Важното е, че работната хипотеза е за погребение на "македонски благородник"...
Съобщение
Collapse
No announcement yet.
Archaeological news from Macedonia
Collapse
X
-
Истинската тирания е само тази, която господства несъзнателно над душите, защото е единствената, която не може да се победи. Тиберий, Чингис хан, Наполеон без съмнение са били страховити тирани, но от гроба Мойсей, Буда, Иисус, Мохамед, Лутер са упражнили върху душите деспотизъм с доста по-различна дълбочина.
Гюстав Льо Бон
-
Античкото име на Згрополско Кале било Гурбита
Археолозите од Народниот музе¼ од Велес ги заврши¼а годинашниве истражуваœата во локалитетот Згрополско Кале. Според податоците локалитетот потекнува од вториот век пред нашата и првиот век од нашата ера, а неговото античко име било Гурбита.
На просторот на некрополата на Гурбита откриени се четиринаесет гробни целини со богати гробни прилози. Украсените керамички садови, накитот, стаклените предмети, монетите, ре¼лефно декорираните чаши, поголемиот бро¼ теракотни фигурини и друго, ¼асно кажуваат дека се работи за еден поголем антички локалитет ко¼ имал сво¼а истори¼а и сво¼а култура.
"До¼довме до сознание дека оваа некропола се одликува со гробни форми, што ретко се присутни на нашиве простори и дека тие се среаваат само во Црногорското примор¼е. Посебно е карактеристично што под нивото на гробовите откривме дека имало и постари погребуваœа. Ова е уште еден бисер на македонската археолошка карта ко¼ многу ретко или пак воопшто не е забележан во другите локалитети", ни рече археологот Анета Василкова Мидоска, раководител на проектот.
Прона¼дените гробови се со голема димензи¼а. Градени се солидно со правилно делкани камени плочи. Во нив се вршеле повее погребуваœа што наведува на фактот дека се работи за фамили¼арни гробници. Сите откриени гробови се со спалени поко¼ници, односно дека бил застапен ритуалот на кремаци¼а.
Луксузната керамика, пак, декорираните чаши и стаклените предмети се претпоставува дека биле донесени од големите тогашни центри од времето на хелинистичко-македонски период.
"Прона¼дените богати предмети ¼асно кажуваат дека посто¼ат сите индиции оти Гурбита не била само кра¼патна станица, како што досега се мислеше, туку дека се работи за поголема античка населба. Со сигурност може да се каже дека се наоƒала на крстопатот на големите политички и културни вли¼ани¼а од северот и од ¼угот на Балканот", вели археологот Мидоска.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Маги¼ата на Накитот
Накитот од Битола и битолско датиран од XVIII XX век.
Автор на видео презентаци¼ата Парговски £ове, музика Колевски Бо¼ан (£овано £ованке македонска народна песна).
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Откопани ¾идини на антички македонски град во Вергина
Археолошки тим од Универзитетот "Аристотел" од Солун, открил исклучително утврдуваœе, околу античкиот македонски град Вергина, об¼ави грчката новинска агенци¼а АНА-МПА, пренесува Нетпрес.
Според соопштение на Универзитетот, се претпоставува дека ископаните архитектонски елементи од оградата датираат од периодот на владееœето на Касандер, во раниот трет век пр.н.е., период кога во Македони¼а имало големи превираœа, вклучува¼и граƒанска во¼на, а и напади од надворешни непри¼атели.
