Archaeological news from Macedonia

[batbayan]

Ракописно наследство од Охридската збирка

Настанот е ретка можност граƒаните одблизу да ги погледаат овие средновековни книжевни споменици, ракописи од десетти до осумнаесетти век. Акцентот е на илуминаци¼ата, ко¼а се по¼авува како украс, а потоа прераснува во составен дел на текстот


Старите охридски ракописи од десетти до осумнаесетти век од вечерва (20 часот) е бидат изложени во Музе¼от на Град Скоп¼е. На изложбата наречена Илуминаци¼а во ракописното наследство од охридската збирка ракописи е бидат претставени 34 ракописи од старата ракописна збирка, ко¼а ¼а поседува НУ Завод за заштита на спомениците на културата и Музе¼ - Охрид.
-Во ракописите се следи илуминаци¼а на раскошен византиско-растителен стил карактеристичен за македонската династи¼а. Друг стил ко¼ се развивал паралелно со византискиот бил "Народно-фантастичниот" каде основниот мотив е плетен га¼тан со примитивни растителни и зооморфни украси. Во четиринаесетти век во ракописите е присутна растително геометриската илуминаци¼а во црвено-бел колорит. Барокните вли¼ани¼а е се одразат и во ракописната илуминаци¼а, а ка¼ нас тоа е на¼младиот ракопис од осумнаесетти век, каде има богата илуминаци¼а во живи бои, велат во Музе¼от на Град Скоп¼е.

Настанот претставува ретка можност граƒаните одблизу да ги погледаат овие средновековни книжевни споменици, ракописи од десетти до осумнаесетти век. Акцент на изложбата е илуминаци¼ата, ко¼а како карактеристичен елемент има дво¼на улога. Се по¼авува како украс, а потоа прераснува како составен дел на текстот. Во Средниот век се развивала како широко применувана уметност, а денес претставува важна гранка од истори¼ата на уметноста.
Изложбата ко¼а во Музе¼от на Град Скоп¼е е биде поставена до 2 март, е подготвена од Ленче Мо¼совска, историчар на уметност, советник-конзерватор од Завод и Музе¼ Охрид.

http://vecer.com.mk/?ItemID=AEA6A1C1BB4B4D4BBC7FED751F7FB12D

[batbayan]

Стоби, конечно, соодветно е се заштити од пропаƒаœе

Конзерваторски проект е се подготвува за збирката фрескоживописи, и за мозаиците кои се во многу лоша состо¼ба. Во план за заштита е и северозападниот бедем, храмот со подземните простории, Римскиот форум и комплексот градби од 6 век над полукружниот плоштад


Градбите на археолошкиот локалитет Стоби ка¼ Градско, каде минатата година се откриени и голем бро¼ фрагменти од архитектурата од 4 до 6 век, конечно е бидат соодветно заштитени од пропаƒаœе. Како што дознаваме, годинава на ово¼ простор нема само да се истражува, туку и е се подготвуваат проекти за конзерваци¼а.
-Археолошките истражуваœа на локалитетот Стоби треба да започнат кон средината на идниот месец и тоа на истиот простор на ко¼ работевме и минатата година. Сепак, годинава не баравме од Министерството за култура средства за истражуваœе, туку за проектите за конзерваци¼а на она што е прона¼дено на локалитетот со цел да се заштити од пропаƒаœе. Конзерваторски проект е се подготвува за збирката фрескоживописи во Стоби и особено за мозаиците. Фреските се одамна извадени од ¾идовите и се во многу лоша состо¼ба, така што е неопходно нивно итно санираœе. По увидот во состо¼бата на мозаиците, конзерваци¼а е се направи на оние кои се во на¼лоша состо¼ба и на¼веро¼атно тоа е биде мозаикот во Теодоси¼анската палата, вели археологот Силвана Блажевска. Конзерваторски проект е се прави и за северозападниот бедем долг 320 метри, за храмот со подземните простории, за комплексот градби од 6 век над полукружниот плоштад, а во план за заштита влегува и Римскиот форум.

Според Блажевска, конзерваци¼ата е биде приоритет, а истражуваœата главно е се финансираат преку Управата за заштита на културното наследство.
Инаку, на археолошката локаци¼а Стоби, минатата година покра¼ архитектурата од 4 до 6 век, откриени се и голем бро¼ керамички садови, монети, делови од скулптури. На виделина излегоа живеалишта од доцната антика, поплочани улици, плоштади и куи за живееœе со целиот распоред, ку¼ни, складишта и внатрешни дворови.

Во северозападниот дел на Стоби, откриени се пет метри квадратни кули.
Археолозите и годинава е работат и на полукружниот плоштад спроти Епископската базилика се до северниот бедем, околу градбата со засводени подземни простории за ко¼а се смета дека е храм, како и околу Римскиот форум.

