Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

Заврши¼а истражуваœата на локалитетот Враœак

Археолозите од Музе¼от на Македони¼а под раководство на Ирена Колиштркоска-Настева ги заврши¼а годинашните истражуваœа на локалитетот Враœак, село Варвара, Скопско.

Ово¼ проект беше предвиден во Годишната програма за заштита на културното наследство на Министерството за култура.

Станува збор, соопшти Министерството за култура, за населба од енеолитскиот период, врз ко¼а има слоеви од бронзеното време и од класичниот период. Во истражуваœата кои се одвиваа во периодот септември-октомври, археолозите до¼доа до знача¼ни наоди, богата движна покунина од кои на¼многубро¼ни се садовите за секо¼дневна употреба, во на¼различни форми, изведби и декорации. Во голем бро¼ присутни се и глинените тегови, прешлени за предеœе, коскени, камени алатки и рачни камени мелници.

Дел од откриениот матери¼ал вее се конзервира во лабораториите на Музе¼от на Македони¼а по што е следува негово документираœе и презентираœе, а преостанатите наоди е се чуваат во депото на Археолошкиот музе¼ во Скоп¼е, стои во соопштението.

http://www.archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=1930#.UoiRRDmuy14.facebook

[batbayan]

KОМПЛИЦИРАНА ЗАШТИТА

НА МУМИ£АТА ОД ЛИПКОВО ~ Е РАНО ЗА ВО АРХЕОЛОШКИОТ МУЗЕ£

Муми¼ата од Липково нема да биде изложена во Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, ко¼ е биде отворен во почетокот на идната година. Весела Честоева, директорка на Музе¼от, вели дека нема да се откажат од неа, но сега не можат да ¼а изложат. Атрактивниот експонат вее неколку децении лежи во застаклен ковчег во Институтот за судска медицина и криминалистика во Скоп¼е. Ги открил археологот Иван Микулчи во 1963 година, во Липковско. Телото од 5 и 4 век пред новата ера се зачувало во специфичната глинената зем¼а во липковскиот кра¼.

- Во првичниот концепт нема да биде дел од поставката, иако размислувавме и сите имавме став дека треба да биде. Тоа не значи дека е се откажеме, излагаœето на муми¼ата од Липково го оставаме како опци¼а за понатаму - вели Честоева.

Нема пристап до другите мумии

Долгогодишните обиди да се конзервира мошне оштетеното тело на нашиот предок и фактот што нашите археолози пред осум години евидентираа уште на¼малку две природно мумифицирани тела на приватен имот во Липковско го отвора прашаœето дали е поедноставно и многу поевтино да се спроведат археолошки ископуваœа на локаци¼ата и атрактивните експонати да се изложат во музе¼от?

- Размислуваме и за таа опци¼а. Планираме да поднесеме таков проект до Министерството за култура. Ако успееме да ги убедиме дека ни треба таков експонат и можеме да го обезбедиме, зошто да не - вели Честоева.

Kонзерваци¼ата на посто¼ната муми¼а до пред половина година ¼а организира Музе¼от на Македони¼а, каде што тогаш функционираше и археолошкиот оддел. Тие преговараа со лаборатори¼ата на Археолошкиот музе¼ во Минхен, чии експерти би можеле да ¼а заштитат муми¼ата, но беше тешко с` да се организира за кратко време. Тогашниот директор на Музе¼от на Македони¼а, Перо £осифовски, об¼асни дека во Европа малкумина се занимаваат со конзерваци¼а на мумии, а лаборатори¼ата во Минхен има пополнета програма за наредните пет години. То¼ нагласи дека ако стигнат да организираат конзерваци¼а до отвораœето на Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, тоа е биде од об¼ективни причини.

Во 2005 година тро¼ца археолози од тогашниот Републички завод за заштита на спомениците на културата (денешен Национален конзерваторски центар) и од Управата за заштита на културното наследство се обидоа да направат увид во состо¼бата на другите мумии, случа¼но откриени за време на градежни зафати. Тие само успеале да ¾ирнат што има во зем¼ата, но сопствениците не дозволиле фотографираœе. Не успеа¼а ни ургенциите ка¼ тогашниот градоначалник на Липково. По неколку дена ископот бил затрупан.

Еден од тро¼цата археолози беше и Звонимир Николовски, денес професор на штипскиот универзитет.

Зачувани во зем¼ата

- Пред неко¼ ден ги разгледував белешките од тогашниот увид. Навистина е штета што не ни дозволи¼а да направиме фотографии. Тогаш ни ¼ави¼а дека копале темели, ¼а стопирале изградбата зашто излегло нешто во зем¼ата. Во околината има и други градби, има мелница.

Стапивме во контакт со тогашниот градоначалник на Липково, па со полициска асистенци¼а отидовме да видиме за што се работи. Тогаш имав ретка, можеби единствена можност да видам во пресекот на зем¼ата. Имаше и што да се види - раскажува Николовски.

Вели дека с` било идентично како што опишал професор Микулчи во списанието „Археолошки преглед 5“. Телата биле положени во издлабени дабови стебла, едниот рамен со профилот на зем¼ата, другиот малку стрчел. Обувките биле сосема исти, панталоните од грубо платно.