Ископините биле во одлична состо¼ба, а висината на ¾идот изнесувала 190 сантиметри. Арехолошкиот тим нашол и голем бро¼ на ¼агленосани семиœа и храна, за кои се претпоставува дека датираат од 2-от или 1-от век пр.н.е.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
ПРВИОТ ДОКУМЕНТАРЦ ЗА ПОЗНАТОТО ОХРИДСКО СВЕТИЛИШТЕ ПРЕД ПРОМОЦИ£А
Кузман сними филм за Плаошник
Првиот документарен филм за охридски Плаошник, локалитет, ко¼ во моментов на¼интензивно се истражува, е мистично патуваœе низ времето, велат неговите автори на¼авува¼и ¼а премиерата на филмот на седми декември во МКЦ. Главен лик во филмот, насловен „Волшебниот рид“, е археологот Паско Кузман, ко¼ ¼а раскажува приказната за ова свето место низ вековите. - Плаошник бил магнет за многу народи и култури. Тука бил изграден пагански храм посветен на Дионис, на истиот простор се издигнала ранохристи¼анска базилика во ко¼а се откриени прекрасни мозаици, Плаошник бил и дом на свети Климент Охридски, каде што изградил црква и школа, прва во Европа. Местото било привлечно и за исламскиот свет, тука била изградена Султан-мехмедовата Ÿами¼а - вели Кузман. Мишко Тутковски, историчар на уметност, ко¼ го пишуваше сценариото за филмот, вели дека гледачите, меƒу другото, во детали е се запознаат со македонски бронзи од 6 и од 7 век пр. н. е, со златниот накит од македонско-хеленистички период и од средниот век, со керамика од разни периоди, со мозаиците прона¼дени на локалитетот и друго. - Меƒу нив е и античката статуетката на Дедал, откопана лани, но и бронзени крстови од времето на свети Климент, кои се посебно интересни - вели Тутковски. Сепак, акцентот е ставен на Климентовото време, на првата школа за словенската писменост, со потсетуваœе на обновата на Климентовата школа на Плаошник, ко¼а е во тек.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
ОБЕМНИ ПОДГОТОВКИ ВО МУЗЕ£ НА МАКЕДОНИ£А
Археолошкото богатство на новогодишна изложба
Кате Антевска
На¼репрезентативите артефакти на¼дени годинава на нашите локалитети е бидат претставени пред македонската ¼авност во последните денови од ово¼ месец, на голема предновогодишна изложба во Музе¼ на Македони¼а. Постановката изобилува со знача¼ни наоди од антиката до средниот век и ¼а оправдува интензивната археолошка акци¼а во последнава година, вели Паско Кузман, директорот на Управата за заштита на културното наследство. Таа е биде поделена во шеснаесет делови, колку што има истражувани локалитети во зем¼ава. Меƒу другото, публиката е има ретка можност да ги погледне вазите и златниот накит од Исар Марвинци, теракотните фигури од Стоби, златните погребни наоди од Охрид, венеци¼анските монети од Цареви кули, статуите од Херакле¼а и многу други археолошки парчиœа од локалитетите Стибера, Зрзе, Плаошник, Самоилова тврдина и други. На¼вредните предмети годинава, велат археолозите, се тие што се прона¼дени во некрополите на Исар Марвинци. Посебно место во изложбата е имаат т.н. црвенофигурални вази од 4 век пр.н.е., но и златниот накит од исто време. - Вазите се прекрасно изработени, со претстави на сцени од митологи¼ата. На повеето од нив се насликани борби на Амазонки со грифини - вели Златко Видевски, раководител на ископуваœата на Исар Марвинци. Мошне впечатливи се и наодите од некрополата од Горна Порта во Охрид. - Златната ритуална маска и ракавица, накитот, многубро¼ните сребрени, бронзени, килибарни и керамички садови, кои, исто така, беа во охридската гробница, е бидат дел од изложбата - на¼авува Кузман. Силвана Блажевска, раководителка на истражуваœата на локалитетот Стоби, вели дека иако не се многу, наодите од античкиот град се интересни и е доби¼ат свое место во археолошкото претставуваœе. Во само еден гроб археолозите со последните истражуваœа на¼доа сто и петнаесет теракотни фигурини, на¼често со претстави на божества, животни, но и со сцени од секо¼дневниот живот. - Посебно се интересни теракотите со комеди¼анти, кои во тоа време ги забавувале луƒето. Вакви фигури често се наоƒаат во гробници од првиот век пр. н. е - вели Блажевска. Теракотите, вели таа, се изработени во калап, а по печеœето се премачкани со бела бо¼а, врз ко¼а деталите се нагласени со интензивна сина, црвена и жолта бо¼а, ко¼а е зачувана во траги. И битолскиот локалитет Херакле¼а, ко¼ беше меƒу приоритетните наоƒалишта, е има сво¼ дел на постановката. Оттаму е бидат изложена императорската скулптура, ко¼а служела како камен-темелник за доцноантичка градба, но и бронзената женска фигура од 2-3 век пр. н. е.