Инаку, во 7 и 6 век пр.н.е. Стоби бил мала па¼онска населба. Градот почнал да се формира на на¼високото ритче во времето на Филип Петти, но вистинскиот подем се случил во римско време. Според општествениот статус тоа бил единствениот муниципиум во Македони¼а, а во ранохристи¼анскиот период и епископско седиште, што го потврдуваат пишаните извори и голем бро¼ откриени цркви од тоа време.

http://vecer.com.mk/?ItemID=9D187436092579478A6EC4E6A3ADF61A

[batbayan]

Студи¼а за античкото живееœе од Герасимовска

Научниот труд „Улогата на живеалиштето во културата на живееœе низ антиката во Р. Македони¼а“ од Дафина Герасимовска неодамна ¼а об¼ави издавачката куа „Каламус“ од Скоп¼е. Во книгата се опфатени на¼раните почетоци на градеœе забележано на праисториските локалитети во Македони¼а, начинот на градеœето ка¼ еге¼ските цивилизации, потоа градеœето во римскиот период на оваа почва, се до кра¼от на антиката, период што е претставен со црковните резиденции што ги следат ранохристи¼анските епископски седишта. „Археологи¼ата донесува многу открити¼а, но ово¼ сегмент од античкиот свет за првпат е изведен на ово¼ студиозен начин, реконструиран, проучен и презентиран во ова дело. Сметам дека ова е резултат и од севкупните археолошки истражуваœа во Македони¼а, кои треба да бидат презентирани пред светот, а со голем напор и студиозен пристап тоа го извела д-р Герасимовска“, пишува рецензентот на книгата, археолог и професор Вера Битракова-Грозданова. Дафина Герасимовска дипломирала и магистрирала на Институтот за истори¼а на уметноста и археологи¼а при Филозофскиот факултет во Скоп¼е. Докторирала во 2008 година на истиот факултет, на насоката за археологи¼а. Работи на Филозофскиот факултет во Скоп¼е на Институтот за истори¼а на уметноста и археологи¼а. Поле на не¼зиниот научен интерес е античката архитектура и археологи¼а, врзани за територи¼ата на Република Македони¼а и другите медитерански простори. Како резултат на ово¼ не¼зин интерес произлегоа повее научни текстови, а во 1996 година и книгата „Антички куи во Македони¼а“.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=4&tabid=1&EditionID=1954&ArticleID=134987

[batbayan]

СТАРИТЕ ОХРИДСКИ РАКОПИСИ ПРЕД ОЧИТЕ НА £АВНОСТА


Во десеттиот век напишани, а пред 165 години на¼дени

Во Музе¼от на град Скоп¼е се дел од вкупно 102 ракописи од 10 до 18 век прона¼дени од страна на рускиот славист В. И. Григорович во тремот на црквата Св. Богородица Перивлепта", ко¼ патува¼и по Балканот, го посетил и Охрид


Охрид, седиште на Охридската архиепископи¼а и центар на Охридската книжевна школа, е и град-крстосница во ко¼ поминувале и живееле многу култури кои оставиле сведоштво за своето постоеœе. Едно од тие сведоштва се и 34-те ракописи од 10 до 18 век, од охридската стара ракописна збирка ко¼а ¼а поседува национална установа Завод за заштита на споменици и музе¼ - Охрид, а кои деновиве во Музе¼от на град Скоп¼е за првпат се изложени пред скопската ¼авност и пошироко.
- Ракописите се прона¼дени пред точно 165 години од страна на рускиот славист Владимир И. Григорович, ко¼ патува¼и по Балканот, ¼а посетил и црквата Св. Богородица Перивлепта" во Охрид, каде што во тремот на црквата пронашол голем бро¼ грчки и словенски ракописи. Се мисли дека тогаш е прона¼ден и еден ракопис од осмиот век, чи¼ашто трага била изгубена и ко¼што, за жал, не е составен дел од оваа збирка, вели Ленче Мо¼соска, историчар на уметност.

Во Музе¼от на град Скоп¼е се дел од вкупно прона¼дени 102 ракописи, кои Григорович по неколку години ги об¼авил во стручни списани¼а, за кои се заинтересирала и светската ¼авност. Сепак, краен и на¼потполен опис во 1961 година го дава професорот Владимир Мошин. То¼ истакнува дека охридската збирка содржи евангели¼а, апостоли, псалтири, минеи, триоди , неуми - музички ракописи и зборници. Акцентот на изложбата во Музе¼от на град Скоп¼е, како што об¼аснува Мо¼совска, беше да се претстави украсуваœето - илуминаци¼ата на средновековното книжевно наследство.
- Во ракописната илуминаци¼а од ракописите во Охрид може да се следат неколку стилови. Во на¼стариот ракопис, ко¼ потекнува од десеттиот, единаесеттиот век од време на македонска династи¼а, доминира раскошен византиски стил (цветно-листен) со прекрасни живи бои, каде што има употреба на златна и сина кобалт бо¼а. Друг стил е растително-геометриски, ко¼што е многу поскромен во црвено-црна и црвено-бела бо¼а, каде што почетните букви се со црвен колорит. Паралелно со раскошниот византиски стил се развива и народната фантастика, стил ко¼ се создава тука на нашето поднеб¼е, со основен мотив - плетен га¼тан, со растителни и зооморфни украси, об¼аснува Мо¼соска. Присутните можеа да видат и еден од ракописите од 18 век со барокно вли¼ание каде што почетните букви и заставките се со богат колорит во сина, зелена, црвена и жолта бо¼а.

