumno-delo-na-shtipskiot-arheolog-zvonko-beldedovski/

[batbayan]

Престолнината Бела Зора (фото од авион)

http://loza.mk/2016/03/%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0-%D0%B7%D0%BE%D1%80%D0%B0-%D0%BE%D0%B4-%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%87%D1%98%D0%B0-%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0-%D1%84%D0%BE%D1%82%D0%BE/

[batbayan]

ИНТЕРВ£У СО ХРИСТИ£АН ТАЛЕВСКИ, АСИСТЕНТ-ИСТРАЖУВАЧ

Тврдината Маркови Кули на Водно - вековен бастион на Скопската област

"Кра¼ната цел е преку повеегодишни археолошки истражуваœа, конзерваторски работи и темелна научно-истражувачка работа, да се сврти вниманието на меƒународната научна и поширока ¼авност кон ово¼ исклучително значаен археолошки локалитет и то¼ да стане подостапен за туристичка афирмаци¼а на градот Скоп¼е и Република Македони¼а", вели Талевски, асистент-истражувач од Институтот за старословенска култура - Прилеп и раководител на истражуваœата

http://vecer.mk/files/styles/juicebox_article/public/article/2016/03/24/366239-tvrdinata-markovi-kuli-na-vodno-vekoven-bastion-na-skopskata-oblast.jpg?itok=GCzkJAhzhttp://vecer.mk/files/styles/juicebox_article/public/article/2016/03/24/366240-tvrdinata-markovi-kuli-na-vodno-vekoven-bastion-na-skopskata-oblast.jpg?itok=LV-E5yr6

"Маркови Кули - Водно" е дел од локалитетите на кои годинава е продолжат археолошите истражуваœа. За оние кои не се упатени откри¼те ни ¼а точната локаци¼а и истори¼атот на ова наоƒалиште?

Талевски: Археолошкиот локалитет Маркови Кули, Водно се наоƒа врз источните падини на оваа планина, во потегот наречен "Маркова Круша", високо над источната перифери¼а на Скоп¼е. Пристапот до локалитетот е преку патот ко¼ води до населбата Сончев Град и преку спортска патека од Средно Водно. Се работи за населба со два хоризонти на живееœе. На¼раното живееœе е датирано во рановизантискиот период (6. и почеток на 7 век. После пауза од неколку векови, животот на истиот простор повторно е обновен во периодот од 11. до 13 век. Во тоа време на оваа позици¼а на¼веро¼атно е лоциран средновековниот град Чрнче, споменат во Хиландарски преписи на Грамота на крал Милутин за манастирот Св. Георги-Горг Скопски издадена во 1299/1300 година. Од ово¼ локалитет потекнуваат и голем бро¼ монети кои се датирани пошироко, од 4 век па се до турското средновековие.
Досегашните открити¼а се сепак она што на¼многу ¼а интересира ¼авноста. За какви об¼екти се работи?

Талевски: Во '70-тите години на минатиот век, главниот акцент при истражуваœата бил ставен на дефинираœе и делумно отвораœе на контурите на одбранбениот ¾ид. Покра¼ тоа, делумно или целосно се отворени и истражени две масивни цистерни (резервоари) за вода, средновековна баœа, средновековен резиденци¼ален об¼ект идентификуван како "дворец#, простории со складишна намена и неколку останати об¼екти со различна намена. Открити¼ата укажуваат дека фортификаци¼ата на Маркови Кули - Водно е подигната пред средината на 6 век. По рушеœето кое настанало на¼рано во 577-та година, доаƒа до не¼зината комплетна обнова при што челната триаголна кула останала во употреба уште краток временски период, а веднаш потоа околу неа е подигната масивна полигонална кула - бастион. Со не¼зиното подигаœе населбата продолжува да живее и во почетокот на 7 век. Ексклузивноста на бастионот како фортикационен елемент се оправдува со непостоеœето на истовремена аналоги¼а во поблиски географски рамки. Во Средниот век поголем дел од заштитните ¾идови биле обновени, а се подигнати и нови бедеми на нови одбранбени линии.
Истражуваœата како што рековме продолжуваат заради откриваœе на нови податоци за локалитетот. На кои позиции е се работи годинава?