ДУМА: МОЖЕМЕ ДА ГИ ЗАШТИТИМЕ НОВИТЕ

Според професорот Алексе¼ Дума, директор на Институтот за судска медицина и криминалистика, ако надлежните (Археолошкиот музе¼ или Министерството за култура) обезбедат буŸет, тие имаат и технички и експертски капацитет веднаш да ги заштитат новооткриените мумии.

- Порано во фабриката „£ака Радовиш“ се подготвуваше посебен раствор „екалин“ - концентриран раствор на фунгицид. На то¼ начин експонатот што е ка¼ нас е лакиран и подготвен за дневна светлина. Kога би се ваделе новите мумии, тоа мора да се стори ное, без дневна светлина. Kога е се откопаат веднаш да се заштитат со ¼ак фунгицид, може и со силикон, би било уште подобро. Не располагаме со буŸет за ваква акци¼а, но во Институтот тоа може да се направи и тоа не би чинело стотици ил¼ади евра. Имаме добри стручœаци, а сум соработувал и со нашите археолози, навистина имаме шампионска екипа. Лично сметам дека вакви експонати треба да бидат изложени во музе¼от - вели Дума

http://www.dnevnik.mk/?ItemID=7D2499E2A2B8FE48A45C08B7BEFD1BAA

[batbayan]

е излезе ли конечно Златната маска од банкарскиот сеф?

Депонираœето на наодите, наместо нивно музе¼ско изложуваœе за ¼авноста, е своевидна практика во македонската археологи¼а. Охридската Златна маска (другите се во Софи¼а и во Белград), на пример, во живо ¼а немаат видено ни повеето наши археолози, а камоли пошироката ¼авност

Златната маска и ракавицата од Требенишката некропола
ПОВЕЕ ОД ДЕЦЕНИ£А ВРЕДНИТЕ АРТЕФАКТИ СКРИЕНИ ОД £АВНОСТА
Цели седум години се на¼авува отвораœето на т.н. Златна соба во Куата на Робевци, каде што е биде сместено златото на Лихнитида, околу 400 златни археолошки примероци, меƒу кои и Златната маска и ракавицата од Требенишката некропола. Според на¼новата на¼ава, тоа е се случи до кра¼от на годинава. Досега македонската ¼авност, стручна и нестручна, немала можност да ги види овие артефакти во живо.
- Досега не биле изложени. Се чуваат во сеф во банка во Охрид. Имаме план да ги изложиме во Златната соба во Куата на Робевци, ко¼а би требало да ¼а отвориме до кра¼от на годинава, евентуално во почетокот на следната. Во завршна фаза е и луксузниот каталог во ко¼ е бидат вклучени, покра¼ маската и ракавицата, и повее златни предмети. Тоа е биде посто¼на поставка, комплетно обезбедена со посто¼ан видеонадзор. Целата инфраструктура е вее изведена - на¼авува Таœа Паскали-Бунташеска, директорката на Завод и музе¼-Охрид.

Ка¼ нас досега не се изложувани на¼голем дел од овие златни артефакти од Охрид, а ¼авноста со нетрпение го очекува нивното излегуваœе од депоата.

- Има голем интерес за маската, новинарите и граƒаните посто¼ано прашуваат кога е биде отворена поставката - вели Бунташеска.

„Каталогот е во завршна фаза“, се из¼авува со години

Уште пред повее од две години беше кажано дека каталогот за изложбениот простор во Куата на Робевци, во ко¼ е бидат изложени вредните прона¼дени златни примероци од археолошките локалитети во Охрид и Охридско, е во завршна фаза и дека откако е биде об¼авен, поставката е биде отворена. Ексклузивниот каталог е содржи над сто фотографии во бо¼а, на кои е бидат прикажани многубро¼ните златни артефакти, меƒу кои и Златната посмртна маска и златната ракавица со златен прстен.

И поранешниот директор на Управата за заштита на културното наследство, Паско Кузман, повеепати на¼авуваше дека за „скоро време“ поставката е биде отворена, а желба му беше тоа да се случи уште на одбележуваœето на Денот на осамосто¼уваœето на Македони¼а во 2011 година, но како што рече тогаш, до тоа „од оправдани причини не до¼де“.

Според на¼авите, артефактите е бидат изложени во кружна застаклена витрина, ко¼а полека е ротира и е се наоƒа во една од просториите на Куата на Робевци.

Отвораœето на музе¼ската поставка во Робевци, ко¼а е биде прва од ово¼ вид во зем¼ава, се одложува неколку години по ред. Првичната иде¼а беше таа да се изложи во некогашната Стоковна куа, ко¼а требаше да се преадаптира во музе¼, но иде¼ата не се реализираше биде¼и просторот не стана сопственост на Завод и музе¼ -Охрид.

Маската и ракавицата од Требенишката некропола, кои беа откриени при истражуваœата во Самуиловата тврдина во 2002 година, наредната година беа презентирани во ¼авноста во Спомен-куата на Григор Прличев во Охрид.

Според Законот за културното наследство, археологот што истражувал одреден локалитет има право во рок од три години да ги об¼ави резултатите и да ѝ ги предаде движните наоди на сво¼ата матична институци¼а или друга национална музе¼ска установа. Потоа, артефактите мора да се достапни за секо¼ што сака да ги проучува.

Покра¼ ¼авноста, Златната маска во живо ¼а немаат видено ни повеето наши археолози. Нема ни посебна публикаци¼а за ова откритие, освен одделни фрагменти во рамките на други пошироки трудови.