Она што, за жал, се провлекува во приказната за ваков вид историско и културно сведоштво, е дека Македони¼а поседувала голем бро¼ стари ракописи кои во минатото биле разнесени насекаде по светот.

Ракописот имал исто значеœе како иконите и фреските
- Украсниот дел, илуминаци¼ата, се употребува од многу дамнешни времиœа и иако на почетокот имала декоративен карактер, подоцна станува составен дел на содржината на самиот средновековен ракопис. За оно¼ што го нарачал или дарувал, ракописот имал исто значеœе како икона или фреска. Така, ракописот користен за светата литурги¼а бил момент кога човекот му се обраал на Бога за спасение на сво¼ата душа, об¼аснува Мо¼соска.

Словенските записи кои се наоƒаат на маргините на некои од ракописите сведочат за симбиоза на различни култури во Охрид низ вековите наназад. Она што Мо¼соска го заклучува, е дека илуминаци¼ата претставува нераскинлив дел од текстовите, рачно напишани, кои низ векови имале вли¼ание од многубро¼ни културни традиции.

http://vecer.com.mk/?ItemID=85AEE08FD37F634BA1C705BA350BD61C

[batbayan]

ДОТРАЕНИОТ ОБ£ЕКТ ПОПУШТИ ОД ПОСЛЕДНИТЕ СНЕГОВИ
Урнат покривот на депото во Прилепскиот музе¼
Покривот на депото во Прилепскиот музе¼ се урна под тежината на последните снегови. Оваа институци¼а подолго време има проблем со руинираниот об¼ект, како и повеето музе¼ски згради во зем¼ава, во кои се вложува многу малку. - За среа, ние неодамна го испразнивме депото, така што нема оштетени артефакти - вели Гордана Данаилоска-Спиркоска, директорката на Музе¼от во Прилеп. „Време“ неодамна пишуваше за лошата состо¼ба на музе¼ската зграда во Прилеп. - Депоата имаат влага, покривот протекува, што е лошо за експонатите. Им треба итна обнова - из¼ави¼а тогаш од музе¼от. „Време“ пишуваше дека ил¼адниците археолошки предмети прона¼дени на прилепските локалитети чекаат во депоата на Завод и музе¼ Прилеп, далеку од очите на ¼авноста, поради тоа што институци¼ата нема просторен капацитет и услови за да ги презентира. Археологот Лил¼ана Кепеска из¼ави дека и покра¼ тоа што музе¼от изобилува со многу наоди од речиси сите периоди, во него се уште нема формирано историска и етнолошка постановката, додека археолошката цели пет години е во фаза на подготовки. Бро¼от на артефактите од Прилепско дополнително е се зголеми и со предвидените годинашни археолошки истражуваœа на локалитетите Зрзе, Стибера и Трескавец, уште повее актуализира¼и го проблемот. - Многу вредни наоди со години се во депо. Немаме пари за да ги обновиме просториите ниту, пак, имаме пари да се доградат нови - из¼ави тогаш Кепеска.
Меƒу на¼впечатливите прона¼доци што годинава треба да се на¼дат на полиците на прилепскиот музе¼ се тие од античкиот град Стибера, каде што се откриени на¼многу антички скулптури во Македони¼а зачувани во целост. Во музе¼от е има место и за трите неодамна откриени мермерни глави, за кои археолозите претпоставуваат дека се претстави на видни граƒани на античкиот град, ко¼ активно живеел од 4 до 3 век пр. н. е. до 3 век од наша ера. Директорката за Завод и музе¼ Прилеп, Гордана Данаилоска-Спиркоска, вели дека годинава се планира санаци¼а на об¼ектот во ко¼ е сместен прилепскиот музе¼. Во него треба да се на¼дат и дел од скулптурите откриени на локалитетот Стибера, кои привремено се изложени пред Владата.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=4&tabid=1&EditionID=1962&ArticleID=135778

„Зрзе“ атрактивно и годинава


Меƒу поголемите археолошки работи во Прилепско се истражуваœата околу манастирот „Зрзе“. Таму беше откриена монашка населба од 9 век сместена во карпестиот предел, со ко¼а се покажа дека ово¼ простор духовно живеел во времето на св. Климент Охридски.
- Монашката населба е се истражува и понатаму. Тоа е голем предизвик за нас. Досега на¼довме 50 испоснички елии, а верувам дека има уште многу. Тоа што треба да покажеме со овие истражуваœа е како функционирала оваа населба, каква била организаци¼ата на монашкото живееœе во 9 век и други нешта - вели Бранислав Ристевски, раководител на истражуваœата на „Зрзе“.
То¼ додава дека е се прават ископуваœа и на старохристи¼ански об¼ект, ко¼ лани беше прона¼ден северно од манастирот „Зрзе“. Таму беше откопан скелет на христи¼ански маченик.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=7&tabid=1&EditionID=1962&ArticleID=135781

[batbayan]

СЕ ПОДГОТВУВА ТЕРЕНОТ НА ИСАР МАРВИНЦИ, ХЕРАКЛЕ£А, СТОБИ
Нови големи археолошки ископуваœа


Обемни археолошки истражуваœа е почнат од следната недела на наоƒалиштата низ цела Македони¼а. На списокот се и капиталните археолошки зафати во Исар Марвинци, Херакле¼а, Стоби, скопско Кале и на Зрзе. Од Управата за заштита на културното наследство велат дека оваа година од буŸетот на Владата се издвоени на¼многу пари за оваа сфера, по 15 до 20 милиони денари за секое од големите наоƒалишта, односно речиси 350.000 евра по локалитет. - Ова е на¼висока сума досега одвоена за ископуваœа на еден археолошки локалитет - вели Паско Кузман, додава¼и дека речиси три милиони денари се резервирани за помалите наоƒалишта.