Талевски: Во 2016 година е планирано отвораœе на северниот одбранбен ¾ид на населбата. Заради утврдуваœе на односот на населбинските остатоци кон фортификаци¼ата и кон не¼зините градежни фази е неопходно отвораœе на сонди и од внатрешната страна. Во прилог на оваа потреба би го навеле фактот што само врз основа на чисто физичките параметри, градежниот матери¼ал и ограничениот фонд на движен археолошки матери¼ал, е многу тешко да се одговори на суштински прашаœа поврзани со секо¼дневниот живот, околината и животните услови во населбата. Кра¼ната цел е преку повеегодишни археолошки истражуваœа, конзерваторски работи и темелна научно-истражувачка работа, да се сврти вниманието на меƒународната научна и поширока ¼авност кон ово¼ исклучително значаен археолошки локалитет и то¼ да стане подостапен за туристичка афирмаци¼а на градот Скоп¼е и Република Македони¼а.
Кои движни наоди се откриени на локалитетот и на што тие укажуваат?

Талевски: Низ урнатините од повее об¼екти прона¼ден е голем фонд на движен археолошки матари¼ал, утилитарни предмети, накит, оруж¼е, монети, а на¼многу застапена е садовата керамика. Од целокупниот матери¼ал, за ко¼ мора да признаеме дека не се одликува со неко¼а особена ексклузивност, единствено заслужува да биде издвоена трпезна византиска глеƒосана керамика. Не¼зиниот висок квалитет на изработка и декораци¼а упатува на технологи¼а на изработка на ко¼а можат да и подзавидат и некои поголеми знача¼ни средновековни градски центри. На¼веро¼атно е импортирана или дури можеби и локално изработувана под вли¼ание или од страна на ма¼стори до¼дени од неко¼ голем центар на Византиската импери¼а. Во моментов, на¼големиот потенци¼ал за туристичка презентаци¼а на локалитетот лежи во сочуваните остатоци од масивните градежните зафати, изведени заради зголемуваœе на безбедноста и за подобруваœе на квалитетот на живееœе на жителите. Населбата имала исклучителна воена и цивилна функци¼а. Позици¼ата на ко¼а е подигната има апсолутна доминаци¼а над и контрола на речиси целата Скопска котлина.
Дали во иднина посто¼ат услови локалитетот да биде вклучен во туристичка понуда и што се прави во таа насока?

Талевски: Во поглед на промоци¼а на локалитетот Маркови Кули - Водно во 2016 година се планирани неколку активности, меƒу кои е и изработка на интернет страна од каде е може да се пристапи до основните информации за археолошкиот локалитет и до неговата библиографи¼а. Маркови Кули - Водно има исклучителен капацитет за научна и за културна експлоатаци¼а. Самата позици¼а на надморска висина 569,6 м, врз источните падини на планината Водно, нуди потенци¼ал за комбинираœе на културниот со планинскиот туризам. Со пробиваœето на патот до Сончев град е далеку поедноставена посетата на локалитетот, зашто потенци¼алните поголеми групи на посетители можат да се превезат до самото поднож¼е на локалитетот. За жал, без инвестиции во соодветна инфраструктура, Маркови Кули - Водно се уште е многу далеку од туристичка атракци¼а. Во иднина, на прво место треба да биде означуваœе на патека на движеœе и обезбедуваœе на пристапите до градбите. Единствено преку градеœе на издржана, а не сензационалистичка приказна за луƒето и за условите во кои некогаш се живеело на Маркови Кули - Водно може долгорочно да се сврти вниманието на научната и пошироката ¼авност и да се обезбедат континуирани интердисциплинарни истражуваœа.

http://vecer.mk/kultura/tvrdinata-markovi-kuli-na-vodno-vekoven-bastion-na-skopskata-oblast

[batbayan]

ИЗЛОЖБА ВО АРХЕОЛОШКИ МУЗЕ£: „Некрополите на Мали Дол“ е биде отворена утре

Како што соопшти¼а од Археолошкиот музе¼, истражуваœата се одвивале под нивно раководство во соработка со Музе¼от на град Неготино и Филозофскиот факултет од Скоп¼е, а под покровителство на Министерството за култура на Република Македони¼а

„Некрополите на Мали Дол“ е насловот на изложбата што утре напладне е биде отворена во Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, а претставува резултат од шестгодишните истражуваœа на истоимениот локалитет во селото Тремник ка¼ Неготино.