Археологот што истражувал одреден локалитет има право во рок од три години да ги предаде движните наоди на национална музе¼ска установа
Патувале во Холанди¼а, пред да ги видиме

Маската еднаш патуваше надвор од зем¼ава, на изложбата „Ненадмината убавина - икони од Македони¼а“ во холандскиот град Утрехт. Осигуруваœето на изложбата го плати Холанди¼а, а чинеше 139 милиони евра. Некои од експонатите тогаш првпат излегоа од зем¼ава.

Беа претставени експонати од збирките на икони од Музе¼от на Македони¼а и од Галери¼ата на икони при Заводот за заштита на спомениците на културата и музе¼-Охрид. Изложбата беше збогатена и со археолошки артефакти со вонредно значеœе од праистори¼ата и од античкиот период, како и со други исклучително знача¼ни предмети од збирките на нашите музеи: 62 археолошки предмета, 6 примероци од оригинални фрагменти од средновековен живопис, 52 икони и 39 литургиски предмети. Посебно се издво¼уваа култните жртвеници од раниот неолит со претстава на Големата Ма¼ка - Зем¼а, извонредната фигурина Адам од Говрлево од 4 милениум пр. н.е., исклучителните наоди од локалитетот Плаошник прона¼дени во текот на неодамнешните археолошки истражуваœа, како и Златната маска прона¼дена на Самуиловата тврдина во Охрид, можеби на¼знача¼ниот археолошки наод од поновата археолошка истори¼а на нашата зем¼а.

И Адамот сѐ уште не е изложен

И еден од на¼вредните артефакти што се наоƒаат во депоата на Музе¼от на градот Скоп¼е, Адамот од Говрлево, керамичка фигура од 4-5 милениум пр. н.е., ¼авноста, за жал, сѐ уште не може да ¼а види во рамките на посто¼аната поставка на музе¼от. Адамот од Говрлево е оквалификуван како еден од 10-те на¼знача¼ни археолошки наоди во светот. Во збирките на музе¼от се наоƒа и Божицата ма¼ка (5 милениум пр. н.е.), како и мермерната скулптура на Венера Пудика од 2 век од н.е. од Скупи, за ко¼а е на¼авено дека е се сели во новиот археолошки музе¼.

Годинашната изложба „Вкрстуваœе на религиите низ вековите“ во музе¼от беше ретка можност да се видат некои религиски артефакти од христи¼анското и отоманското културно наследство што потекнуваат од сакралните об¼екти од Скоп¼е и околината.

Според тогашната из¼ава на директорката на Музе¼от на градот Скоп¼е, Šубица Конди¼анова, артефактите од оваа изложба „се само капка во морето од она што го има во депоата на музе¼от“, но тоа богатство не може да се презентира поради недостигот од функционален простор. Според неа, како што сега сто¼ат работите во музе¼от, нема простор за посто¼ана музе¼ска поставка на ко¼а е бидат изложени експонатите што говорат за културното живееœе на Скоп¼е и Скопско, од праистори¼ата до денес. За таа цел е направен голем проект за обновуваœе на западното крило на музе¼от, но дека ово¼ зафат не може да се почне пред да се обезбедат доволно средства.

„Ако ги добиеме потребните пари, е го реконструираме просторот над археолошката поставка, во ко¼ е го изложиме целото богатство од нашите депоа што опфаа период од предистори¼ата до модерната“, из¼ави за „Нова Македони¼а“ пред извесно време Конди¼анова.

http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=111813856323&id=16&prilog=0&setIzdanie=23030

[batbayan]

За Аквадуктот, Стоби и Плаошник е нема зима

Со извешта¼от што го подготви Институтот за управуваœе со наследство и финансиран од Владата на Германи¼а дадена е и оценка за ранливоста на овие три локалитети

Македони¼а доби препораки за заштита на скопскиот аквадукт и археолошките локалитети Стоби и Плаошник од климатските промени. Со извешта¼от ко¼ беше подготвен од страна на Институт за управуваœе со наследство и финансиран од Владата на Германи¼а е дадена и оценка за ранливоста на овие три локалитети.

Сите овие истражуваœа кои се направени се во насока на заштитата и разво¼от на археолошките локалитети кои се под директно вли¼ание на ветерот, водата и температурните разлики, но и на подземните води и вегетаци¼ата кои придонесуваат за нивно уништуваœе и пропаƒаœе. Во случа¼от на скопскиот аквадукт ко¼ потекнува од 6 век, а од 1914 година повее не се користи, големо вли¼ание има и изградбата на коритото на реката Серава. Со не¼зината изградба предизвикани се промени во нивото на подземните води и симнуваœе на почвата со што е нарушена и статиката на аквадуктот. Големо вли¼ание имаат и дождовните води кои навлегуваа во пукнатините, а нивното замрзнуваœе и топеœе при нагли промени на температурата предизвикуваат дополнителни пукаœа во градежниот матери¼ал. Во случа¼ на големи суши пак се ¼авува и вегетаци¼а ко¼а со длабоките кореœа исто така предизвикува оштетуваœа во градбите", вели Ма¼кл Шмит од германскиот институт. То¼ ги посочи и бро¼ните поплави и песочните бури во сушниот период кои се главна причина за уништуваœе на локалитетите низ вековите наназад.

