Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

Конзерваци¼а и реконструкци¼а на влезната парти¼а на Тетовското Kале

Годинава планирана е реализаци¼а на првата фаза за непосредната заштита на влезната парти¼а на тврдината ко¼а се наоƒа над градот Тетово, Тетовското Кале или уште познато како Балтепе, проект поддржан во програмата за заштита на културното наследство на Министерството за култура.

Проектот, соопшти Министерството за култура, го реализира надлежната установа Национален конзерваторски центар, а конзерваци¼ата, реставраци¼ата, санаци¼ата и реконструкци¼ата на влезната парти¼а целосно е биде завршена во текот на следната година, со што градот е добие уште една знача¼на туристичка локаци¼а.

На Тетовското кале Балтепе, во изминатиот период беа преземени поголеми реставраторски зафати, додека за време на многубро¼ните истражуваœа кои што беа спроведени се прона¼дени многу остатоци од неолитот, античкиот и ранохристи¼анскиот период, од времето кога владеел раноантичкиот Македонски крал Персе¼. На ово¼ локалитет прона¼дени се и многу монети, фрагменти од ерамички садови, како и бро¼ни предмети карактеристични за Османлиското време.

Тврдината Балтепе датира од античко време, а низ истори¼ата било знача¼но духовно собиралиште на жителите од тетовскиот кра¼.

http://daily.mk/kultura/konzervacija-rekonstrukcija-vleznata-partija-tetovskoto

[batbayan]

е се врши конзерваци¼а на Саат кулата во Неготино

Со конзерваци¼ата на ово¼ значаен споменик на културата, градот Неготино е добие уште едно туристичко обележ¼е, со зачувана карактеристична архитектура...

Согласно предвидениот план и динамика, стручните служби на Националниот конзерваторски центар и Музе¼от од Неготино, ги спроведуваат геомеханичките испитуваœа на теренот на ко¼ се наоƒа ово¼ значаен споменик на културата од османлискиот период.

По извршените испитуваœа, во рамките на активностите за конзерваци¼а и реконструкци¼а на Кулата, е спроведат и археолошки истражуваœа во не¼зината внатрешност.

Саат култата во Неготино, ко¼а е висока 15 метри, е подигната во почетокот на 19 век од ХаŸи Таир-ага Синан, близу неговиот чифлик. То¼ го изградил и безистенот во Неготино ко¼ изгорел во пожарот од 1913 година.

http://cooltura.mk/arhitektura/kje-se-vrshi-konzervacija-na-saat-kulata-vo-negotino

[batbayan]

Археолози првпат го истражуваат локалитетот Таламбасица

На подрач¼ето на прилепскиот дел од Мариово се изврши ревизи¼а на теренот, при што за локалитетите за кои се мислело дека егзистирале само во античкиот, односно во средновековниот период, се потврдило дека имале континуитет длабоко во праистори¼ата

ПРАИСТОРИСКИ ЛОКАЛИТЕТ ВО МАРИОВО

Првпат екипа археолози од прилепскиот Завод и музе¼, предводени од раководителот Александар Миткоски, археолог, кустос-советник, започна со археолошки истражуваœа на локалитетот Таламбасица. Станува збор за локалитетот што се наоƒа на околу пет километри ¼угоисточно од селото Крушевица, Мариово, и на околу 200-300 метри ¼ужно од доста познатиот и презентиран локалитет Трештена стена. Локалитетот е сместен на падина со благ пад од исток во правец на запад и со приближна ориентаци¼а север-¼уг.

Континуитет длабоко
во праистори¼ата

- Во кра¼ниот ¼ужен дел се наоƒа Тумул, ко¼ е еден од подобро зачуваните од засега познатите шеесетина тумули, на подрач¼ето на општината Витолиште, Мариово. Тумулот има кружна форма со пречник од околу 15 и висина од околу 1,10 м. Од неговата североисточна страна делумно е разголен оградниот ¾ид, при што може да се види дека е изграден од покрупни камени блокови, наредени еден до друг со потесната страна нагоре. По целата површина на тумулот се наоƒа поситен и покрупен аморфен камен, а во ¼угозападниот дел се наоƒаат траги од диво копаœе - вели Миткоски.

На просторот предвиден за археолошки истражуваœа досега било извршено само археолошко рекогносцираœе (преглед на теренот) во 2001 година со проектот „Археолошки рекогносцираœа на подрач¼ето на општината Витолиште, Мариово - праисториски населби и некрополи“.
- На подрач¼ето на прилепскиот дел од Мариово се изврши ревизи¼а на теренот, при што за локалитетите за кои се мислеше дека егзистирале само во античкиот, односно во средновековниот период, се потврди дека имале континуитет длабоко во праистори¼ата. Притоа археолошки рекогносцираœа се извршени и во атарот на селото Крушевица. На локалитетот Таламбасица беа евидентирани неколку убаво зачувани тумули - додава археологот.

По¼асна слика за погребуваœата во ово¼ регион

На терен се констатирани девастираœа на тумулот, што значи дека имало нелегални де¼ства, со што е загрозен неговиот интегритет, истакнува археологот Миткоски.

- Практично со тоа има губеœе на движниот археолошки матери¼ал, како и на податоците за неговата хронолошка и културолошка определба. Поради тоа решивме годинава да работиме некаде до почетокот на септември. Со претходните археолошки истражуваœа на неколку тумули на просторот на Мариово беше констатирано дека покра¼ во железното биле користени и во бронзеното време, како и во античкиот и средновековниот период. Ова е нова по¼ава во тумуларните погребуваœа во регионот, за што е многу важна потврдата и ка¼ ово¼ тумул на локалитетот Таламбасица. Истовремено со археолошките истражуваœа е се добие по¼асна слика за начинот на погребуваœето, за распоредот на гробовите во тумулот, погребните ритуали и времето во кое се извршувале, половата диференци¼аци¼а, повеекратното погребуваœе во еден гроб, начинот на полагаœето на погребните дарови, оставаœето на прилозите надвор од гробовите - истакнува то¼.