Археолозите во помал обем е истражуваат и на Цареви кули во Струмица, на островот Голем Град во Преспа, на локалитетите Големо Градиште во Неготино, Тумба МаŸари во Скоп¼е, Баба и Трештна Стена во Прилеп, потоа во Кнежевски манастир во Кичевско, а е се засилат и конзерваторските и реставраторските зафати на Горна Порта во Охрид, на бедемите од Баргала, на Вардарски Рид и на други места.

Очекуваœата на експертите од годинешната археолошка акци¼а се големи, а зафатот, суде¼и според обемноста на на¼авените проекти, веро¼атно е биде во центарот на културните случуваœа, впрочем како и во минатите години на интензивни археолошки истражуваœа. Златко Видевски, раководителот на ископуваœата на локалитетот Исар Марвинци, каде што лани беа прона¼дени на¼многу предмети со високо уметничко значеœе, очекува слични резултати и оваа година. - Ископуваœа е се прават на три некрополи на површина од 28.000 квадратни метри. Некрополите се од рана антика, од римско време и од праисторискиот период. Таму лани наидовме на навистина вредни наоди, како црвенофигуралните и црнофигуралните фазни, потоа златниот накит, многу бронзени апликации со претстави на божества и друго.

Годинава е се прави доистражуваœе на гробниците, па очекуваме богати прилози - вели Видевски. То¼ об¼аснува на Исар Марвинци на¼многу е се ископува во раноантичката некропола биде¼и токму таму се откри¼а на¼вредните парчиœа со потекло од 1 до 6 век пр. н. е, каков златниот накит. Гробните прилози од тоа време, вели то¼, се прилично богати и укажуваат на богат статус на луƒето што се погребувале. Инаку, на Исар Марвинци е работи стручна екипа од 50 луƒе и 500 работници, студенти и други соработници.

Ланските прона¼доци на Херакле¼а, пак, ¼а урнаа старата теори¼а за потеклото на ова наоƒалиште, ко¼а вели дека тоа датира од 2 век пр. н. е. Една монета со ликот на Касандер, во¼сководец и при¼ател на Александар Трети Македонски, што беше на¼дена во ¼ужниот бедем на локалитетот, покажа дека Херакле¼а живеела и во 4 век пр. н. е, во времето на Александар Македонски, велат археолозите. - е истражуваме таму каде што застанавме: во новата базилика, во Гимназионот и на театарскиот плоштад од македонско хеленистичкиот период. Никогаш не се знае што кри¼ат подолните слоеви од овие об¼екти - вели Аница Георгиева, раководителката на ископуваœата на Херакле¼а Линкестис. Предизвикот да се истражува Херакле¼а е голем, коментира таа, токму поради тоа што лани се утврдило дека ова наоƒалиште живеело и во период од 7 до 9 век, факт ко¼ беше непознат во науката.

vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabinde...amp;ArticleID=135780

[batbayan]

Колекци¼а Кузманови - Стоби пред ¼авноста


Вчера во Музе¼от на Македони¼а беше промовирана публикаци¼ата "Колекци¼а Кузманови-Стоби" од авторот Перо £осифовски. Обработениот и презентиран матери¼ал во ово¼ том на едици¼ата "Македонски нумизматички колекции" е од приватната колекци¼а на Часлав Кузманови од Скоп¼е, издание на македонски ¼азик.
-Собраниот матери¼ал - монети на Стоби, претставува на¼важна тематска колекци¼а создавана во изминативе дваесетина години, за чие формираœе г-динот Кузманови вложил значителни матери¼ални средства, но и многу време и колекционерска страст. Благодарение на неговиот интерес, имаме можност да ¼а претставиме во моментов на¼бро¼ната приватна колекци¼а во Македони¼а и пошироко, на монети исковани во Стоби, во единствената монетарница во римско време на територи¼ата на денешна Р.Македони¼а, потенцираше вчера £осифовски.

Колекци¼ата Кузманови поради не¼зината тематичност и бро¼ност претставува неодминлив матери¼ал и основа за било какви проучуваœа на корпусот ковеœа на Стоби. По сво¼от состав и карактеристика, таа овозможува целосен и ¼асен увид во работата на монетарницата, не¼зините емисии, типови, хронологи¼а.