Студи¼ата е солидна основа за изработка на една посеопфатна стратеги¼а за превенираœе на негативните ефекти од глобалните климатски промени, а проблемот континуирано е добива на комплексност. Ова е прво научно истражуваœе во поширокиот регион. Преку реализаци¼ата на ваквите иници¼ативи демонстрираме одговорност и сериозен пристап во заштитата на културното наследство изнаоƒа¼и систематски решени¼а кои нудат долгорочна заштита на културното наследство од оштетуваœа или целосно исчезнуваœе", истакнува министерката за култура на РМ Елизабета Канческа -Милевска.

Извешта¼от е изготвен со поддршка на министерствата за животна средина и за култура, германското друштво за меƒународна соработка и Програмата за разво¼ на Обединетите нации.
Исти чекори за заштита на сите локалитети

Според Шмит во извешта¼от се дадени чекори кои е можат да се применат и на сите останати локалитети во Македони¼а. Во таа насока то¼ ¼а потенцира потребата од целосно разгледуваœе на сите релевантни вли¼ани¼а врз културното наследство предизвикани од промените во климата, оценуваœе на ранливоста на археолошкото наследство и културните предели и воспоставуваœе на програма за следеœе на оштетуваœата. Во оваа насока, додава Шмит, е и ограничуваœе на оштетуваœата преку спроведуваœе долгорочни стратегии за управуваœе со цел адаптаци¼ата на културното наследство во Македони¼а кон вли¼ани¼ата од климатските промени.

http://zodiac.dir.bg/zodia.php?s=10&prefix=daily

[batbayan]

Штипските археолози откри¼а античка могила

Дваесеттина дена археолозите од штипскиот Завод за заштита на спомениците, работат на расчистуваœе на прона¼дената камена гробница во могилата на локалитетот Беш Тепе Анче, во близина на Карбинци.

Името на локалитетот кажува дека овде имало пет тепиœа, односно ритчиœа, од кои останале три, а штипските археолози во една од трите могили прона¼доа гробница од античкиот период, единствена од ваков вид во Македони¼а. Слична гробница е откриена во ¼угоисточна Бугари¼а. Античката гробница во Беш Тепе Анче датира од првиот до третиот век, а е со висина од 2,5 и ди¼аметар шест метри.

Археолошките истражуваœа во наредните денови треба да дадат одговори на многу прашаœа поврзани со оние кои се погребани во оваа античка гробница, а временските услови е го условат темпото на работа на откриваœето на сите та¼ни кои ги крие античката гробница во Беш Тепе

Видео

http://iris.mk/index.php/vesti/lokalnivesti/8991-2013-12-04-13-55-53

[batbayan]

Канческа: Во 2014 е се насочиме кон истражуваœе на Била Зора

Министерката за култура, Канческа Милевска, денеска работно го прошета Свети Николе. Таа истакна дека следната година археолошките истражуваœа е бидат насочени кон локалитетот Била Зора, ко¼ има огромен потенци¼ал.

- Со целиот то¼ капацитет да се продолжи со истражуваœата на ово¼ значаен локалитет, ко¼ сум убедена дека е има огромен потенци¼ал за туристичка промоци¼а на Свети Николе, а преку него и на нашата држава, рече Канческа-Милевска.

Градоначалникот на Свети Николе истакна дека за општината е од големо значеœе локалитетот Била зора, за ко¼ минатите години беа заинтересирани и археолози од странство.

- Сега ова е порака и до бизнисмените, за тие да почнат да размислуваат и за сместувачки капацитети во Свети Николе, рече Тасев.

http://maxim.mk/kancheska-vo-2014-kje-se-nasochime-kon-istrazhuvanje-na-bila-zora

[batbayan]

Македонските нуркачи на¼доа темели од црква во езерото Матка

Нуркачите од спелео-нуркачкиот клуб „Врело" и од нуркачкиот клуб „Акватек" од Скоп¼е, како дел од нивната подводна експедици¼а во водите на езерото Матка, денеска на¼доа остатоци за кои првично се претпоставува дека се темели од стара црква.

Оваа акци¼а имаше цел да ¼а истражи и документира структурата на дното на езерото, каде под просторот на денешното село Козарево пред неколку месеци беше прона¼ден влез за нова пештера, а во не¼зина близина беа прона¼дени ¾идови со цртежи кои се претпоставува дека се од стара македонска црква.

„Пред да се изгради браната на езерото Матка, на ово¼ простор постоел таканаречениот Пат на свилата, ко¼ бил на¼краткиот пат до денешен Македонски Брод, односно го спо¼увал североисточниот со ¼угозападниот дел на Македони¼а. Меƒутоа со надоаƒаœето на водата и издигнуваœето на езерото и браната Матка, сето она што постоело на ово¼ предел било покриено со водна површина. Затоа, нашата акци¼а беше да ги лоцираме, истражиме и мапираме сите археолошки места", рече Киро Ангелески, претседател на клубот „Врело".

Додаде дека нуркачите и во следните денови е ¼а продолжат експедици¼ата за да ги прона¼дат бараните примероци кои натаму би се предале на релевантни институции за дополнително испитуваœе и утврдуваœе дали навистина станува збор за темели на црква и од ко¼ период датираат тие.