Со движниот матери¼ал што е се открие е се збогати праисториската збирка на Завод и музе¼-Прилеп со нови археолошки предмети и форми од керамика и метал од бронзеното и од железното време.
Парите во висина од 200 ил¼ади денари за археолошкото истражуваœе се обезбедени од Министерството за култура преку Програмата од национален интерес во културата за 2015 г. од областа на заштитата на недвижното културно наследство.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=724151521262&id=16&prilog=0&setIzdanie=23526

[batbayan]

Откриени десетина нови гробови во раноантичката некропола ка¼ Старо Бонче

Во раноантичка некропола во близината на кралската гробница ка¼ Старо Бонче, екипа археолози предводени од проф. д-р Антонио £акимовски од Институтот за истори¼а на уметност и археологи¼а при Филозофскиот факултет – Скоп¼е, при годинашните археолошки истражуваœа, прона¼доа десетина нови гробови. Нивната конструкци¼а е од големи камени блокови вертикално поставени, а според металните и керамичките наоди што се прона¼дени во нив, гробовите датираат од 5-4 век пред нашата ера. Се очекува од ова истражуваœе да се доби¼ат многу одговори.
otkrieni-novi-grobovi-kaj-Staro-BonceПретпоставка за античкиот град Пелагони¼а
– Гробовите се во правоаголна форма, со нафрлани камени блокови што ги покриваат. Освен ка¼ некрополата, работевме и на неколку други локации во близината на кралската гробница. Ова е капитален проект на Владата на Република Македони¼а, координиран преку Управата за заштита на културното наследство. Носител е Филозофскиот факултет – Скоп¼е, во соработка со Заводот и музе¼ – Прилеп.
Очекуваœата се презентаци¼а на кралската гробница, репрезентативен раноантички об¼ект што заслужува да биде претставен пред пошироката ¼авност – додава £акимовски од Институтот за истори¼а на уметност и археологи¼а при Филозофскиот факултет – Скоп¼е.
Старо Бонче е комплекс составен од дваесетина археолошки локалитети, ко¼ се наоƒа на источниот раб на пелагониската котлина меƒу селата Бонче и Подмол. На¼големиот дел од овие локалитети ѝ припаƒа на раната антика, а по интензивните археолошки истражуваœа во последните десетина години од Виктор Лилчи и Антонио £акимовски во науката е изнесена претпоставката за античкиот град Пелагони¼а, главниот град на Четвртата македонска мерида.

На¼ексклузивни се трите штита со името на Деметри¼

На ово¼ простор е прона¼ден голем движен археолошки матери¼ал, меƒу ко¼ на¼ексклузивни се трите штита на кои е испишано името на македонскиот крал Деметри¼, како и голем бро¼ монети ковани од македонските кралеви.

Меƒу на¼импозантните археолошки об¼екти, секако, е владетелската гробница од македонски тип сместена на локаци¼ата Павла Чука.
– Локалитетот е голем тумул, под ко¼ во раната антика имало оформена гробница составена од дромос, всечен во карпа, ко¼ во вид на рампа се спушта во засводениот дромос, из¾идан од монументални блокови што се високи и до два метра, со над два тона тежина поврзани меƒу себе. Од дромосот се влегува во преткомората и комората висока два метри. За жал, гробницата била ограбувана многупати во минатото и затоа досега не се откриени такви наоди со кои може да се изврши соодветно хронолошко и типолошко детерминираœе – вели £акимовски.
Сепак, според аналогиите на слични гробници во поглед на архитектонскиот концепт, гробницата може да се датира во последната четвртина на 4 век пред нашата ера.

http://istoriski.com/otrkieni-desetina-novi-grobovi-vo-ranoantickata-nekropola-staro-bonce/

[batbayan]

СКУПИ ПОСАКУВА ПОСЕТА КАКО ВО СТОБИ

Локалитетот Стоби го посетуваат околу 13.000 луƒе од април до ноември, а во Скупи очекуваат посетата да се зголеми со врааœе во употреба на римскиот театар

Археолошките локалитети во зем¼ава и во летниот период го привлекуваат вниманието на домашните и странските туристи. Таму на лице место може да се види и доживее дел од сочуваната истори¼а и култура. Состо¼бата со локалитетите зависи од низа актуелни процеси кои вли¼аат врз привлекуваœе на посетителите, на нивото на презентаци¼а на движен и недвижен матери¼ал, на држеœето чекор со светските новитети во истражуваœата. На локалитетите Скупи и Стоби се одвиваат различни, но мошне илустративни процеси на приближуваœе на археолошките вредности до посетителите, на што вниманието деновиве го свртуваат археолозите Антонио £акимовски, раководител на истражуваœата на Скупи и Силвана Блажевска, директорка на НУ „Стоби“.

Антонио £акимовски посочува дека по неодамна завршените истражуваœа на римскиот театар во Стоби, то¼ е се конзервира и реставрира, односно е бидат вратени камените блокови од седиштата кои биле насилно вадени, разградувани и користени за изградба на други об¼екти, по што театарот е биде ставен во употреба. „Се надеваме дека театарот е биде центарот на сите културни манифестации во Скоп¼е“, вели £акимовски, потсетува¼и дека театарот бил разграден на кра¼от на 4 век кога ¼а изгубил сво¼ата функци¼а, но и дека на ово¼ проект уште многу е се работи. „Скупи се истражува вее 5 децении, меƒутоа театарот е на¼грандиозниот об¼ект ко¼ сите заинтересирани можат да го видат во фаза во ко¼а го истраживме. Локалитетот нуди и други содржини, како улици, терми, базилики, дел од одбранбениот бедем и други ¼авни градби кои досега се откриени.

Со пуштаœе во употреба на театарот се надеваме дека посетеноста е се зголеми, а идеално би било да го следиме примерот на Стоби, ко¼ се оформи како самосто¼на институци¼а, со археолози и конзерватори што секо¼дневно работат. Истото би требало да се направи и со Скупи, да биде направен музе¼ на самиот локалитет, да се изложат прона¼дените предмети кои ги има во огромен бро¼, да се вработат водичи, да се наплатуваат билети и то¼ да функционира како самосто¼на институци¼а“, вели £акимовски. Според него посетеноста на Скупи е многу мала ако се има предвид големиот бро¼ странски туристи и неговата близина до центарот на Скоп¼е. На¼често ово¼ археолошки локалитет го посетуваат ученици од основните училишта, а самоиници¼ативно и ретки туристи. Вее е во фаза на подготовка нова веб-страница за Скупи, ко¼а, се надева £акимовски, е придонесе за зголемуваœе на бро¼от на посетителите.

А националната установа „Стоби“ во соработка со Фондаци¼ата „Балканско наследство“ од Стара Загора, Бугари¼а, вее шеста година по ред во текот на ¼уни и ¼ули на локалитетот Стоби организира меƒународни летни работилници за конзерваци¼а на керамика и мозаици, школа за археологи¼а, годинава првпат и работилница за напредна дигитална фотодокументаци¼а. Локалитетот Стоби е отворен за посета преку целата година, а како што укажува директорката Силвана Блажевска, меƒу ноември и април може да се посетува од 8 до 16 часот од понеделник до петок, а за викендите со на¼ава за посета.