Важноста на колекци¼ата се состои пред се од аспект што се работи за колекци¼а на монети од муникипиумот Стоби, чи¼ашто монетарница има особено место во монетарната истори¼а на Македони¼а, како еден од на¼големите градови од античкиот период ка¼ нас.

http://vecer.com.mk/?ItemID=B269F5C24CFE98468BBCE4A37A302C1F

[batbayan]

ПО ЗГОЛЕМЕНИОТ ВОДОСТО£ НА ОХРИДСКОТО ЕЗЕРО


Музе¼от на вода не е поплавен

Годинава во Охрид е се конзервира фрескоживописот на четири цркви, а дел од ¾идовите од Самоиловата тврдина е се конзервираат и реставрираат


Охридскиот Музе¼ на вода не е поплавен и не претрпе никаква штета од зголемениот водосто¼ на езерото.
- Нема никаква штета на наколната населба. Платформата е поставена на доволно високо ниво, така што брановите не навлегуваат во куарките, из¼ави за ВЕЧЕР директорката на Завод и музе¼, Таœа Паскали Бунташевска.

За оваа реконструкци¼а на наколна населба од бронзеното време, ко¼а како топ дестинаци¼а ¼а препорача и весникот "Œу¼орк та¼мс", директорката вели дека "уште кога го изготвувавме проектот ги предвидовме сите работи, за да не до¼де до никакви оштетуваœа на наколната населба, па таму нема да се преземаат превентивни мерки за заштита".

Директорката не информира и дека продолжуваат активностите за реализаци¼а на проектите за 2010-та година.
-Следно што е се прави е конзерваци¼а на фрескоживопис на четири цркви, конзерваци¼а и реставраци¼а на дел од ¾идовите од Самоиловата тврдина, каде е продолжат и археолошките ископуваœа, и др. активности, вели Паскали Бунташевска.

За реализаци¼а на програмата Музе¼от оваа година доби 10,5 милиони денари за заштита на културното наследство, милион и пол за музе¼ска де¼ност, а одобрени се и средства за меƒународна и ликовна де¼ност.

http://vecer.com.mk/?ItemID=30D487DEA8AB03499B9A040ACCFA9CC2

[batbayan]

Мало музе¼ско кино во Скоп¼е


Малото музе¼ско кино во Музе¼от на Македони¼а е пуштено во употреба.
Музе¼от информира дека следе¼и ги современите текови на презентаци¼а на движното културно наследство, во рамките на посто¼аната етнолошка поставка опреми простор во ко¼ посетителите е можат да се одморат по разгледуваœето на музе¼ските поставки, а притоа нивното време да биде квалитетно исполнето. Во ово¼ простор се предвидува континуирано да се одвива визуелна презентаци¼а на дел од културното наследство преку бро¼ни етнолошки документарни филмови.
За таа цел, покра¼ бро¼ните филмови од долгогодишната продукци¼а на Музе¼от на Македони¼а, во киното е можат да се видат и документарни филмови од фондот на Кинотеката на Македони¼а.

http://vecer.com.mk/?ItemID=A01231F36F14154FBBD9BA44F20F0BD0

[batbayan]

СТУДИ£А ЗА ПРАИСТОРИСКАТА НАСЕЛБА ВИНЧА ВО МАГАЗИНОТ „ХИСТОРИ“ НА „БИ-БИ-СИ“

Скоп¼е дел од првата метална култура во Европа
Културата Винча, ко¼а се протегала на територи¼а на денешна Срби¼а, Романи¼а, Босна и Херцеговина и Македони¼а, е на¼стара култура ко¼а обработувала метал во Европа, об¼ави неодамна магазинот „Хистори“ на „Би-Би-Си“ во мартовското издание, додава¼и дека луƒето од Балканот правеле алатки од метал пред седум ил¼ади години. Винчанската култура името го добила по на¼големата праисториска неолитска населба Винча, ко¼а се наоƒа на десниот брег на реката Дунав во близина на Белград. Не¼зината северна граница била во денешна Романи¼а, на ¼уг се простирала до скопската котлина, на запад до Босна и до софискиот басен на исток. „Има¼и предвид дека разво¼от на металурги¼ата го забрзува разво¼от на едно општество, вли¼ае¼и на изградбата на градовите и на соци¼алната стратификаци¼а, а знае¼и дека тоа се случувало пред седум ил¼ади години на Балканот, тогаш со право може да се зборува дека винчанската култура е прва индустриска револуци¼а во Европа, па и во светот“, пишува магазинот. Од Винча, тврди археологот Мили¼ана Радиво¼еви, лондонска докторандка ко¼а ги промовираше своите истражуваœа на Винча во европските археолошки кругови, се развила модерната европска култура, смета¼и дека овие нови научни докази наскоро можеби е влезат и во учебниците. „Досега постоеше теори¼а според ко¼а светската култура и цивилизаци¼а потекнуваат од Блискиот Исток. Сега знаеме дека не постои еден извор на „мудроста“ и на напредокот на светот. Винчанската култура сигурно е влезе во учебниците и е го промени видуваœето за настанокот на европската праистори¼а“, забележува Радиво¼еви, ко¼а со ова истражуваœе, всушност, дава голема потврда за авторитетот на српската археологи¼а. Радиво¼еви дошла до овие сознани¼а анализира¼и ги бакарните остатоци стари седум ил¼ади години кои ги нашла на локалитетот Винча. „На¼многу на¼довме згура (технолошки отпад при процесот на топеœе на метал), ко¼ може да ги издржи сите временски промени и да чува информаци¼а за тоа што се случувало тогаш. Од тие парчиœа можеме да процениме какви биле условите за топеœе метал, каква била температурата, каква руда се користело и друго. Целото истражуваœе се базира токму на овие мали парчиœа“, вели Радиво¼еви за „Хистори“. Првите археолошки истражува во селото Винча се направени во 1924 година кога се откриени остатоци од осум неолитски населби.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=5&tabid=1&EditionID=1968&ArticleID=136350