Обетките со гулабици меƒу на¼убавите наоди
Златните обетки со претстави на птици од некрополите во Исар Марвинци се едни од на¼убавите наоди што е бидат претставени на археолошката изложба во Музе¼ на Македони¼а, велат познавачите. Обетките се изработени така што на алка од златна жица се поставени гулабици изведени од ламарина. Телото на гулабиците е украсено со филигранска жица, ко¼а имитира пердуви и свиткани нозе на птица во лет. Како честа декораци¼а ка¼ ово¼ тип обетки е полускапоцен камен што се вметнува на алката над главата на гулабицата.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Театарот на Стоби е добие монографи¼а
За археологот Елизабет Гебхард, театарот е важен споменик за разбираœе на процесот на пренесуваœе на идеите во архитектурата
Катерина Богоева
Археологот д-р Елизабет Гебхард од Универзитетот во Единбург, годинава два пати го посети локалитетот Стоби, што го истражувала и во 70 - тите години на минатиот век, во рамки на обемниот, неколкугодишен американско - ¼угословенски истражувачки проект, како дел од тимот предводен од познатиот е¼мс Ва¼сман. Последен пат го посетила во 1981 година, но сеуште не¼зиниот стручен интерес е насочен кон античкиот театар, за ко¼ подготвува и монографи¼а ко¼а според на¼авите треба да биде отпечатена идната година. Воедно, тоа е биде и првото такво издание за об¼ектот што годинава го истражуваше тимот на Националната установа „Стоби“.
Гебхард години наназад го истражува локалитетот Истми¼а на Коринт, со посебен интерес на светилиштето на Посе¼дон, за што и говори во разговорот воден по посетата на Стоби, каде ги разменуваше искуствата со помладите македонски колеги. Запрашана за спецификите на театарот од историска гледна точка, спореден и со таквите об¼екти во другите антички градови, из¼ави:
„Театарот во Стоби е важен споменик за разбираœе на процесот на пренесуваœе на идеите во архитектурата. Инспираци¼ата за изгледот во неговата прва фаза датирана на кра¼от од првиот век од нашата ера, се чини дека потекнува од театрите во североисточна Итали¼а. Во средината на вториот век то¼ бил преправен, кога бил прифатен моделот на комбиниран театар, попознат во ¼угоисточна Мала Ази¼а. Отсуството на проскениум, односно бина во втората фаза, го прави практично уникатен меƒу театрите во импери¼ата. Неговата архитектура била адаптирана за изведуваœе на програма ко¼а вклучува музика, танцуваœе, глади¼аторски игри и борби со диви животни“. А на прашаœето, дали е задоволна со неговото одржуваœе, и воопшто со одржуваœето на локалитетот, одговори со укажуваœе дека градбата е оштетена од временските неприлики, но и од употребата за модерни изведби.
„За да се сочува театарот, секако дека се потребни обемни конзерваторски зафати на субструкци¼ата и мермерните елементи“.
Сво¼ата книга за ово¼ об¼ект практично ¼а завршила во 1981 година, во време кога американскиот тим повее не го истражувал локалитетот. „Се вратив да соработувам со сегашниот проект за ископуваœе во Стоби, раководен од Силвана Блажевска. Со не¼зина помош, и со помошта од не¼зините колеги очекувам да ги комплетирам финалните проверки на податоците во ¼ули 2010 година, по што книгата би била дадена во печат“.
Говоре¼и пак за сво¼ата работа на локалитетот Истми¼а на Коринт, се фокусира првенствено на светилиштето на Посе¼дон кое го опишува како исклучителна градба со долга истори¼а, во ко¼а за прв пат е принесена жртва во 11-10 век п.н.е.
„Храмот бил во функци¼а и во 7. век пр. н.е., а вее во средината на 6 век п.н.е. во него се одржувале игри кои се дел од панхеленистичка програма. Светилиштето продолжува да биде центар на меƒународни собираœа се до 3 - 4 век од нашата ера.
Истми¼а како локалитет е особено значаен за проучуваœата на раната грчка архитектура, за ритуалните обичаи, а тука е и добросочуваното светилиште на римскиот херо¼ во Палаимон. Како раководител на истражуваœата во Истми¼а кои ги изведуваше Универзитетот во Чикаго, во моментов работам со колегите на публикуваœе на предметите, но во подготовка се и нови студии за архитектурата“.
Директорката на НУ „Стоби“, Силвана Блажевска ¼а оцени посетата на Елизабет Гебхард како многу знача¼на.