„Во зимскиот период ретко има посетители во Стоби. Мозаиците се затворени за нивна заштита, освен мозаикот во Старата епископска базилика ко¼ го вративме во оригиналната позици¼а минатата година. Посетителите во ово¼ период од годината можат да видат дваесетина презентирани градби на локалитетот: театарот, петте базилики, двете баœи, доцноантичките резиденции, храмот на египетските божества, градбата со арки и др. Од април до ноември работиме од 8 до 20 часот секо¼ ден. Во летниот период, освен градбите повеето мозаици се достапни за ¼авноста“, вели Блажевска.

Обиколката на Стоби трае еден час, некогаш и повее во зависност од интересот на посетителите, а во цената на билетот е вклучен и водичот. Во лето се ангажирани на¼малку четворица водичи кои на посетителите им ¼а пренесуваат приказната за локалитетот. „Секо¼ посетител со купениот билет добива и флаер со кратки информации и мапа на локалитетот со обележана патека на движеœе доколку одберат да шетаат без водич. На влезот со поддршка на Министерството за култура е поставена сувенирница, во ко¼а можат да се купат разни сувенири. За жал, с е' уште немаме простор за одмор и кафетери¼а. Изминативе години некако се снаоƒавме со автомати за вода и кафе. Оваа година во рамки на Програмата за осовременуваœе и воспоставуваœе музе¼ски поставки во националните установи се добиени средства за изработка на проектна документаци¼а за санаци¼а и адаптаци¼а на Старата железничка станица во Центар за посетители во ко¼ е предвидена мала музе¼ска поставка со лапидариум и кафетери¼а. Процедурата, иако прилично сложена, во нашиов случа¼ е во тек, па се надеваме дека и ово¼ проблем е се реши“, вели директорката.

На Стоби на¼голем бро¼ посетители има од април до ноември, со на¼голем интензитет во ма¼, ¼уни и септември, кога се и школските екскурзии. „Во ¼ули и август, поголем е бро¼от на странски туристи кои патуваат со автомобил во Грци¼а, на¼често од Срби¼а и Полска. Посетите во овие два месеца зависат и од високите температури. Нашите статистики покажуваат дека во просек Стоби го посетуваат околу 13.000 посетители од април до ноември. Заклучно со ¼уни оваа година локалитетот го посетиле 6700 посетители, од кои 4.150 домашни и 2.550 странци“. Силвана Блажевска напомнува дека повее фактори вли¼аат на подобруваœе на туристичката презентаци¼а на еден локалитет како Стоби.

„Пред се', треба континуирано да се посветува внимание на конзерваторските зафати, на одржуваœето на презентираните градби и на целиот локалитет за да се привлечат посетителите. Чист, среден и добро одржуван локалитет остава многу поголем впечаток. Добро раскажаната приказна од страна на водичката служба, исто така е исклучително важно за презентаци¼ата. Задоволните посетители е донесат нови“, вели таа, изразува¼и надеж дека и мобилната апликаци¼а – водич низ локалитетот е биде наскоро готова. Музе¼ската поставка со лапидариумот, напомнува Блажевска, треба да ¼а комплетира сликата за историскиот и културен разво¼ на Стоби, но таа се согласува и дека постоеœето на место за одмор и освежуваœе на локалитетот е клучен момент, особено во летниот период.

„Треба и да се посвети повее внимание на маркетингот и на поорганизирана комуникаци¼а и соработка со туристичките агенции кои задолжително би го вклучиле локалитетот во сво¼ата понуда, организираœе на повее настани за што се потребни и човечки ресурси, односно маркетинг менаŸер ко¼ би се посветил само на то¼ сегмент од работата во установата. Многу би помогнало и подобруваœе на патната сигнализаци¼а, со поголеми и повпечатливи информативни табли на главните магистрали, особено на главните туристички центри“, вели Блажевска.

http://www.utrinski.mk/?ItemID=EC48A5CAA1A9654E915EF756265248E3

[batbayan]

Златна перла, фибули и украсни игли на¼дени во некропола ка¼ Старо Бонче

Археолошките истражуваœа на локалитет Старо Бонче близу Прилеп, кои се вршат во секторот некрополи, се во завршна фаза. Раководителот на истражуваœата, проф. д-р Антонио £акимовски од Институтот за истори¼а на уметност со археологи¼а при Филозофскиот факулетет во Скоп¼е, вели дека оваа година за прв пат ¼а истражуваат оваа раноантичка некропола и дека се на¼дени вредни наоди од 5-4 век п.н.е., како и предмети од подоцнежни фази.
- За прв пат истражуваме тука, го откопавме централниот гроб и околните гробови. На¼вреден предмет е секако златната перла од 5-4 век п.н.е, ко¼а ¼а на¼довме во централниот гроб. Изработена е во техника филигран и гранулаци¼а. Има и други знача¼ни наоди, како фибули, украсни игли, керамика и друго- вели £акимовски.staro
Во околните гробови исто така се откриени знача¼ни наоди меƒу кои и статуетка на Хермес, пер¼аница од бронзена статуетка на воин и други.
£акимовски вели дека на археолошкиот комплекс Старо Бонле се на¼дени уште десеттина некрополи, кои, веро¼атно припаƒале на градот Пелагони¼а.

Истражуваœето на локалитетот Старо Бонче е капитален проект на Владата на Република Македони¼а, ко¼ во координаци¼а на Управата за заштита на културното наследство се реализира преку Институтот за истори¼а на уметност со археологи¼а при Филозофскиот факултет во Скоп¼е и Заводот за заштита на спомениците на културата и Музе¼ во Прилеп.

http://www.porta3.mk/zlatna-perla-fibuli-i-ukrasni-igli-najdeni-vo-nekropola-kaj-staro-bonche/

[batbayan]

Министерката за култура во посета на археолошкиот локалитет Градиште во Неготино

Министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска денеска го посети локалитетот нагласува¼и дека Министерството и Владата и натаму е го поддржуваат истражуваœето на Градиште ...

На археолошкиот локалитет Градиште ка¼ Неготино посто¼ано се прават истражуваœа со поддршка од Министерството за култура, а локалитетот влезе и во меƒународен проект во ко¼ покра¼ домашни, вклучени се и археолози и професори од Полска и од Институтот „Валенси¼а“ од Шпани¼а.

Министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска денеска го посети локалитетот нагласува¼и дека Министерството и Владата и натаму е го поддржуваат истражуваœето на Градиште.

- Целта на археолозите е самиот локалитет ко¼ го потврдува градот Антигонеа. Локалитетот е од 4 и 5 век пред нашата ера и претставува раноантичка населба. На самото место може да се види таа одлична инфраструктура ко¼а е откриена при истражуваœето. Голем бро¼ куи, улици, друга инфраструктура. £ас се надевам дека археолозите е постигнат резултати и во периодот што доаƒа - из¼ави Канческа-Милевска.