Како што соопшти¼а од Археолошкиот музе¼, истражуваœата се одвивале под нивно раководство во соработка со Музе¼от на град Неготино и Филозофскиот факултет од Скоп¼е, а под покровителство на Министерството за култура на Република Македони¼а.

- Археолошките истражуваœа беа со заштитен карактер и се одвиваа на еден мошне ограничен простор, ограден со градинарски култури и винова лоза. Со истражуваœата се откриени вкупно 60 погребуваœа кои припаƒаат на два хоризонти на погребуваœа. Првиот хоризонт датира од преодниот период од бронзено во рано железно време, односно XII век – XI век пред н.е., а вториот од периодот на средниот век, т.е. во XI-XII век - стои во соопштението.

Матери¼алните остатоци, гробните форми, ритуалот на погребуваœето констатирани во гробовите од постариот хоризонт на погребуваœе, се наведува, претставуваат одлична илустраци¼а за случуваœата во периодот на преод од бронзено во железно време, и се од особено значеœе за предисториската археологи¼а на Република Македони¼а.

Реупотребата на постарите гробови, како и користеœето на ово¼ простор како свет, сè до средниот век го илустрира значеœето и посебното место што локалитетот Мали Дол го има во македонската наука и археологи¼а воопшто, се наведува од Археолошкиот музе¼.

http://telegraf.mk/kultura/arheologija/ns-newsarticle-izlozba-vo-arheoloski-muzej-nekropolite-na-mali-dol-ke-bide-otvorena-utre.nspx

[batbayan]

ПОЧНАА АРХЕОЛОШКИ ИСКОПУВАŒА НА ДЕЛ ОД МЕСНОСТА ДЕБО£

Во тек се систематски истаржуваœа на комплекост Горна Порта непосредно во близина на црквите Св. Димитри¼а и Св. Богородица Перивлепта, информира директорот на Завод и Музе¼, Таœа Паскали Бунташеска, за започнатиот проект предвиден за 2016 година.

То¼ простор претставува составен дел од комплексот Дебо¼. Досега во минатите години не е истражуван како останатите простори. На пристапниот пат во непосредна близина на ово¼ локалитет пред 10 т9на години се откри златната маска и остана да се доистражи уште ово¼ дел“, потенцира Паскали Бунташеска.

Археолошките истражуваœа е се одвиваат на 100 метри квадратни ,а доколку имат потреба е има прошируваœе на археолошкото истражуваœе за краток период за влезот пред црквата Св. Богородица да биде слободен, напоменува Паскали Бунташеска.

„Потребната дозвола за археолошки истражуваœе ¼а добивме од Управата за заштита на културното наследство. Се надеваме дека е имаме вредни открити¼а кои е ги презентираме пред ¼авноста по завршуваœе на археолошкото истаржуваœе“, вели Бунташеска.

Со археолошките истражуваœа е раководи стручен тим од археолози. Зафатите се очекува да завршат пред почетокот на летната сезона до 1 ¼ули.

http://tvm.mk/vesti/ohrid/23140-pochnaa-arheoloshki-iskopuvanja-na-del-od-mesnosta-deboj

[batbayan]

СТОБИ, ВИСТИНСКО МЕСТО ЗА УЧЕŒЕ КОНЗЕРВАЦИ£А И РЕСТАВРАЦИ£А

Секо¼а година во Стоби во ¼уни се организираат две работилници за конзерваци¼а. Првата е наменета за конзерваци¼а и реставраци¼а на керамички садови и стакло, а втората за мозаици и фрески. Работилниците ги водат овластени конзерватори за соодветната област. Блажевска вели дека досега на работилниците имало учесници од многу зем¼и во светот, на¼многу од Соединетите Американски Држави и Канада, но и од £апони¼а, Та¼ван, Австрали¼а, Велика Британи¼а, Итали¼а и други

Ентузи¼асти и професионалци од цел свет и годинава, по седми пат, е учествуваат на меƒународните работилници за конзерваци¼а и реставраци¼а кои се одржуваат на археолошкиот локалитет Стоби ка¼ Градско. Локалитетот Стоби, ко¼ вее неколку години има статус на национална установа, ги организира работилниците во соработка со фондаци¼ата „Балканско Наследство“ од Стара Загора, Бугари¼а. Археологот м-р Силвана Блажевска, директорка на Стоби, вели дека обврските за реализаци¼ата на работилниците се поделени. Фондаци¼ата е одговорна за рекламираœето на работилниците на веб страници, на универзитети низ целиот свет и комуникаци¼ата со апликантите. Обвските, пак на локалитетот се директно поврзани со реализаци¼ата на работилниците, во кои помага и фондаци¼ата.