Видео

http://kanal5.com.mk/vesti_detail.asp?ID=25063

[batbayan]

е се реновира црквата во Старо Нагоричане

Европски пари за обнова на „Свети орƒи“

Сакралниот монумент е од исклучително археолошко значеœе и датира од 14-тиот век.

Со грант од 1,4 милиони евра средства од европските фондови и Министерството за култура е се реставрира еден од на¼голмите споменици на културата од 14-тиот век, црквата Свети орƒи во Старо Нагоричане. Проектот за конзерваци¼а и ревитализаци¼а на туристичкиот комплекс опфаа целосна обнова на црквата, испосницата на Св.Прохор Пчински , е биде изграден и плоштадот со селската чешма , а старото училиште е биде уредено и адаптирано во етнолошки музе¼.

-е продолжиме да соработуваме со културните институции и е им помагаме во нивните напори да понудат подобра заштита на културното и природното богатство.Среен сум што можам да об¼авам дека наскоро започнуваат и конзерваторските работи на Шенƒул амамот во старата скопска чарши¼а- рече амбасадорот на ЕУ во Македони¼а , Аиво Орав.

Раскошниот фрескоживопис насликан од рацете на Михаил и Ефтихи¼, каментиот олтар на ко¼ се наоƒа ретката фреска на Богородица Пелагонитса, како и специфичниот стил на градба со мали црвени керамиди, ¼а прават оваа црква оригинална и привлечна за šубителите на културата и уметноста од целиот свет.Ова е еден од ретките монументи во Македони¼а со непроценлива вредност ко¼ со неговата ревитализаци¼а е привлече уште поголем бро¼ посетители -рече министерката Канчевска Милеска на промоци¼ата на проектот.

-Во изминатиот период беше комплетирана обемната тендерска документаци¼а ко¼а се однсуваше на изработката на архитектонските планови, геодетските и геолошки истражуваœа.Вее е потпишан грант со ко¼ е се реализират сите конзерваторски работи на црквата и камбанери¼ата.Завршена е и тендерската постапка за избор на фирма ко¼а е ги врши градежните работи, со што е заокружен целиот процес за отпочнуваœе на реализици¼ата –додаде Министерка за култура, Елизабета Канческа Милевска.

Носител на проекот е Националниот конзерваторски центар , а се очекува да биде да биде финализиран до кра¼от на 2015-та.

Покра¼ црквата во реонот на Коз¼ачи¼ата се наоƒаат и опсерватори¼ата во Кокино, Карпинскиот манастир , стариот римски пат Виа Милитарис и многу други кои е привлечат голем бро¼ туристи . Со промовираœето на богатото културно налседство надвор од локалните рамки е заживее ово¼ регион , а апштината е има бро¼ни бенефити.

http://archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=1934

[batbayan]

Промовирана монографи¼ата „Пештерски цркви - охридско кра¼бреж¼е“ од охриƒанецот Гоце Жура

Деновиве во мултимеди¼алниот центар „Матица ексклузив“ во Скоп¼е беше промовирана колор-монографи¼ата „Пештерски цркви - охридско кра¼бреж¼е“, на познатиот охридски историчар на уметност Гоце Жура.

Во монографи¼ата ко¼а е на македонски и англиски ¼азик, се поместени преку 150 автентични фотографии од фрескоживописот, односно „недопрените“ десет пештерски цркви кои се наоƒаат на брегот од Охридското Езеро.

„Скриени длабоко во карпите, во дивите и непристапни предели околу бреговите на Охридското Езеро, вее десет векови опсто¼уваат како места каде се раƒала и ширела идеата за христи¼анското учеœе и каде се создавала македонската црковна истори¼а. Триесетина пештерни светилишта, црвки или само монашки живеалишта се споменици на богата македонска монашко-црковна традици¼а и живи сведоци од времето на светите Климент и Наум.“ - потенцира охридскиот историчар на уметност, Гоце Жура.

Како што об¼аснува Жура, овие сакрални об¼екти се единствени не само по однос на градбените решени¼а и местоположбата, туку и по начинот на украсуваœе со фрескоживопис.

„Овие македонски „Метеори“ дишат со една поинаква, повисока и по многу нешта единствена форма на изразуваœе и практикуваœе на некогашните религиозни потреби. Создаваœето на ово¼ специфичен вид светилишта е цврсто повразно со почетоците на монташтвото ка¼ нас.“ - об¼аснува Жура.

То¼ додава дека во ниту една од пештерските цркви не постои запис за монасите кои живееле тука, ниту пак се знае за идентитетот на зографите.

„Тоа биле аскети што ги довело на патот кон самоизолаци¼а и целосно откажуваœе од земските благодети, кои преку непрекинатите молитви барале спас во Господа. Истори¼ата за нив е запише дека се молчеливци, но нивното молчеœе било погласно од секо¼ збор, од секо¼ ¼азик. Тоа биле на¼милозливите луƒе, чудотворци по вера, надеж и šубов, што околу себе ¼а ширеле, а кои себеси се сметале за на¼грешни и должни да ги отплааат гревовите на сите. Тоа биле следбеници на Севишниот и учеœето исихазам, распострането на овие простори во 13-тиот и 14-тиот век.“ - додава Жура.

Охридскиот историчар на уметност вели дека за жал во денешницата, овие пештерски цркви и монашки живеалишта се целосно запустени и оставени на милоста на времето.