Таа го посети и неготинскиот Музе¼ во ко¼ се презентирани голем бро¼ артефакти откриени за време на истражуваœето годинава - фрагменти од керамика, вредни предмети, уникатна декоративна керамика.
- Забележав и вредни артефакти кои само овде сум ги видела, кои потекнуваат од раноримскиот период и навистина се големо богатство за Република Македони¼а и, пред сѐ, за археологи¼ата во нашата држава - нагласи Канческа-Милевска за резултатите од проектот „Градиште” што го раководи Горан Санев.

Таа информираше дека годинава покра¼ истражуваœето на ово¼ локалитет, почнат е исклучително значаен проект - реконструкци¼а, санаци¼а и конзерваци¼а на Саат-кулата во Неготино и интензивно се работи на терен. Станува збор за значаен симбол на градот и за него се издвоени средства од буŸетот на Министерството преку надлежната институци¼а - Национален конзерваторски центар во соработка со Музе¼от од Неготино.

- Вее се започнати интензивни активности за реконструкци¼а на Саат-кулата. Тоа ни е навистина значаен проект. Заедно со градоначалникот планираме целосно да се реконструира Саат-кулата и да се стави во туристичка промоци¼а. Се планира и ентериерно да заврши конзерваци¼ата, да има сувенирница во неа, а горе видиковец ко¼ е овозможи поголема туристичка промоци¼а и на градот и на ово¼ значаен споменик на културата - истакна министерката ко¼а очекува реконструраната Саат-кула да биде промовирана идната година.

Канческа-Милевска во оваа пригода посочи и дека Министерството ги поддржува проектите на Центарот за култура како национална институци¼а, но и на Музе¼от и Библиотеката како локални институции, биде¼и, рече таа, еден од приоритетите е токму локалниот културен разво¼ ко¼ континуирано се поддржува преку проекти и инфраструктура.

Во таа насока, додаде министерката, се конструира и програмата за наредната година. Во септември е биде об¼авен конкурсот за финансираœе проекти, а посетата на општините придонесува да се видат кои се нивни приоритети од областа на културата.

- Кога е во прашаœе Центарот за култура, издвоени се средства од буŸетот во висина од 2.300.000 денари за реконструкци¼а на покривот. Проектот е во завршна фаза. е се промени и електричната инсталаци¼а во самата институци¼а со што е се подобрат условите во неа. Во библиотеката редовно дистрибуираме книги од сите оние капитални проекти што ги поддржуваме, како и нов библиотечен фонд ко¼ е насочен кон сите библиотеки во државава. Манифестаци¼ата „Топол културен бран”, ко¼а е во насока на дисперзи¼а на културните настани, се реализира и во Неготино со голем бро¼ културни настани кои, впрочем, ги има и во целата година - рече Канческа-Милевска.

Градоначалникот на Неготино Ванчо Апостолов, исто така, изрази задоволство од соработката со Министерството за култура. То¼ на¼ави многубро¼ни културни настани и во иднина, истакнува¼и дека културата е на високо ниво во градот Неготино.

http://www.kultura.gov.mk/index.php/odnosi-so-javnost/novosti/2119-ministerkata-za-kultura-vo-poseta-na-arheoloskiot-lokalitet-gradite-vo-negotino

[batbayan]

Витолиште крие културни остатоци од различни периоди

Наодите упатуваат на тоа дека просторот на Витолиште, како и поширокиот простор на Мариово, доживеал посебен процвет во доцната антика и раното христи¼анство и дека то¼ бил жариште на христи¼анството уште од неговата по¼ава.

Камена плоча од античкиот период од околината на Витолиште
БОГАТ ЛОКАЛИТЕТ ВО СРЦЕТО НА МАРИОВО
На околу 60 километри од Прилеп, длабоко во Мариово, распослано е селото Витолиште, кое низ вековите претставувало своевиден центар на областа. Ако некогаш тука живееле ил¼адници луƒе, сега ги има многу малку, претежно старци или повозрасни лица. Малку е познато дека ово¼ регион крие многу културни слоеви, почнува¼и од каменото време до доцната антика.

Просторот бил населен уште од праистори¼ата

На¼големото мариовско село Витолиште низ вековите претставувало своевиден центар на областа, но дури сега тоа се открива и како богато археолошко наоƒалиште што во себе крие повее културни слоеви. Новинарот и публицист Тренчо Димитриоски во рамките на проектот на КЦ „Калеш Анƒа“ за претставуваœе знача¼ни места во Мариово говори за постоеœе на културни остатоци од на¼старите времиœа.

- Археолошкото богатство на Витолиште го забележале повее археолози и истражувачи од минатото, меƒу кои Гаврил Кацаров, Никола Вули, Богдан Филов, С. Стефанов, а од поново време се познати истражуваœата на археологот Лил¼ана Кепеска на локалитетот Задна Река-Грма¼те. Следе¼и ги археолошките траги, добиваме впечаток дека ово¼ простор бил континуирано населен уште од далечната праистори¼а. Остатоци од населби од камено време се прона¼дени на локалитетот Церацина нива, околу два километра северно од Витолиште - вели публицистот.

На површина од неколку хектари на една блага падина е на¼дена праисториска керамика, како и камени оруди¼а, кремен и куен лепеж растурен по површината, кои се непобитни показатели за постоеœето на населба уште во новото камено време, неолитот. Куниот лепеж, пак, е карактеристичен за бронзеното време, што укажува на тоа дека населуваœето продолжило и во то¼ период, а на локалитетот се присутни остатоци и од античкото време.

Процвет во доцната антика

Според преданието што и денес го раскажуваат повозрасните жители на селото, локалитетот го добил името по тоа што на ово¼ простор неко¼а древна владетелка имала дворци. Некои истражувачи дури ¼а споменуваат и извесна царица Мари¼а.

- Интересно е дека уште неколку топоними носат имиœа чи¼а етимологи¼а влече корен од поимот „царски“. Имено, во истата долина во ко¼а се наоƒа и претходно споменатиот локалитет Церацина (царацина или царичина) нива се наоƒаат и локалитетите Цареевец или Церовец, како и локалитетот Царева Тумба, а не треба да се заборави и т.н. Царево чешмиче, кое се наоƒа во истата долина и е дел од содржината на преданието - истакна Димитриоски.

На сите овие локалитети од археолозите се констатирани остатоци од праистори¼ата, римскиот период, доцната антика и средниот век, особено на локалитетот Задна Река-Грма¼те, ко¼ лежи наспроти вее споменатиот Царацина нива. Неговиот на¼висок дел претставува тумба со пирамидална форма, со плато на на¼високиот дел, кое било утврдена акропола на населбата.