Блажевска об¼аснува како почнала соработката со „Балканско наследство“, во 2009 година, при една нивна посета на Стоби.

- Тие вее работеа во Македони¼а заедно со колегите од Заводот и музе¼ од Битола, со кои организираа археолошки истражуваœа на локалитетот Херакле¼а Линкестис. Следната година потпишавме договор за соработка и започнавме со реализаци¼а на работилници за конзерваци¼а и школа за археолошки истражуваœа - об¼аснува таа.

Доаƒаат учесници од цел свет

Според Блажевска, на работилниците може да се при¼ави и да учествува секо¼ заинтересиран да научи нешто ново.

- Се разбира, треба и да може да си дозволи, со оглед на тоа што обуката се плаа. Не е задолжително учесникот да има претходни познаваœа од областа на конзерваци¼ата и реставраци¼ата на културното наследство, затоа што станува збор за обука наменета за почетници - вели Блажевска.

Така, секо¼а година во ¼уни се организираат две работилници за конзерваци¼а. Првата е наменета за конзерваци¼а и реставраци¼а на керамички садови и стакло, а втората за мозаици и фрески. Работилниците ги водат овластени конзерватори за соодветната област. Блажевска вели дека досега на работилниците имало учесници од многу зем¼и во светот, на¼многу од Соединетите Американски Држави и Канада, но и од £апони¼а, Та¼ван, Австрали¼а, Велика Британи¼а, Итали¼а и други.

- На¼често се при¼авуваат студенти, но и повозрасни лица со разни професии кои сакаат да патуваат и да стекнат нови искуства - вели таа.

Обуката трае две недели, но од минатата година и двете работилници се продолжени за уште една недела. Работилниците се поделени на теоретски и практичен дел. Теоретскиот дел опфаа општи предаваœа за истори¼ата и археологи¼ата на Стоби и Македони¼а, за главните форми на садови кои се откриваат на Стоби и специ¼ализирани предаваœа поврзани со постапките и методите на конзерваци¼а и реставраци¼а на керамички садови од нивното откриваœе до формираœе на цели садови.

Зачувуваœе на наследството

Во практичниот дел, учесниците прво вежбаат на нови, а потоа и на оригинални садови, се разбира со едноставни форми. Попладневите активности опфааат создаваœе документаци¼а за сработеното.

- Истите процеси ги опфаа и обуката за конзерваци¼а на стаклени садови, но порадиспецифичноста и кршливоста на стаклото, практичниот дел од обуката се спроведува само на нови садови - вели Блажевска.

Работилницата за мозаик вообичаено е вклопена во неко¼ од тековните проекти на Стоби за конзерваци¼а и реставраци¼а на мозаици. Во текот на обуката, учесниците покра¼ теоретскиот дел во ко¼ имаат предаваœа за техниките на изработка на мозаици, за откриените мозаици во Стоби, ги учат сите процеси во конзерваци¼ата на подните мозаици, почнува¼и од создаваœе техничка, фото и описна документаци¼а, до обработка на фрагменти и поставуваœе на нова подлога.

- Еднонеделната обука за фрески се врши на мали фрагменти, на кои се врши превентивно чистеœе на површината од зем¼а и наслаги и нивна консолидаци¼а. Стоби има бенефит од организаци¼ата на работилниците од повее аспекти. Прво, работилниците помагаат да се сочува дел од културното наследство на Стоби, додека пак собраните средства покра¼ тоа што целосно ги покриваат трошоците за престо¼ и обука на учесниците, помагаат во ко-финансираœе на други проекти од областа на заштитата на културното наследство или други инфраструктурни зафати, печатеœе публикации и слично. Секо¼ викенд организираме едукативни патуваœа за учесниците до Охрид и Битола,а од минатата година и до Пела и Вергина во Грци¼а.