„Театарот во Стоби беше еден од клучните пунктови во рамки на овогодинешниот капитален проект за истражуваœе на локалитетот. То¼ претставува навистина исклучителна градба ко¼а бара големо внимание и посветеност, особено во смисла на разбираœе на сите фази во неговата изградба, што пак од друга страна, е биде главен предуслов за неговата конзерваци¼а и делумна реконструкци¼а. Годинава истражуваœата беа сконцентрирани на источната половина на гледалиштето, односно на делот во ко¼ недостасуваат седиштата и на театарската зграда, каде беа добро документирани доцноантичките куи изградени врз театарот кога то¼ вее не бил во употреба. Воедно, се дефинираа и потпорните ради¼ални ¾идови, двата ходници под гледалиштето и лежиштата каде биле поставени седиштата, чие истражуваœе треба да продолжи наредната година. Тогаш е имаме доволно елементи поконкретно да зборуваме за фазите во изградбата со што би се корегирале или потврдиле мислеœата на постарите истражувачи. Истовремено е отпочне и изработка на проектот за конзерваци¼а на театарот, ко¼ е еден од итните приоритети на институци¼ата, особено ако сакаме да го сочуваме во изворен изглед.
Имавме задоволството да соработуваме со д-р Гебхард, чии прелиминарни размислуваœа за театарот се об¼авени во „Studies of antiquities of Stobi“. За не¼зините размисли во врска со првата, постара фаза во изградбата на театарот, оваа посета беше од исклучително значеœе, биде¼и од не¼зината последна посета на Стоби во 1981 година, досега се изведувани истражуваœа кои отвораат нови моменти во неговата истори¼а. За нас, за помладите колеги, особено за Гоце Павловски ко¼ оваа година раководеше со истражуваœата на театарот, долгите разговори со неа значеа многу во смисла на размена на идеи и искуства. Поканата да и бидеме гости во Коринт, веро¼атно е ¼а реализираме на пролет. Таа не го криеше воодушевуваœето од нашиот систем на работа и применетата методологи¼а, ко¼ во смисла на прецизно документираœе не се разликува многу од нивните методи, со таа разлика што ние го аплициравме на огромна површина.
Сепак, мора да се признае придонесот на американско - ¼угословенскиот(македонски) проект за истражуваœе на Стоби во 70. години од минатиот век, поради обемната документаци¼а ко¼а ¼а имаат оставено и публикуваœето на резултатите, што е од големо значеœе за научното вреднуваœе и популаризаци¼ата на Стоби. Но. Елизабет Гебхард не е единствената од членовите на екипата на е¼мс Ва¼сман ко¼а ни доаƒа во посета. Многу почесто драга гостинка ни е д-р Каролин Сна¼вли (чи¼ докторат е посветен на ранохристи¼анските базилики во Стоби), а во ¼уни не посети и ВирŸини¼а Андерсон - Сто¼анови, ко¼а несебично ги сподели своите знаеœа од областа на римската керамика со членовите на екипата. Се надевам дека и понатаму е продолжи ваквата соработка, не само со американските истражувачи, туку и со сите оние кои дел од сво¼от работен век го посветиле на Стоби“.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
НОВА ПОСТО£АНА ПОСТАНОВКА НА МУЗЕ£ОТ
Забите од мастадонот изложени во Битола
Забите на мастадонот стари три милиони години што беа откопани во Битола првпат е бидат претставени пред домашната публика утре на отвораœето на новата постановка на Заводот и музе¼ - Битола.Ово¼ прона¼док, ко¼ зборува за должината на животот во ово¼ кра¼ и ко¼ ¼а заинтригира научната ¼авност, е биде на¼стариот наод на постановката, ко¼а е биде посто¼ана, а е вклучи разновидни артефакти на¼дени во битолската околина, меƒу кои и златниот накит од Беранци, копи¼ата на позната скулптура на Атена Партенос, ко¼а денес се наоƒа во Лондон, мини¼атурни керамички куички од неолит, платна од Личеноски и други дела.Зоран Николовски, директорот на битолскиот музе¼ вели дека изложбата, што се протега на површина од 700 квадратни метри, е биде на¼голема и на¼обемна ка¼ нас. Таа, вели то¼, е културно патуваœе низ битолскиот кра¼ поради тоа што на едно место прикажува антички скулптури, керамика, средновековни икони, османлиско оруж¼е, филигрански накит, слики од познати домашни уметници и друго.
- Позната т.н. трагична маска од Херакле¼а од вториот век што стана заштитен знак на некои домашни културни манифестации, исто така, е биде изложена - вели Николовски, додава¼и дека античките експонати имаат посебно место на изложбата.
Археологот Аница Георгиева, пак, се надоврзува дека новата постановка, освен наоди што биле дел од музе¼от, вклучува и прона¼доци што досега никаде не биле изложени. Меƒу нив се и артефактите што беа откриени под £ени-Ÿами¼а, што потврди¼а дека ово¼ об¼ект бил изграден врз средновековна црква.