На ово¼ простор се прона¼дени голем бро¼ споменици со натписи на кои се споменуваат имиœа на древни жители на населбите од атарот на Витолиште, а на еден натпис се запишани имиœата на две населби, кои се допирале со своите атари.

- Едното од имиœата е Генеатас, а другото може да се прочита само делумно и тешко е да се идентификува. На еден споменик со натпис од Царацина нива се споменува граƒанин на античкиот град Стоби, а на друг дослуженик во извесна воена единица од римскиот период. Богатството на матери¼алната култура на просторот на селото Витолиште е големо и мошне знача¼но, како за науката така и за денешното живееœе и разво¼ на ово¼ неправедно запоставен кра¼. Со разоткриваœе на сите културни слоеви, е успееме, барем за момент да го свртиме вниманието на ово¼ кра¼ - истакна Тренчо Димитриоски.

Некои од спомениците чии остатоци се на¾ираат до денес, со сво¼ата убавина го привлекуваат погледот на ретките посетители на мариовскиот регион. Наодите упатуваат на тоа дека просторот на Витолиште, како и поширокиот простор на Мариово, доживеал посебен процвет во доцната антика и раното христи¼анство и дека то¼ бил жариште на христи¼анството уште од неговата по¼ава.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=7311594312&id=16&setIzdanie=23531

[batbayan]

Завршени истражуваœата на северната тераса на локалитетот Татиев Камен Кокино

Археолозите од Куманово го заврши¼а истражуваœето на северната тераса на локалитетот Татиев Камен Кокино, информираа денеска надлежните од Кумановскиот музе¼

Од установата соопшти¼а дека тимот археолози предводен од £овица Станковски пронашле фрагменти, но и цели керамички садови од кои дел вее се однесени во конзерваторското одделение на обработка.
- Се работеше на северната тераса, со цел целосно да се доистражи. Прона¼дените фрагменти и садови ¼а потврдуваат приказната дека станува збор за светилиште. Следува период на конзерваци¼а на прона¼дените открити¼а. Од септември е почне да се работи на конзерваци¼а на ¾идот на северната тераса, биде¼и то¼ половина вее е завршен, а половина се чекаше да се завршат систематските археолошки истражуваœа, па да се работи на конзерваци¼ата, како што и течат работите. Се надеваме дека наредната година, сето ова е биде заокружено со изложба на ко¼а е бидат презентирани прона¼дени матери¼али од Кокино - из¼ави директорката на НУ Музе¼, Анита Цветановска.
Во тек е и истражуваœе на локалитетот Градиште во Младо Нагоричане.
- И ово¼ проект е капитален и поддржан од Владата, и се работи во координаци¼а со Управата за заштита на културното наследство, додаде Цветановска.
Раководител на ово¼ проект е проф.д-р Мар¼ан £ованов од Скоп¼е. На Градиште од 15 ¼ули интензивно работи екипа од конзерватори од Скоп¼е и археолози од Куманово.
- Се работи за античко-па¼онски град, откриени се голем бро¼ остатоци од архитектура кои сведочат за високо културно ниво на живееœе на овие простори во периодот од 4 и 3 век п.н.е. Откриени се остатоци од луксузна градба за ко¼а археолозите сметаат дека е палата ко¼а, веро¼атно, на почетокот на 3 век п.н.е. била уништена од воените де¼стви¼а на келтски племиœа кои наидувале од западна Европа, из¼ави Цветановска.
Досега се откриени фрагменти од керамички садови, остатоци од обработена камена пластика. Од Музе¼от на Куманово се надеваат дека до кра¼от на истражуваœето е има луксузни открити¼а, биде¼и минатата година на ово¼ простор беа откриени два ¼онски капители, кои според сво¼ата изработка и изглед беа единстевни за ово¼ дел од Македони¼а. Истражуваœата на локалитетот Градиште е траат наредните дваесетина дена.

http://www.novamakedonija.com.mk/DetalNewsInstant.asp?vestInstant=51159

[batbayan]