„Само плискаœето на езерските далги и шумот на ветерот, како и случа¼ните намерници, го нарушуваат нивниот мир и осаменост, потсетува¼и не на еден некогашен древен и мистичен свет. Свет ко¼ има неодминливо значеœе како извор на податоци на Македонците и македонското средновековие.“ - вели Жура.

Автори на фотографиите поместени во оваа монографи¼а се Гордана Ангеличин Жура и архитектот Горан Патчев, а промотори на истата беа проф. д-р Димитар Чорнаков, доа¼ен на македонската и балканската уметничка резба и проф. д-р Стефан СанŸакоски, од Теолошкиот факултет во Скоп¼е.

Инаку, Гоце Ангеличин Жура е роден во Охрид 1951 година. То¼ е историчар на уметност ко¼ основно и средно образование завршил во родниот град, а Филозофски факултет - отсек Истори¼а на уметност и археологи¼а, прва генераци¼а, во Скоп¼е.

http://archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=1942

[batbayan]

Во „Стоби“ заврши првата фаза од реконструкци¼а и конзерваци¼а на театарот

Археолозите ги заврши¼а предвидените работи од почетната фаза на конзерваци¼а на театарот во Стоби. Во октомври и ноември, годинава, конзервирани и реконструирани се четири ради¼алните ¾идови во „ima cavea“, реконструкци¼а е направена на сводовите меƒу нив, како и конзерваци¼а, реставраци¼а и реконструкци¼а на оштетените делови на вториот циркуларен ¾ид во должина од 35 метри и височина од 1,5 до 2 метри. Според археологот Гоце Павловски реализирана е и конзерваци¼а и реконструкци¼а на ¾идовите од централниот и источниот ради¼ален.

- Со овие зафати об¼ектот е подготвен за реконструкци¼а на сводовите од тули над централниот ради¼ален коридор и страничните простории по што е следува реконструкци¼а на сводот над централниот циркуларен коридор и лежиштата за седишта. Се очекува до кра¼от на 2014 година, источната половина да биде целосно подготвена за монтираœе на нови мермерни седишта со што реконструкци¼ата на ово¼ дел од театарот е биде завршена, рече Павловски.

Во „Стоби“ сега не се работи. Проектот за годинава заврши а и временските услови повее не дозволуваат работа на терен. Павловски со тимот на археолози сега очекува дека министерството за култура е го прифати проектот и е одобри финансиски сретства за наредната година.


- Проектот предвидува конзерваци¼а и на западната половина каде што се сочувани оригиналните седишта, како и конзерваци¼а на супструкци¼ата од горниот дел на гледалиштето каде што седиштата недостасуваат, но се сочувани коридорите за циркулаци¼а на публикатарече Павловски.

Комплетната реконструкци¼а на ово¼ об¼ект во археолошкиот локалитет „Стоби“ чини 4 милиони евра. Театарот во Стоби отпочнал да се гради кон кра¼от на 1-от век н.е. и бил завршен во првата половина на 2-от век н.е. Со капацитет од 7 600 гледачи, ово¼ театар претставувал еден од на¼големите об¼екти за масовна забава во римската провинци¼а Македони¼а.

http://duma.mk/kultura/13-kultura/8186-vo-stobi-zavri-prvata-faza-od-rekonstrukcija-i-konzervacija-na-teatarot

[batbayan]

Истражуваœа на неолитската населба Кременица

Со финансиска поддршка од Министерството за култура заврши¼а археолошките истражуваœа на локалитетот Кременица, ко¼ се наоƒа во близина на селото Долна Бела Црква во преспанскиот регион.

Годинашните ископуваœа, кои се одвиваа на рамките на годишната програма за заштита на културното наследство, претставуваа продолжение на претходните активности преземени во 2011 и 2012 година на засега единствената истражувана локаци¼а од неолитскиот период во конкретниот регион.
Кременица припаƒа на категори¼ата рамни, едносло¼ни населби, чии остатоци се откриваат на мала површина. Живееœето било краткотра¼но, во станбени об¼екти од типот полузем¼анки. На истражениот сегмент од локалитетот, остатоците од населбата се манифестираат преку вкопани станбени структури, ¼ами, огништа и остатоци од дрвени колци кои се густо дистрибуирани во просторот. Евидентирани се остатоци од 4 об¼екти за живееœе – полузем¼анки, од кои 2 се целосно истражени, а другите 2 се само делумно истражени.
Фондот на движни наоди е скромен. Керамичкиот репертоар се сведува на неколку основни, водечки форми и нивни вари¼ации. Компаративната анализа на стилско-типолошките карактеристики на движниот археолошки матери¼ал со референтни локалитети и културни групи упатува на хронолошка определба на населбата во периодот на раниот неолит.
Досегашните истражуваœа, според археолозите, овозможи¼а поконкретни сознани¼а за карактерот и просторната организаци¼а на ово¼ тип населби. Од откриените наоди, особено се издво¼уваат остатоците од полувкопани структури, преку кои се добиени релевантни податоци за обликот, димензите и внатрешната организаци¼а на об¼ектите за живееœе

http://cooltura.mk/?p=42912&utm_source=rss&utm_medium=rss&utm_campaign=%25d0%25b8%25d1%2581%25d1%2582%25d1%2580%25d0%25b0%25d0%25b6%25d1%2583%25d0%25b2%25d0%25b0%25d1%259a%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b5%25d0%25be%25d0%25bb%25d0%25b8%25d1%2582%25d1%2581%25d0%25ba%25d0%25b0%25d1%2582%25d0%25b0-%25d0%25bd%25d0%25b0%25d1%2581%25d0%25b5%25d0%25bb%25d0%25b1%25d0%25b0-%25d0%25ba