[batbayan]

ПОЧНАА НОВАТА СЕЗОНА АРХЕОЛОШКИ ИСТРАЖУВАŒА
Паднаа првите копачи на Кале
Археолошките истражуваœа на скопското Кале почнаа вчера, и покра¼ колебливото време, отвора¼и ¼а годинашната сезона ископуваœа, кои е се прават речиси на цела територи¼а на Македони¼а. Тврдината над главниот град е меƒу капиталните археолошки зафати оваа година, заедно со локалитетите Исар Марвинци, Херакле¼а, Стоби и Зрзе, за кои е се издво¼ат по околу 350. 000 евра за локалитет. Драги Митревски, раководителот на ископуваœата на скопската тврдина вели дека со годинашнава акци¼а се предвидени ископуваœа во централниот дел на Калето, во близина на сцената, но и на просторот каде што се наоƒа ресторанот „Кале“. - Централните парчиœа се единствените неистражени делови од Калето. На¼голем дел од тврдината е истражен, па е може се заокружи сликата за животот во ово¼ дел од градот. Досега на Калето на¼довме разновидни археолошки матери¼али, од параистори¼а до 20 век. Ова место живеело и опсто¼увало со векови - вели Митревски. Освен ископуваœа, на Калето е се прават и конзерваторски зафати на таканаречените Киклопски бедеми. - Посебноста на Кале е што изобилува со археолошки слоеви од сите периоди. Затоа го ставивме на листата приоритетни археолошки места. Откако е се истражи во целост, е почне и ревитализаци¼а на ово¼ простор, во ко¼ има остатоци од куи, цркви и друго - вели Паско Кузман, директорот на Управата за заштита на културното наследство. Првите ископуваœа на Кале се направени во 1953 година, но првите пообемни зафати потекнуваат од 1967 година. Оттогаш локалитетот мируваше до 2007 година. Со ископуваœата во последниве две години, на Калето беа прона¼дени предмети изработени од керамика, коска и од бронза од повее историски периоди. Меƒу поинтересните наоди се: шаховски фигури на крал и на кралица, со потекло од 11 век, мали ритуални статуетки, златни предмети, прстени, монети со ликови на византискиот императори Васили¼, Никифор, Михаил и други

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=3&tabid=1&EditionID=1970&ArticleID=136530

[batbayan]

Промовирана монографи¼ата за црквата "Св. 40 маченици"

-Мала, но секако вредна книга посветена на една исто така мала, но света градба, црквата "Свети 40 маченици", една од четирите вакви архитектонски сакрални градби на балканските простори. Мала, но исклучителна посвета на младите маченици кои своите живот ги вложиле во остваруваœето на големата миси¼а на христи¼анската вера, рече познатиот археолог Паско Кузман, промовира¼и ¼а монографи¼ата за Црквата "Свети 40 маченици" вчера во куата на Робевци во Охрид.

Автори на монографи¼ата се Владо Маленко, доа¼ен на македонската археологи¼а, археологот нумизматичар Даница Бачева и Гоце Ангелеичин Жура, историчар на уметноста, еден од на¼продуктивните истражувачи на сакралните вредности од Охрид во рамките на македонските и балканските простори.

Иако сакралниот об¼ект и фрескоживописот посветен на светите маченици се уништен, она што е сочувано, насликаната претстава на Исус Христос, ¼агнето во олтарниот простор накого му се поклонуваат од двете страни големите христи¼ански богословски умови недвосмислено укажуваат дека се работи за сакрален об¼ект, за фрескоживопис од втората половина на 13-от век - рече авторот Гоце Ангеличин Жура.

Оваа мала мемори¼ална монографи¼а содржи видливи остатоци од знача¼ни културни слоеви, презентирани се две некрополи од 6-от и 14-от век, 50-тина археолошки предмети, 30 монети од различни периоди, како и драгоцени фрагменти на фрескоживопис како траен спомен посветен на црквата и христи¼анските верници.

http://vecer.com.mk/?ItemID=8E1DA352BADC9749802DACE82B96E38D

[batbayan]

КОНЗЕРВАТОРСКИОТ ЦЕНТАР - СКОП£Е ПРОДОЛЖУВА СО ГРИЖАТА ЗА КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО


Позлатените икони сликани од Дичо Зографот обновени и заштитени


Проектот опфааше реставраци¼а и конзерваци¼а на 50 позлатени икони, царските двери, како и позлатениот иконостас во резба од црквата "Св. £ован Крстител" во скопското село Булачани, Општина Гази Баба