Промоци¼а на Македони¼а во светот

Организираœе на вакви работилници или школи за археолошки истражуваœа е долгогодишна пракса на огромен бро¼ локалитети во светот кои на ово¼ начин реализираат проекти и се промовираат, об¼аснува директорката на Стоби, м-р Силвана Блажевска. - Се разбира дека ова е извонреден и непосреден начин да го промовираме културното наследство не само на Стоби, туку и на Македони¼а во светски рамки - вели таа.

http://www.fakulteti.mk/news/16-03-29/stobi_vistinsko_mesto_za_uchenje_konzervacija_i_restavracija.aspx

[batbayan]

ПОЧНАА ИСТРАЖУВАŒАТА НА 119 ЛОКАЛИТЕТИ ЗА АРХЕОЛОШКИОТ
КАТАСТАР

Тимовите на Археолошкиот музе¼ на Македони¼а почнале со теренски истражуваœа за проектот „Археолошки
катастар“, со ко¼ е бидат опфатени 119 локалитети во Македони¼а. Археолозите ги почнале и годинашните
истражуваœа на локалитетот Маркова Kула ка¼ Демир Kапи¼а, а се чекаат потребните дозволи за да почне и
проектот за истражуваœе на античките храмови и светилишта, вели директорката на Музе¼от, Весела Честоева.
Древните градови е се впишуваат на карта

- Националната установа Археолошки музе¼ на Македони¼а почна со реализаци¼а на капиталниот проект
„Археолошки катастар“ за ко¼ вее е добиена дозвола од Управата за заштита на културното наследство. Во ово¼
период исто така се реализира и проектот Маркова Kула - Демир Kапи¼а, каде што исто така во тек се
археолошките истражуваœа на кулата, при што е се работи на дооткриваœе на бедемските ¾идови во функци¼а на
нивно идно конзервираœе и реставрираœе - вели Честоева.
Истражуваœата за археолошкиот катастар, по¼аснува таа, е бидат извршени на 119 археолошки локалитети,
древни градови и населби, кои треба да бидат внесени на дигитална мапа.

- Главна цел на археолошките истражуваœа со методот теренско рекогностицираœе е откриваœе на точните
локации - местоположба, идентификуваœе, истражуваœе и изработка на соодветна текстуална, фото и техничка
документаци¼а на 119 археолошки локалитети со цивилизациски карактер - вели Честоева.
Додека работи на археолошкиот катастар, Археолошкиот музе¼ од Управата за заштита на културното наследство
чека одобрение за другиот голем проект ко¼ треба да почне годинава, истражуваœата на античките светилишта и
храмови во Македони¼а.

Честоева вели дека со то¼ проект е бидат опфатени многубро¼ни светилишта кои досега не биле истражени.
- Kа¼ нас с` уште немаме едно заедничко, сеопфатно истражуваœе и регистрираœе на овие култни места, со цел да
се даде некаква типологи¼а за архитектонскиот речник, естетските и техничките остваруваœа и слично - вели
директорката на Музе¼от.
Следува истражуваœе на светилиштата
Истражуваœето треба да утврди дали постои врска меƒу одделни храмови и светилишта.
Со проектот е бидат опфатени светилиштата на Kлепа, на локалитетот Kовчези, Свети Николе, светилиштето над
село Рупче, тоа во пештерата на Голем Зме¼овец, Демир Kапи¼а, храмот на локалитетот Исар Марвинци, храмот на
Диоскурите ка¼ Демир Kапи¼а, храмот ка¼ Барово, храмот на Изида и Серапис во Прилеп, храмовите во Стибера,
Лихнидос...

Првата фаза со ко¼а се опфатени овие места, според Честоева, предвидува нивна посета, рекогносцираœе,
документираœе и регистраци¼а. Следна фаза на проектот се археолошките ископуваœа, а трета фаза е проучуваœе
и анализа на недвижниот и движен археолошки матери¼ал и негова презентаци¼а. Поради распространетоста и
бро¼носта на локациите, проектот би се изведувал во текот на целата година.

http://www.dnevnik.mk/default.asp?ItemID=AAB103AF2536F24F9EC584504F5E154A

[batbayan]

Британци вршат истражуваœа во Младо Нагоричане

Археолозите се вклучени во ово¼ петгодишен проект врз основа на договорот ко¼ Кумановскиот музе¼ го склучи минатата година со трите престижни универзитети од Велика Британи¼а - Оксфорд, Саутхемптон и Единбург. Покра¼ Костоперска Карпа, е се истражуваат и локалитетите Визи¼анус и Градиште.