[batbayan]

Бунташевска: Да не се чепка археолошкиот локалитет ка¼ Šубаништа

Охридскиот музе¼ предлага просторот каде што во Šубаништа пред еден месец беа откриени знача¼ни археолошки прона¼доци, да се доистражи, локалитетите да се дооткопаат и да се презентираат пред пошироката ¼авност, додека останатиот простор велат е слободен за урбанизаци¼а. Директорката Таœа Паскали Бунташевска се надева дека е бидат испочитувани то¼ простор каде што истражувале да не се чепка.

„Останува голем простор, ова е еден мал дел од целиот то¼ простор. Нема да е повее сигурно од еден хектар.Она што вие го барате е то¼ простор каде што се откриени овие открити¼а е да не се чепка? Да и е бидеме испочитувани“, рече Бунташевска.

Од музе¼от на¼авуваат дека наредната година е продолжат со доистражуваœа на локалитетот Раица Манастириште. Во то¼ дел треба да се гради и на¼авениот хотелско туристички комплекс на Субрата Ро¼. Бунташевска вели дека е остане голем слободен простор ко¼ во иднина е може да се урбанизира.

„Оваа година истражувавме во период од два месеци и ги откривме контурите и границите на двата археолошки локалитети. Сега е следува изработка на заштитно конзерваторски основи, утврдуваœе на контактна зона на двата локалитети.Потоа тие онови е се предадат на планерите за да можат да го испланираат просторот, а подетално археолошките истражуваœа на ова што го откривме оваа година е продолжат во текот на наредната година“, рече Таœа Паскали Бунташевска директор на Завод и музе¼ Охрид за А1он.

http://www.archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=1989

[batbayan]

ПО ИСТРАЖУВАŒЕТО НА ХАЕМУС

На археолошкиот локалитет Балакли¼а се кри¼ат доцноантички град и голема ранохристи¼анска базилика

Тимот на ХАЕМУС, центарот за научни истражуваœа и промоци¼а на културата од Скоп¼е минатиот месец откри нов археолошки локалитет Балакли¼а ка¼ селото Мирковци на Скопска Црна Гора. Површинскиот увид покажаа дека тука има архитектонски градби од доцноантичкиот или средновековниот период, чии елементи се употребувале како дел од об¼ектите од подоцнежните периоди. Тука можеби се крие еден сакрален об¼ект, поточно ранохристи¼анска базилика од големи димензии.


Споли¼а од мермерен столб
Според археолошката карта на Република Македони¼а во селото Мирковци, досега се регистрирани два археолошки локалитети. На топонимот Преку Река евидентирани се повее споменици, т.е. наоди од римско време кои се чуваат во Лапидариумот на Музе¼от на Македони¼а. Северно од селото, ка¼ топонимот Шуманица, евидентирана е некропола од доцноантичкото време. При тоа е забележано е дека во селските ниви се констатирани остатоци од гробови со гробни конструкции од камени плочи кои мештаните ги уништувале при обработката на зем¼ата. Тие досега не се детално опишани и научно публикувани. Над самото село по пат на рекогносцираœе е евидентирано утврдуваœе од доцноантичкиот период.


Мермерен остаток од об¼ект
На влезот од Мирковци, во постарата црква на манастирскиот комплекс ,,Св. Или¼а” регистриран е мермерен бел столб од доцноантичка или средовековна градба, ко¼ како споли¼а (градежни матери¼али и архитектонски елементи од постари градби кои се реупотребени во подоцнежните периоди како дел од неко¼а градба) е вкопан во левиот агол на об¼ектот, на ниво на подот. Во нивата до манастирскиот комплекс можат да се прона¼дат остатоци на керамички садови од средновековниот период и дислоциран и прилично оштетен архитектонски наод од бел мермер, ко¼ веро¼атно бил дел од неко¼а градба.


Столб од градба, прилично оштетен
На околу 700 метри од манастирот ,,Св. Или¼а” се наоƒа релативно новата црква ,,Св. Богородица Пречиста”. Во дворот на оваа црква како дел од оградата повторно се наоƒа споли¼а, столб со големи димензии од карпа со вулканско потекло ко¼ е прилично оштетен, но упатува на претпоставката дека на¼веро¼атно бил дел од неко¼ об¼ект од доцноантичкиот или средновековниот период, на¼веро¼атно об¼ект од сакрален карактер. За ова неопходни се дополнителни археолошки сондираœа или пак ископуваœа.


Столб од градба, прилично оштетен
Во самата црква покра¼ еден од ¾идовите се наоƒа дислоциран капител, ко¼ бил дел од мермерна архитектонска пластика на ранохристи¼анска базилика. Наодот е прилично оштетен и изабен, што упатува на неговата секундарна употреба како споли¼а во други подоцнежни архитектонски об¼екти. Според остатоците од восок и перничето за седеœе на него, може да се согледа дека бил користен за разни потреби и намени поврзани со фолклорот и веруваœата на луƒето. Капителот е масивен, тежок и обработен на двете бочни страни со различни сцени. На едната страна е претставен крст фланкиран од двете страни со волути, а на другата страна е претставен 41 Давидов псалм, ко¼ е еден од на¼фреквентните мотиви во ликовната декораци¼а ка¼ спомениците од христи¼анската епоха. Според димензиите, формата како и овалниот жлеб од горната страна, се работи за капител ко¼ бил дел од мено на прозорец од ранохристи¼анска базилика со големи димензии, информираат од ХАЕМУС.