Конзерваторскиот центар во Скоп¼е го заврши четиринаесетмесечниот проект за реставраци¼а и конзерваци¼а на педесетина позлатени икони, царските двери, како и позлатениот иконостас во резба, од црквата "Св. £ован Крстител" во скопското село Булачани. Оваа исклучително историски вредна колекци¼а икони од 19 век чие значеœе е уште поголемо од причина што на нив стои потписот на Дичо Зограф, познатиот сликар на икони на балканскиот простор од то¼ период, според вишиот конзерватор и раководител на проектот, Сто¼мир Сто¼анов, е заштитена за наредните неколку векови што е овозможено со финансиските средства на Министерството за култура на РМ.
-Овие икони се дел од македонско национално богатство со кое сме препознатливи во светот. Самата црква е лоцирана во селото кое се наоƒа на скопска Црна Гора, ко¼а според бро¼от на цркви и манастири го добила епитетот скопска Света Гора. Биде¼и самата црква чии темели се од 13 век е вкопана во зем¼а, односно просториите со скали навлегуваат под нивото на зем¼ата, поради влагата и темницата иконите беа многу оштетени. Иконостас ко¼ има огромна вредност и поради самата резба, пак беше во минатото делумно прекриен со бо¼а ко¼а сега ¼а симнавме, па така целата негова убавина до¼де до израз, об¼аснува Сто¼анов.

Според Сто¼анов, иконите беа значително механички оштетени од капиларната влага, но и исчадени од редовната служба во црквата. Оштетуваœа имаше и на носачите кои се од ореово или чамово дрво. Дел од проектот беше и обновуваœе на големиот крст со лам¼ите и двете придружни икони.

Интересно е, како што вели Сто¼анов, тоа што под две икони, онаа на Св. £ован Крстител и Исус Христос можеше да се забележи и постар сло¼, но поради големите оштетуваœа не беше можно да се изврши расло¼уваœе, без да се направи поголема штета.
-Расло¼уваœето претставуваше голем предизвик за мене и е успеев доколку се работеше за поголем сло¼. Затоа се надевам дека во наредните проекти при реставраци¼а на икони доколку се сретнеме со ваква по¼ава е имаме прилика да извршиме одделуваœе на слоевите цртани во различни историски периоди со што би биле и први на Балканот и во Европа што успеале во тоа, вели Сто¼анов.

Од Конзерваторскиот центар Скоп¼е посочуваат дека се преземени и мерки за заштита на овие икони од крадци и од уништуваœе, во што е вклучен и самиот црквен одбор.
Инаку, овие икони претставуваат културно наследство кое е заштитено со Закон и на секое парче постои регистерски бро¼, како и техничка и фото-документаци¼а.

Многу икони чекаат на реставраци¼а и конзерваци¼а
Според Сто¼анов, наскоро треба да започне и заштита на 200 метри квадрати фрескоживопис во црквата "Св. Петка" во селото Побож¼е, каде иконите потекнуваат од 16 век. Ова е проект ко¼ треба да биде завршен во наредните две години. Посто¼ат и планови за заштита на 130 икони во црквата Св. Спас во селото Драчево, за што средства би се побарале и од Европскиот фонд биде¼и се работи за единствена колекци¼а на икони, односно единствен пример на верски храм во Македони¼а во ко¼ има икони за секо¼ празник.

http://vecer.com.mk/?ItemID=07C126F5279B0147BEE15E8B97B25A6A

[batbayan]

ВАЛАНДОВСКОТО НАОАЛИШТЕ - НЕИСЦРПНА РИЗНИЦА
Некрополата во Марвинци чува 10.000 гробови

Некрополата во валандовското наоƒалиште Исар Марвинци е биде на¼истражен археолошки погребен простор во Македони¼а, ко¼ е донесе многу податоци за животот и за обичаите на населението на овие простори во минатото, на¼авуваат археолозите во пресрет на новите ископуваœа што е почнат кон кра¼от на месецов. Тие е се прават на површина од 30.000 квадратни метри, на ко¼а се погребувало населението од 8 век пр.н.е до 2 век од нашата ера.

Марвинската некропола е на¼голема на домашен терен. Таму археолозите ископаа богати гробни прилози од железно време до римско време, меƒу кои и златен накит, црвенофигурални и црнофигуларни вази, бронзени апликации со претстави на божества и други наоди, потврдува¼и дека ова наоƒалиште е меƒу на¼богатите во нашата зем¼а. Во науката е познато дека на местото на денешниот археолошки локалитет Марвинци се наоƒал антички град, но се уште е не¼асно дали тоа бил градот Добер или, пак, Идоменае. Сепак, археолозите се едногласни дека се работи за на¼мониот ¼ужен град во античка Македони¼а, во ко¼ живееле богати луƒе, за што сведочи богатиот матери¼ал на¼ден во гробовите.

- Се работи за огромна некропола, на¼голема на македонска почва за ко¼а е потребно многу време за да се истражи во целост. Претпоставувам дека е наидеме на десетици ил¼ади гробови и тоа од различни периоди. Досега идентификувавме точно 2.789 гробови, а со годинашнава акци¼а верувам дека е се истражат на¼малку уште толку. Со тоа, практично, некрополата во Исар Марвинци е биде на¼истражена некропола на наша територи¼а - вели Златко Видевски, раководителот на ископуваœата на локалитетот Исар Марвинци.

Стручœаците велат дека многу од домашните археолошки наоƒалишта имаат некрополи, кои претежно се лоцирани во нивното поднож¼е, но дека тие се мали во споредба со валандовската. Една од поголемите е таа во Стоби, каде што се регистрирани околу 2.000 гробови со потекло од 2 век пр.н.е до 5 век.