Археолози од универзитетите во Саутхемптон и Оксфорд во соработка со археолозите од Музе¼от во Куманово денеска го заврши¼а еднонеделното истражуваœе на локалитетот Костоперска Карпа во Младо Нагоричане.

- Истражуваœата во кои се вклучени комбинирани, мултидисциплинарни техники е продолжат и во наредните две недели, информираше денеска на прес-конференци¼а Анита Цветановска, директор на НУ Музе¼ Куманово.

Археолозите се вклучени во ово¼ петгодишен проект врз основа на договорот ко¼ Кумановскиот музе¼ го склучи минатата година со трите престижни универзитети од Велика Британи¼а - Оксфорд, Саутхемптон и Единбург. Покра¼ Костоперска Карпа, е се истражуваат и локалитетите Визи¼анус и Градиште.

- Се надевам дека е направат голем бро¼ открити¼а по што е следува сумираœе на сознани¼ата. Ова се реализира во директна соработка на трите унивезритети, но нашите проекти, неврзано со ово¼ проект, се поддржани од Министертвото за култура на Република Македони¼а, рече Цветановска.

Археологот Драгана Младенови од универзитетот од Саутхемптон из¼ави дека кога пред две години првпат ¼а посетиле Македони¼а и ¼а виделе областа, го увиделе потенци¼алот на ово¼ реон, а клучна, како што рече, била и поддршката на Кумановскиот музе¼.

Археологот Име £акобс од универзитетот од Оксфорд об¼асни дека начинот на работата се состои во прегледот на архивата на Кумановскиот музе¼ за досега добиените резултати од истражуваœата кои во неколку наврати се изведени на овие локалитети. Тоа е биде комбинирано со употреба на повее методи не геофизичко снимаœе на теренот.

http://vecer.mk/kultura/britanski-arheolozi-iztrazhuvaat-na-lokalitetot-kostoperska-karpa

[batbayan]

Нова библиотека во Археолошкиот музе¼ на Македони¼а

Во Археолошкиот музе¼ на македони¼а е отворена библиотека на фондаци¼ата „Кирил Тра¼ковски“. Збогатена е со ретки книги, повеето од областа на археологи¼ата, од кои на¼големиот бро¼ е бидат во дигитална форма...

Новата библиотека на британската фондаци¼а „Кирил Тра¼ковски“ содржи 3.500 печатени книги и 30 ил¼ади публикации во дигитална форма. Треба да придонесе во едукаци¼ата на младите генерации археолози и стручни лица, да ги надградуваат своите сознани¼а за наследството на нашите простори.

Дигиталниот библиотечен матери¼ал изобилува со научни трудови од Европа и од зем¼ите на Балканскиот Полуостров, од повее области: археологи¼а, истори¼а на уметност, музеологи¼а, конзерваци¼а, антропологи¼а, епиграфи¼а, нумизматика, архитектура.

Бро¼ката на дигитален матери¼ал во ¼уни е биде надополнета со уште 40.000 нови селектирани и знача¼ни книги и публикации во дигитална форма, а до кра¼от на годинава вкупниот фонд е изнесува 100.000 дигитални дела.

http://mrt.com.mk/node/31152

[batbayan]

Почна проектот за реевиденци¼а на икони во цркви

Прилепскиот „Завод и музе¼“ го почна обемниот проект за реевиденци¼а на иконите, фрескоживописот и на црковната
архитектура во регионот на Прилеп, Крушево, Кривогаштани и Долнени. е бидат опфатени повее од 170 цркви.