Капител од ранохристи¼анска базилика
„Присуството и формата на капителот од ранохристи¼анска базилика ни
Василка Димитровска
укажува на претпоставката дека во околината би требало да бараме остатоци од голема градба со сакрален карактер ко¼а на¼веро¼атно егизстирала во исто време со градот и некрополата“, вели археологот и претседател на ХАЕМУС, м-р. Василка Димитровска.

http://www.mkd.mk/makedonija/skopje/na-arheoloshkiot-lokalitet-balaklija-se-krie-docno-antichki-grad-i-golema

[batbayan]

Тектонски поместуваœа го оштети¼а манастирот во Курбиново

Тектонски поместуваœа на подот, пукнатини на градбата и на ¾идното сликарство, пожолтуваœе на фреските во манастирот во Kурбиново, се само дел од оштетуваœата врз архитектурата и црковната уметност што ги евидентирале експерти од битолскиот Завод и музе¼. Во истражуваœето за состо¼бата на манастирскиот бисер од 12 век вклучени се експерти од Институтот за зем¼отресно инженерство и сеизмологи¼а.

-Направивме комплетна документаци¼а за состо¼бата и генерален заклучок е дека храмот е во многу нестабилна состо¼ба. Врз архитектурата и ¾идното сликарство посто¼ат многу пукнатини со прогресивен тек. Има и пукнатини на партерот, се работи за тектонски нарушуваœа на самата почва на ко¼а лежи храмот. Идната година е треба да се направи испитуваœе на теренот и на ¼ачината на ¾идните маси - вели Ристо Палигора, историчар на уметност во Заводот и музе¼ - Битола.

Ваквата детаšна анализа е помогне за изработка на прецизен проект за конструкциско за¼акнуваœе на храмот и понатамошна санаци¼а на ¾идното сликарство кое се вбро¼ува во на¼вредните дела што византиското фрескоживописуваœе ни ги оставило во наследство.

Но, проблем се ¼авува и со пожолтуваœето на фреските од извесен премаз ко¼ бил користен во 2004 година од Републичкиот завод за заштита на спомениците. Палигора вели дека во документаци¼ата со ко¼а располагаат не пишува прецизно што било користено.

- На¼голем дел од фреските се пожолтени како стара харти¼а, а во горните делови каде што не стигнале, можеби немале скеле доволно високо, останала оригиналната бо¼а. Треба да се види со што е премачкано, дали е неко¼ вид лак или фиксатив, за да може да се отстрани - додава Палигора.

Манастирот „Св. орги“ во Kурбиново, Преспа, се вбро¼ува во на¼знача¼ните културни богатства на Македони¼а.

Препознатливата фреска „Ангелот од Kурбиново“ се наоƒа на заднината од банкнотата од 50 македонски денари.

За почетните истражувачки активности Министерството за култура издвои 150.000 денари.

ВЕЛУШИНА - НА£СТАРАТА ЦРКВА ВО РЕГИОНОТ

Битолскиот Завод и музе¼ во годината што изминува интервенира со повее од 50 проекти за заштита на културното и историското наследство. Меƒу нив се и археолошките испитуваœа и дренажната заштита на манастирот „Света Богородица“ во село Велушина, за ко¼, според наодите, се очекува да се докаже дека е на¼стариот црковен об¼ект во поширокиот регион.

- Од она што се гледа на површина имаме фаза од 10 век, па натаму, но од ископите под зем¼а тие се надвор од таа концепци¼а, па веруваме дека тука се наоƒа и ранохристи¼анска црква зашто многу елементи, камеœа, капители од стар иконостас се вградени во ¾идовите на средновековната црква. Секаде каде што се обидовме да ги спроведеме каналите наидовме на археолошки наоди - вели Палигора.

http://www.archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=2027

[batbayan]

Годишната „Археолошка изложба 2013“ во Музе¼ на Град Скоп¼е

Во Музе¼ на Град Скоп¼е ово¼ четврток во 14 часот е биде отворена поставката на артефакти од културното наследство „Археолошка изложба 2013“, ко¼а е претставува своевидна ретроспектива на археолошките наоди ископани помеƒу 2007 до 2013 година. Изложбата традиционално се одржува во ово¼ период од годината како завршница од работата на археолошките наоƒалишта на македонската почва.

Оваа година е бидат изложени вредни прона¼доци кои, почнува¼и од 2007 до 2013 година, беа откриени на локалитетите како Херакле¼а, Линкестидска, Скупи, Вардарски Рид, Стоби, Кокино, Плаошник, Тетовско Кале, Св. Преображениа во село Зрзе, Цареви Кули, Исар – Штип.

Повеегодишните истражуваœа на овие локалитети беа составен дел од програмата на Владата, а во координаци¼а со Управата за заштита на културното наследство под Министерството за култура.

http://www.archaeologica.org.mk/mk/zanimlivost.php?id=2014