Иници¼ативата да се истражува Исар Марвинци пообемно и систематски е стара неколку години, кога почнаа интензивни ископуваœа на локалитетите на цела територи¼а на Македони¼а. Дотогаш ова наоƒалиште беше под посто¼ан удар на диви копачи, кои трага¼и по богатства, за жал, уништи¼а и однесоа значителен бро¼ гробни наоди.

- Ниедна некропола во Македони¼а не може да се спореди со таа во Исар Марвинци биде¼и таа не само што е голема по површина, туку е простор каде што се погребувале луƒе голем временски период, од 10 век пр.н.е до 5 век. Некрополата во Стоби, на пример, функционирала во пократок временски период. Лани таму откривме 86 гробови, а само во еден гроб излегоа 115 теракотни фигури - вели Силвана Блажевска, раководителка на ископуваœата на локалитетот Стоби.

Видевски на¼ави дека на Исар Марвинци е продолжат истражуваœата во три дела: во ¼угозападната некропола од македонско-хелинистичкиот период (6 до 2 век пр.н.е.), во некрополата од римско време (1 до 4 век пр.н.е) и некрополата од железно време позната како Лисичин Дол (8 до 5 век пр.н.е.)

- На¼многу е се ископува во раноантичката некропола биде¼и токму таму се откри¼а на¼вредните парчиœа со потекло од 6 до 1 век пр.н.е, каков што е златниот накит и вазите, кои се со високо уметничко значеœе - забележува Видевски. На Исар Марвинци е работи стручна екипа од 50 луƒе и 500 работници, студенти и други соработници.

Благородничка закопана со злато

Меƒу на¼убавите наоди што беа откриени во дел од гробовите во Исар Марвинци при последните ископуваœа, е златниот накит со ко¼ била погребана дево¼ка од богато семе¼ство, велат археолозите. Парчиœата се изложени во Музе¼ на Македони¼а и се едни од на¼атрактивните на постановката „Македонска археологи¼а 2009“, ко¼а вклучува наоди од 18 локалитети од Македони¼а.
На главата на поко¼ничката била ставена златна ди¼адема, ко¼а потекнува од 4 до 2 век пр.н.е. Централно на ди¼адемата е изгравирана женска биста, а на краевите има декорации со мотив на винова лоза. Во гробот на богатата поко¼ничка беа откриени и златни листови, кои биле положени на не¼зините гради, златни плочки со кои се покривале очите, потоа обетки и белегзии.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=6&tabid=1&EditionID=1977&ArticleID=137091

[batbayan]

ПЛОДЕН ПОЧЕТОК НА АРХЕОЛОШКИТЕ ИСТРАЖУВАŒА ВО СТРУМИЧКО

Со првото копнуваœе - открити¼а на „Цареви кули“

Археолозите прона¼доа накит во некрополата во струмичкиот локалитетот „Цареви кули“ уште на првиот ден од ископуваœата на ова наоƒалиште, што навестува плодна археолошка сезона.
Зоран Ру¼ак, раководителот на ископуваœата, вели дека накитот откриен завчера е бронзен, дел е од гробен прилог со ко¼ била закопана жена и потекнува од 13 век.

- Само што копнавме откривме гробни прилози. Се работи за две бронзени обетки во форма на месечина, во археолошкиот свет познати како лунести обетки, кои потекнуваат од средновековниот период. Во гробот беше и скелетот на поко¼ничката - вели Ру¼ак.
То¼ об¼аснува дека освен обетките во гробот немало други наоди, на¼веро¼атно поради тоа што бил ограбен или сквернавен.

- Поко¼ничката била слободно положена во гробната ¼ама, односно не била ставена во ¾идана гробница. Претпоставувам дека, освен накитот, имало и други наоди, но, за жал, се однесени. Често се случува да на¼деме уништени гробови, а тоа е така биде¼и на истите места, како што поминувало времето, се погребувале и други луƒе - раскажува Ру¼ак. Оваа година на „Цареви кули“ е се истражува некрополата што се наоƒа во непосредна близина на тврдината, а во ко¼а се погребувало население во период од 3 век пр.н.е до 13 век.

Археолошки работи е се прават и на праисториската населба што датира од раниот неолит (4.900 - 4.500 години пр.н.е), а каде што досега се откриени знача¼ни парчиœа.
- Меƒу поинтересните експонати се шила од бакар, кои, воедно, се и првите метални наоди од енеолитот на¼дени на територи¼ата на Македони¼а. Знача¼ни се и малите женски фигурини познати како праисториски божици - вели Ру¼ак, потсетува¼и дека со ланските археолошки истражуваœа на ова наоƒалиште откопале два сада во кои имало 4.300 монети, што е на¼големо депо на монети воопшто на¼дено на македонски локалитет.

Систематски археолошките истражуваœа на „Цареви кули“ почнаа во 2007 година. Претпоставките на експертите се дека локалитетот „Цареви кули“, можеби, бил славниот град Астраион, Тивериопол, Естреон или, пак, УструмŸе.

http://vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=3&tabid=1&EditionID=1980&ArticleID=137337