* Се реевидентират икони, како споменици на културата, библиографскиот матери¼ал,
животопис и архитектурата на црквите на територи¼ата на четирите општини за кои е
надлежен „Завод и музе¼“. Проектот е многу значаен, биде¼и долги години тоа не е
направено. Треба да се види каква е ситуаци¼ата со сите случуваœа во минатиот период со
кражбите. За среа, на нашата територи¼а ги немаше. Да се види со што располагаме, да се
направи попис. Иконите на¼многу се од 17 до 19 век, а на¼вредните од 14,15 век се или во
прилепскиот, во Галери¼ата на икони, или во Музе¼от на Македони¼а, истакна директорот
прилепскиот „Заводот и музе¼“, Гордана Даниловска Спировска.
Стручните лица почнаа со евиденци¼ата на големото културно богатство. Според кустосот
Мимоза Христоска, сега почна реевиденци¼ата во црквите во кривогаштанскиот, веднаш потоа
и во крушевскиот регион.
* Иконите во селските цркви добро се зачувани. Црковните одбори навистина се ангажирани
да го зачуваат ова културно богатство. Прона¼дени се дел икони кои не се евидентирани.
Прона¼дени се икони кои имаат голема уметничка вредност и од сликарски аспект, и од
композициски. Во неколку церкви во кривогаштанско откривме за прв пат вредни икони.
Голем бро¼ од иконите се од 19 век, но има икони кои се пронаоƒаат и се од 17 и 18 век.
Богатството е неизмерно, рече кустосот Христоска.
Проектот за реевиденци¼а на иконите, животописот и архитектурата на црквите од регионот
е се одвива во етапи и е трае три години.

http://kanal5.mk/vesti_detail.asp?ID=94135

[batbayan]

Продолжуваат истражуваœата во престолнината на независните Па¼онци- Билазора ка¼ Свети Николе

Македонските археолози продолжуваат со откриваœето на древното културно наследство кое го крие нашата зем¼а. Вчера офици¼ално започнаа овогодинешните истражуваœа на локалитетот Градиште – Славков дол до селото Кнеж¼е во близина на Свети Николе, каде што се наоƒа престолнината на независните Па¼онци – Билазора.

Со поддршка од Управата за заштита на културно наследство и Министерството за култура, годинава е се работи на целосно откриваœе на акрополата и владетелската палата. Според досегашните наоди и вид на архитектура, ова е можеби единствен главен град на кралство од раната антика, ко¼ што досега е откриен на територи¼ата на Република Македони¼а.

Пред две години беше асфалтиран и патот до археолошкиот локалитет, па вее посетителите можат да доаƒаат во непосредна близина на Па¼онската престолнина и со автомобил. И оваа пролет светиниколчани во сè поголем бро¼ пешачат до селото Кнеж¼е и назад, а вее се забележува и зголемен бро¼ на посетители од целата Република, но и од странство.

Истражуваœата вее четврта година по ред се одвиваат под раководство на професорот Драги Митревски, во соработка со Народниот Музе¼ на Свети Николе и стручен тим од Филозофскиот факултет во Скоп¼е.

Директорот на ОУ Народен Музе¼ – Свети Николе, Александар Арсов из¼ави дека годинава Министерството за Култура одвои на¼големи средства до сега за ово¼ локалитет (6 милиони денари), со кои е се истражува околу пет месеци.

Исто така, нагласи дека Министерството за Култура одобри средства за изработка на проект за конзерваци¼а на НУ Завод и Музе¼ – Штип (надлежна установа за недвижно културно наследство на ова подрач¼е), со што вее се комплетираат сите потребни зафати за ово¼ локалитет да прерасне во еден од на¼истакнатите археолошки споменици на културата. Очекуваœата се дека во краткорочен временски период ово¼ локалитет е биде на¼репрезентативен не само на територи¼ата на Општина Свети Николе, туку и пошироко.

Паралелно со истражуваœата, Народниот Музе¼ на Свети Николе, заедно со професорот Драги Митревски за прв пат е издаде книга за Билазора, со што конечно ¼авноста е добие по¼асна слика за тоа што претставувал ово¼ град во античката истори¼а.

ОУ Народен Музе¼ ¼авно се заблагодарува на несебичната поддршка при подготовката на оваа книга на Слав¼анскиот Универзитет „Г. Р. Державин” од Свети Николе, ко¼ се вклучи како ко-издавач и спонзор на изданието.

Набргу се очекува да се реализира и меƒународната соработка со студенти по археологи¼а од Руси¼а, кои што треба да учествуваат во овогодинешните истражуваœа. Наскоро е биде об¼авена и промовирана книгата, а од Народниот Музе¼ во Свети Николе допрва е доаƒаат убави вести за македонското културно наследство.

http://kurir.mk/republika/opstini/prodolzhuvaat-istrazhuvanata-vo-prestolninata-na-nezavisnite-pajontsi-bilazora-kaj-sveti-nikole/