- Крстови, икони, фрагменти од фрескосликарството што ги на¼довме под £ени-Ÿами¼а за првпат е ги види домашната публика - вели Георгиева, додава¼и дека, според зачувани записи, наодите припаƒале на црквата „Св. орƒи“ од 11 или од 12 век, значаен културен споменик.
Има уште еден редок наод, вели Георгиева, а тоа е т.н. шлем со спо¼ки што му припаƒал на византиски император, еден од малкуте прона¼дени во Европа.
- Во светот вакви шлемови има откриено четириесетина, а нашиот е еден од нив - вели таа.
Од битолскиот музе¼ велат дека покра¼ импозантниот бро¼ археолошки наоди поставката има и етнолошки парчиœа: носии, накит, оруж¼е од османлискиот период .Оваа изложба се отвора по повод одбележуваœе на 75 години од постоеœето на Заводот и музе¼ - Битола.
Жртвениците од Породин меƒу поубавите експонати
Три жртвеници во вид на куа што се прона¼дени во неолитското наоƒалиште „Тумба Породин“, се меƒу поубавите експонати на изложбата на битолски музе¼.
Се работи за ритуални предмети од керамика, кои во неолитско време биле дел од ентериерот на куите, сместени веднаш до огништето, а се користеле во магиски ритуали правени во чест на божицата Ма¼ка.
Продинските жртвеници се типични примери на неолитски ритуален предмет, а ка¼ нас, слични предмети се откриени на повее наоƒалишта, меƒу кои на¼познати се тие од наоƒалиштето „Тумба МаŸари“, Скопско.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
ПО ОТКОПУВАŒЕТО НА СРЕДНОВЕКОВНАТА ЦРКВА
МПЦ врти кон Кале
Црквата што е планирана да се гради на скопското Кале нема да почне да се гради пред 2011 година додека не се направи програма за ревитализаци¼а од Управата за заштита на културното наследство. При неодамнешните истражуваœа спроведени на скопското Кале се ископани темели и олтар на средновековна црква од 14 век, а според информации од Македонската православна црква - Охридска архиепископи¼а, се планира обновата на оваа црква што би требало да чини околу два милиони евра. Изградбата на ово¼ об¼ект е биде оспорена и од невладините организации кои протестираа и против изградбата на црква на скопскиот плоштад. За нив е спорно градеœето на каков било об¼ект во заштитена зона каква што е скопското Кале. - Точно е дека откривме црква и во тек е изработка на програма за ревитализаци¼а, но не само за црквата туку за се што е таму на¼дено. Имаме буŸет за конзервираœе на бедемите и на другите открити¼а. Целта е скопската тврдина да заживее. Но, тоа не значи дека има одлука да се гради црква. Можеби и е се обнови неко¼ об¼ект, но таа програма за ревитализаци¼а е во подготовка и е се изработи во текот на 2010 година. Се уште се вршат истражуваœа - вели Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културното наследство.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Истражуваœа за спас на некрополата во Марвинци
Поради рецеси¼ата, ископуваœата се' уште траат, но се одвиваат во помал обем, иако беше предвидено до кра¼от на годинава целосно да се истражи комплексната некропола
Да се спаси некрополата Исар, ка¼ валандовското село Марвинци, е единствената причина за големите археолошки истражуваœа што во првата половина на годинава се одвиваа на локалитетот, вели Паско Кузман, директор на Управата за заштита на културното наследство, институци¼а ко¼а го координира проектот. Поради рецеси¼ата, ископуваœата се' уште траат, но се одвиваат во помал обем, иако беше предвидено до кра¼от на годинава целосно да се истражи комплексната некропола. Кузман вели дека ископуваœата е продолжат в година, се' додека не се истражи целиот локалитет.
Истражуваœата на Исар-Марвинци е еден од четирите приоритетни проекти во културата што ги финансира Владата, заедно со Скопската тврдина, Стоби ка¼ Градско и античкиот град Херакле¼а Линкестис ка¼ Битола.
- Прво сите прашуваа зошто се „фрлаат“ толку пари на ископуваœа. Сега прашуваат зошто не ископуваме на Марвинци? Работиме, само екипата не е толку бро¼на. На Марвинци е се работи додека не го отвориме последниот гроб, додека не ¼а истражиме целата некропола - об¼аснува Кузман.
Ископуваœата почнаа во март со 700 луƒе. Беа откриени повее од 2.500 гробови, со прекрасни наоди.