Интерв¼у: Проф. д-р Виктор Лилчи-Адамс, директор на Управата за заштита на културното наследство
Uncategorized, Археологи¼а by Игор
На задоволство на читателите, денешен гостин на Историски е Проф. д-р Виктор Лилчи-Адамс, директор на Управата за заштита на културното наследство на Република Македони¼а. Професор Лилчи е познат и признат археолог, ценет од своите колеги и студенти. То¼ со сво¼ата стручност, професионалност и приврзаност кон археологи¼ата дава посебен белег во разво¼от и афирмаци¼ата на оваа наука.
prof dr viktor lilcik adams
Проф. д-р Виктор Лилчи-Адамс
Историски: Професоре Лилчи, археологи¼ата во Македони¼а како да доживува вистинска ренесанса последниве години. Посто¼ано слушаме за нови истражуваœа, нови открити¼а, при што имам впечаток дека особено внимание се посветува на раната антика. Кои се критериумите според кои се одлучува на кои археолошки локалитети или период е се стави акцент за истражуваœе?
Лилчи-Адамс: Да македонската археологи¼а речиси една децени¼а доживува вистинска ренесанса, затоа што ова е првата Влада ко¼а е свесна за потребата на активираœето на енормно богатите археолошки ресурси во разво¼от на Република Македони¼а.
Ако подобро погледнете е видите дека не е исклучиво раната антика на¼форсираната. Да ве потсетам само на Проектите во кои ги третираме моните градови од раноримскиот период, Скупи, Стоби, Херакле¼а, Стибера, Лихнид, Баргала како доцноантички град и т.н.
Селектираœето археолошки локалитет за ставаœе во категори¼ата капитален проект на Владата на Република Македони¼а се базира врз цивилизациската димензи¼а на локалитетот, богатството на културните хоризонти, местоположбата на познача¼ните патни правци и други фактори.
Историски: Големо внимание предизвикува проектот ‘Археолошки катастар’ според ко¼ е се направи регистар на сите археолошки локалитети во државата. Како ‘Археолошкиот катастар’ е им ¼а олесни работата на археолозите и дали податоците од ово¼ регистар е бидат достапни за ¼авност?
Лилчи-Адамс: Проектот Археолошки катастар претставува голем чекор напред на целото македонско општество. Археолозите успеа¼а да создадат сериозна археолошка карта во организаци¼а на Македонската академи¼а на науките и уметностите, публикувана 1996 година. Поминаа близу две децении. Продолжуваме но сега на повисоко методолошко рамниште. Новата археолошка карта е биде комбинирана со ГИС технологи¼ата, комплетирана со катастарската подлога ко¼а е вее изработена од страна на Агенци¼ата за катастар на недвижности. Во моментов работиме на софтверското и хардверското решение, како и на снабдуваœе на прецизни опфати на зоните на археолошките локалитети со цивилизациска категори¼а. Во Република Македони¼а имаме околу 900-1000 древни градови и тврдини. Токму тие е бидат први внесени во дигиталната база. Внесуваœето е започне во текот на 2016 година. Податоците на дигиталниот археолошки катастар на Република Македони¼а е бидат делумно достапни за ¼авноста. Се работи за ресурси кои сеуште не се докра¼ осознаени и испитани. Тоа е процес да речеме сличен на рудните или пак други ресурси. Податоците од оваа дигитална база е значат нова ера во управуваœето со ово¼ значаен дел од македонското културно наследство за на¼различни потреби. Во туризмот, во планираœето на просторот при изградби на на¼различни видови об¼екти, патишта, антени, водови и т.н., во доделуваœето концесии за користеœе на разни видови суровини и т.н. Знача¼но притоа е дека сите чинители во реализациите на наведените активности е бидат информирани од страна на соодветните министерства, за постоеœето на археолошко добро, за да мораат да се коригираат или адаптираат во изградбата
Историски: Минатата година на ¼авноста и’ го презентиравте своето истражуваœе за патот по ко¼ Александар III Македонски минал низ Македони¼а, враа¼и се од Дунавската кампаœа во 335 г.пне., истражуваœе на кое сте работеле со децении и кое резултираше со еден прекрасен документарен сери¼ал. Во ко¼а насока е продолжат да се движат вашите истражуваœа? Кои се вашите истражувачки планови за во иднина?
Лилчи-Адамс: Секако, ¼ас не продавам ветер и магла туку реални резултати од напорните археолошки истражуваœа во Република Македони¼а. А маршот на Александар Македонски низ територи¼ата на Република Македони¼а од 335 година пред н.е. бил реалност ко¼а што не само жителите на Македони¼а туку и на светот заслужуваат да ¼а дознаат и видат.
Со децении ги истражував старите градови и тврдини од сите периоди на подрач¼ето на Република Македони¼а и овие години сум во финишот. Преостанаа уште некои 50тина непосетени. Меƒутоа со оглед на фактот дека само оваа година откривме три досега непознати фортификации од раната антика покра¼ Брегалница, претпоставувам дека бро¼ката од 900 фортифицирани пунктови ке премине над 1000 во иднина.
Започнав како истражувач на доцноантичките фортификации но со текот на времето ме привлекоа раноантичките утврдуваœа, при што се сконцентрирав на потрагата на главните градови на раноантичките кралства на територи¼ата на Република Македони¼а, Линк, Пелагони¼а, Па¼они¼а.
Планирам оваа есен со режисерите Иван Чунихин и Елена Левеска повторно да снимиме еден сери¼ал од околу 5 епизоди поврзан со во¼уваœето на македонскиот крал Филип V и неговиот син Персе¼ во Пелагони¼а.
Viktor Lilcik patot na Aleksandar niz RM
Од минатогодишната презентаци¼а на “Патот на Александар Македонски низ Република Македони¼а во 335 г.пне”
Историски: Со се’ полесниот пристап до информации, интересот на ¼авноста за археологи¼ата е се’ поголем. Но, може да се забележи дека то¼ интерес е злоупотребен од поединци кои се обидуваат да наметнат сензационалистички теории кои немаат никаква научна основа. Како да и’ се об¼асни на ¼авноста што е археологи¼а, а што псевдо-археологи¼а?
Лилчи-Адамс: Да ова е голем проблем во современото македонско живееœе. Република Македони¼а постана независна така што од 1992 година нарасна патриотизмот и се случува националното будеœе на Македонскиот народ. Притоа се по¼ави¼а луƒе таканаречени романтичари, луƒе со ди¼аметрално спротивни професии од археологи¼ата и истори¼ата. Тие си дозволи¼а, измислува¼ки нови непостоечки дисциплини, или пак со погрешни интерпретации на конкретни локалитети, да го “едуцираат” Македонскиот народ се во насоката на подигаœето на патриотизмот. Тоа е како што велите псевдоархеологи¼а. Но тоа е во моментов и одличен матери¼ал за младите но и сите археолози, историчари, историчари на уметност да се нафатат во костец со предизвикот. Во Република Македони¼а постоеле кнезови и василевси – кралови. Но немало фараони. Па така не биле изградени ниту пирамидите. Во Република Македони¼а нема пирамиди. Или примерот со таканаречениот геоглиф ка¼ Свети Николе, го решивме за два дена. Некои српски во¼ници во Првата светска во¼на ископале елипсоидна рововска формаци¼а и пукале со француска муници¼а. Толку.
Историски: Во Преспанскиот регион се регистрирани 130 археолошки локалитети, на дел од нив се вршени и истражуваœа, како неолитската Кременица, бронзенодопскиот локалитет Св. Недела и секако децениски истражуваниот Голем Град со остатоци од повее периоди. Тука минувал Виа Егнатиа, тука бил и центарот на Самоиловото Царство. И покра¼ тоа што се работи за културно богат туристички регион, сепак, туристите неможат да се запознаат со археолошкото и културно-историското наследство на Преспа поради тоа што не постои функционална установа-музе¼ ко¼а е го презентира тоа наследство. Дали Управата за заштита на културното наследство го има разгледано ово¼ проблем и дали има некакво решение на повидок, со оглед што Ресен вее има репрезентативен об¼ект за оваа намена – ресенскиот Сара¼?
Лилчи-Адамс: Ресенскиот регион се наоƒа на патната магистрала од Пелагони¼а кон Охрид така што низ него патуваат стотици ил¼ади туристи. Ова е погодност ко¼а што треба да се искористи.
Егнатискиот пат е само еден момент. На¼погодни за користеœе се дистанците од Петринска Кула надолу преку Петрино до Катуниште. Исто и од Петринска Кула надолу преку Кале Евла до Евла. Исто и од Макази нагоре по стариот пат до прево¼от авато.
Сите стари тврдини во Ресенско ги истражував, документирав и во моментов се публикувани во мо¼ата стати¼а во монографскиот зборник во организаци¼а на академик Вера Битракова Грозданова, Голем Град II, што имаше промоци¼а на 04. 08. 2015, но ке биде повторно промовиран есенва. Академик Битракова во не¼зината монографи¼а Голем Град I ги публикуваше прекрасните резултати од повеедецениските истражуваœа на ово¼ прекрасен остров – град извонредно податлив за вклопуваœе во ресенската туристичка понуда.
Посебен впечаток ми остави¼а рановизантиските тврдини Кале над село Шурленци и Маркова Кула село Подмочани. Но и Кулиште Пирк ка¼ Сирхан, Кале Евла, Петринска Кула, Кулиште Курбиново.
Ресен има прекрасни услови за истражуваœа и ¼авна презентаци¼а на културното богатство, што спаƒа сепак во ресорот на Министерството за култура на Република Македони¼а ко¼а што константно го подржува но и во рамките на активностите на локалната заедница. Многу е важно притоа да се активираат млади археолози во самиот Ресен што значи да се има сопствена двигателна сила за промоци¼а на Ресенското културно и археолошко богатство.
viktor lilcik adams

Историски: За кра¼, кои се плановите на Управата за заштита на културното наследство за наредниов период и каде ¼а гледате македонската археологи¼а во годините што следуваат?
Лилчи-Адамс: Управата за заштита на културното наследство се занимава со координаци¼а и регулираœето на законските акти во заштитата на неколкуте видови културни наследства не само археолошкото (недвижното и движното). Тука спаƒа архитектонското, уметничкото, нематери¼алното наследство и т.н. Управата покра¼ тоа што работи на стотици предмети што секо¼дневно пристигаат, повее години успешно го спроведува Проектот Капитални проекти на Владата на Република Македони¼а во археологи¼ата.
Меƒутоа, на ред е на¼знача¼ниот Проект од почетокот на археолошката наука во Република Македони¼а, проектот Археолошки катастар, со чи¼а што реализаци¼а сме обврзани со Законот за заштита на културното наследство.
Македонската археологи¼а во моментов ¼а има и третата и четвртата генераци¼а археолози што звучи мошне надежно. Република Македони¼а поседува не 5000 туку неколку десетини ил¼ади археолошки локалитети. За изминатите 100 години многу се копаше но тоа се на¼многу некои 5 % од она што ни оставиле нашите предци. Тоа значи дека не чека огромна и напорна работа. Големите открити¼а допрва доаƒаат.
Историски: Професоре Лилчи, Ви благодариме на издвоеното време за ова интерв¼у и Ви посакуваме многу успех на личен и професионален план !

http://istoriski.com/intervju-so-prof-dr-viktor-lilcik-adams-direktor-na-upravata-za-zastita-na-kulturnoto-nasledstvo/

[batbayan]

Започнаа археолошките ископуваœа на локалитетот Градиште во
Пелинце

Започнаа археолошките ископуваœа на локалитетот
Градиште во Пелинце, информираат од НУ "Музе¼" Куманово.

Истражуваœата е ги спроведуваат археолози од археолошкиот музе¼ од Скоп¼е и од музе¼от
Куманово. Средствата за истражуваœата на ово¼ локалитет ги обезбедува Министерството за
култура.
Како што об¼аснуваат надлежните, локалитетот Градиште е една од на¼големите праисториски
населби од бронзеното и железното време, лоцирана по долината на реката Пчиœа.

На ово¼ локалитет се работи од 80*те години од минатиот век, а континуирано се истражува
од 2007 година. Инаку, ово¼ локалитет е познат по своето светилиште кое првo беше
истражувано и даде знача¼ни сознани¼а за бронзенодопската култура и обредна пракса во
централниот балкански регион, вели директорката на кумановскиот музе¼, Анита Цветановска.
Раководител на проектот е Александра Санев од Aрхеолошкиот музе¼ од Скоп¼е, а ко*
раководител е археологот од кумановскот музе¼, Де¼ан орƒиевски.
Моментално, истражуваœата се насочени кон праисториската населба од рано железно доба,
информираат надлежните.

Станува збор за праисториска населба од 9 и 8 век пред наша ера. Работиме на откриваœе
на контурите на праисториска куа, што е мошне знача¼но биде¼и има многу малку истражени
населби од ваков тип во северо*источна Македони¼а, вели археологот орƒиевски.
При истражуваœата, кои е траат дваесетина дена, е се насто¼ува да се обезеди матери¼ал
од внатрешноста на праисториската куа, об¼аснува орƒиевски и додава дека прона¼дените
парчиœа од керамика, во понатамошното истражуваœе е служат како репер за хронолошко
определуваœе на другите населби од то¼ период.

http://www.mia.mk/mk/Inside/RenderSingleNews/288/132292835#

[batbayan]

Во тек се заштитните археолошки истражуваœа на локалитетот „Таламбасица“ ко¼ се наоƒа 5 км североисточно од селото Крушевица, Прилепско ...

На ово¼ локалитет се истражува тумул од периодот на преминот од бронзено во железно време, ко¼ претставува солидно зачувана единица од шеесетината досега евидентирани примери од ово¼ тип на подрач¼ето на општината Витолиште во мариовскиот кра¼. Од планираните активности, досега се завршени подготвителните активности при што е отстранета вегетаци¼ата и откриени се камеœата кои ¼а формираат хумката на тумулот со оградниот ¾ид, односно венецот на конструкци¼ата каде што е забележан феноменот на специфично редеœе на камеœата еден до друг со потесните страни нагоре. Истражуваœата на оваа локаци¼а е се одвиваат до септември 2015 година, а резултатите е бидат значаен придонес во дефинираœето на времето на металите во прилепскиот регион и насока за преземаœе натамошни истражувачки активности.

http://www.kultura.gov.mk/index.php/odnosi-so-javnost/soopstenija/2141-vo-tek-se-zastitnite-istrazuvanja-na-lokalitetot-talambasica-kaj-seloto-krusevica-prilepsko

[batbayan]

Стамбени об¼екти и садови на домаинства откриени на археолошкиот локалитет „Кале“ ка¼ Стари Град

По пауза од десетина години археолозите од Народниот музе¼ во Велес , деновиве ги заврши¼а ископуваœата на Археолошкиот локалитет „Кале“ ка¼ село Стари Град. Според раководителот на проектот Анита Василкова Мидоска, ископуваœата се вршеа на просторот на предградието на тврдината со цел да се утврди хронологи¼ата на егзистираœе на поедини простори, како и да се утврдат градежните и архитектонските карактеристики на ово¼ дел од локалитетот.

„Со ископуваœата беа откриени неколку станбени об¼екти со тоа што еден станбен об¼ект т.н. villa urbana беше поопсежно истражен и притоа беа утврдени неколку градежни фази односно интервенции и ремоделации на просторот на ко¼ се наоƒа об¼ектот, а благодарение на движните наоди можеме да заклучиме дека ово¼ об¼ект егзистирал во античкиот период. Од аспект на недвижното културно наследство исто така делумно се откриени уште три об¼екти исто така од античкиот период кои се надеваме дека во иднина е се доистражат“, рече Мидоска.

Покра¼ стамбените об¼екти, истражувачите пронашле и керамички садови кои се користеле од Железното време па се до доцнаантичкиот период. Тие претставуваат садови за секо¼дневна употреба како чинии, бокали, и други предмети од домаинството. Прона¼дени се и луксузни примероци кои на¼веро¼атно, според Мидоска, биле донесени од соседните поголеми центри на Римската Импери¼а. Овие предмети покажуваат дека жителите на оваа населба одржувале интензивни трговски контакти на пошироката територи¼а на Импери¼ата.

„Во периодот што следи планирана е обработка на движниот археолошки матери¼ал, а потоа и конзерваци¼а на дел од ово¼ матери¼ал со цел истиот да биде научно обработен и истовремено презентиран пред пошироката ¼авност“, рече Мидоска.

Истражуваœата на локалитетот „Кале“ ка¼ Стари Град се реализираат со финансиска помош на Министерството за култура. Археолозите се надеваат дека истражуваœата е продолжат и во наредната година со цел да се откри¼ат нови интересни об¼екти и предмети што ¼а симболизираат културата, традици¼ата и обичаите на луƒето кои живееле во ово¼ локалитет.

http://duma.mk/index.php?option=com_content&view=article&id=17364%3A2015-08-14-11-26-12&catid=13%3Akultura&Itemid=9

[batbayan]

Меƒународен саем за културно наследство во Париз

Од 5-ти до 8-ми ноември оваа година во престижниот амбиент на изложбениот простор Carrousel du Louvre, ко¼ е составен дел од познатиот музе¼ Лувр е се одржи Меƒународниот саем за културно наследство.
Ово¼ саем со традици¼а повее од дваесет години во Париз е настан ко¼ ги обединува професионалците од областа на заштитата на матери¼алното и нематери¼алното културно наследство од цел свет.
Република Македони¼а за прв пат е учествува на ово¼ голем меƒународен саем, а е биде претставувана од Управата за заштита на културното наследство. На штандот посветен на нашата зем¼а е биде презентирано богатото културно наследство преку публикации, видеа и други видови промотивни матери¼али. Во фокус е бидат на¼познатите археолошки наоƒалишта, како Скупи, Стоби, Херакле¼а, Цареви Кули, Стибера, Старо Бонче, Тетовско Кале, Скопско Кале и други, а сво¼ дел е имаат и на¼знача¼ните средновековни цркви, манастири, Ÿамии и други сакарлали об¼екти. Некои градови и природни богатства на Македони¼а, исто така, е бидат дел од презентациите. Во рамки на презентаци¼ата на македонското културно наследство е има и дегустаци¼а на домашни вина.heraklea
Меƒународниот саем за културно наследство во Париз се одржува во организаци¼а на Ateliers d’Art de France, познато здружение на француски занаетчии, кое е формирано уште од 1868 година.
Саемот секо¼а година привлекува голем бро¼ посетители од сферата на заштитата на културното наследство, архитекти, историчари на уметност, занаетчии и археолози. На минатогодишното издание биле присутни над 24 или¼ади посетители од цел свет и 325 изложувачи: реставратори на уметнички дела, институции од областа на културното наследство, менаŸери, локалните институции, здружени¼а , училишта и друго. Учесници на саемот се зем¼ите од цел свет, меƒу кои: Кина, £апони¼а, Германи¼а, Руси¼а, Итали¼а, Шпани¼а, Белги¼а и други., но и ICOMOS и UNESKO.

http://www.porta3.mk/megjunaroden-saem-za-kulturno-nasledstvo-vo-pariz/

[batbayan]

По три децении се истражува локалитетот Канли чаир

Во изминатите неколку децении локалитетите што потекнуваат од предисторискиот период во ¼угоисточниот дел на Македони¼а се малку истражувани, поради што многу научни прашаœа останаа без одговор

Локалитетот во Канли чаир културолошки се поврзува со на¼старите неолитски населби во регионот на Овче Поле
НЕОЛИТСКАТА НАСЕЛБА ДАДЕ БОГАТ АРХЕОЛОШКИ МАТЕРИ£АЛ

По пауза од речиси три децении се реализираа археолошки ископуваœа на локалитетот Канли чаир ка¼ Радовиш. При обемните истражуваœа е откриен станбен об¼ект, куа, а во не¼зината внатрешност дел до покунината, поточно печка. Според групата археолози што работеа на ископуваœата, на то¼ простор постоела населба, ко¼а датира од шестиот милениум пред н.е. или наодот е стар осум ил¼ади години.

Од другите археолошки матери¼али прона¼дени се камени алатки, фрагменти од керамички садови за секо¼дневна употреба, но и за посебни ритуални активности со разни декорации, кои сведочат за високата естетска умешност на населението од оваа неолитска населба. Како потврда за духовниот живот на населението од оваа населба, пак, се антропоморфните фигурини, разните камени амулети, стилизираните зооморфни керамички претстави, како стилизирани мали биковски глави.

- Локалитетот во Канли чаир културолошки се поврзува со на¼старите неолитски населби во регионот на Овче Поле и струмичката котлина, а преку нив и со населбите во регионот на Долна Струма, во соседна Бугари¼а. Покра¼ поврзаноста со овие региони, откриениот движен археолошки матери¼ал, особено од духовната култура, ¼а издво¼ува оваа населба од другите по сво¼от локален културолошки карактер - вели Елена Сто¼анова-Канзурова, раководителка на истражуваœата од Археолошкиот музе¼ на Македони¼а.
Во изминатите неколку децении локалитетите што потекнуваат од предисторискиот период во ¼угоисточниот дел на Македони¼а се малку истражувани, поради што многу научни прашаœа останаа без одговор.

Археолошкиот локалитет Канли чаир е сместен ка¼ селото Дам¼ан, на 250 метри ¼ужно од магистралниот пат Струмица-Радовиш-Штип. Првите истражуваœа на локалитетот се направени во 1987 и 1988 година.
Археолошките резултати покажаа дека предисториската населба хронолошки му припаƒа на младото камено време неолитот (6 милениум пред н.е.) и културолошки се совпаƒа со населбите од Анзабегово, Вршник во регионот на Овче Поле, но и со доцнонеолитската населба ка¼ с. Ангелци, наречена Страната, Голема Трпеза ка¼ с. Старо Коœарево, с. Костурино, во струмичката котлина, како и со населбите по текот на реката Долна Струма, во соседна Бугари¼а.

Според археологот Зоран Ру¼ак од струмичкиот Завод и музе¼, ова е уште еден доказ во прилог на континуираниот разво¼ на неолитските култури во ¼угоисточна Македони¼а во текот на 6 милениум пред н.е.

Новите археолошки истражуваœа беа во организаци¼а на Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, како дел од годишната програма на Министерството за култура.

Раководител на истражуваœата е Елена Сто¼анова-Канзурова, археолог од Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, во соработка со стручен тим од Завод и музе¼ од Штип и Музе¼ на Македони¼а.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=9315721367&id=16&prilog=0&setIzdanie=23557