- Во август направиме пауза биде¼и се насобраа многу матери¼али. Со 700 луƒе секо¼дневно да се води теренска документаци¼а, забелешки, да се организира итна конзерваци¼а, не е едноставно. Требаше и да заштедиме биде¼и влеговме во рецеси¼а, ко¼а важи за сите - вели Кузман.
ПОМАЛА ЕКИПА
Археолозите есенва излегоа повторно на терен. Раководител од почетокот на ископуваœата е археологот Златко Видески, од Музе¼от на Македони¼а. Екипата е редуцирана. Ако на почетокот на годинава имаше 100 стручœаци од различни области, сега има петнаесетина археолози, студенти, цртачи и помошна екипа. Со нив работат околу 100 работници кои не ги плаа Министерството за култура, туку се ангажирани преку програма од Агенци¼ата за вработуваœе и преку општините кои се согласуваат да ги отстапат тие луƒе.
- Наше е да им организираме превоз на работниците до археолошкиот локалитет. Два автобуса секое утро ги носат на ископуваœата, биде¼и локалитетот е подалеку од населено место. Ние учествуваме со пари за стручната екипа, да се исплатат дневници, да се подмират сите трошоци, храна, преноуваœе. Се надевам дека е успееме да ги затвориме сите отворени гробови, биде¼и има недовршени работи - об¼аснува Кузман.
Во меƒувреме, на повее места треба да се врати зем¼ата на приватните ниви и на сопствениците да им се исплати договорената сума, зашто цела година не ¼а работеле зем¼ата поради археолошките истражуваœа.
- Многу е сложена проблематиката, особено на Марвинци. Не е само оди и копа¼! Ниту работна акци¼а. Ова се научни истражуваœа за кои треба да бидат исполнети многу услови. Исто како операци¼а на човек, само што поради сво¼от менталитет нашите луƒе не го разбираат. Културните слоеви треба внимателно да се истражат - об¼аснува то¼.
СПЕЦИФИЧНА НАУКА
Кузман е категоричен дека истражуваœата мора целосно да бидат завршени, иако не може да тврди со какво темпо е се одвива работата. Може да завршат идната година, може да траат со години, се' зависи од резултатите што е ги даде почвата.
- При археолошки истражуваœа секогаш има нови ситуации, кои не може да ги предвидите. Има неверо¼атни ситуации. Таму каде што има повее слоеви на гробови секогаш нешто е се по¼ави. Ние мислиме дека има еден хоризонт на гробови, а е се по¼ават повее хоризонти. Тука нико¼ не е видовит - вели Кузман.
То¼ е задоволен од досегашните резултати биде¼и археолозите прона¼доа матери¼ал со ко¼ може да се наполнат два-три музеи. На¼интересните предмети се об¼авуваат на интернет-страницата *œœœ.мав.мк на македонски, англиски, итали¼ански, германски и на француски ¼азик.
Кузман об¼аснува дека главна цел на истражуваœата на некрополата Исар-Марвинци беше да се спаси локалитетот од диви ископуваœа.
- Таму беше страшно. Локалитетот буквално беше изоран од диви копачи. Во оваа кампаœа влеговме за да го спречиме препродаваœето на нашето културно наследство. До пред три години сите прашуваа зошто не се спасува локалитетот? Сега ние го спасуваме со истражуваœа. Не можеме да го уредиме, не можеме да поставиме чувари. Сме се обидувале многу пати на то¼ начин. И сега има чувари, но но многу чинат. А таму се привремено, камоли посто¼ано да чуваат локалитет што не е истражен. Тоа е непотребно кога може да се заврши голема работа со директна интервенци¼а на теренот. Да не ги споменуваме бесценетите научни резултати што во меƒувреме е ги добиеме - вели Кузман. (В.И.)
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Пиштолот од Сугарев подарок за Битолскиот музе¼
Богатата нова музе¼ска поставка во Заводот и Музе¼ во Битола, ко¼а прексиноа беше свечено отворена, збогатена е со уште еден раритетен предмет. Тоа е пиштолот на во¼водата орги Сугарев. Експонатот, на директорот на Музе¼от Зоран Николовски му го подари £ане Крстевски, ко¼ го нашол пиштолот во темелите на сво¼ата куа. "Од комшиите и од првиот газда на куата ко¼а ¼а купивме разбравме дека во неа бил роден орги Сугарев. Кога ¼а копавме визбата за новата куа, го на¼довме пиштолот", из¼ави Крстевски.
Директорот на Управата за заштита на културното наследство рече дека е искрено при¼атно изненаден колку богатство собрала оваа единствена сала. "Предмети кои баш го отсликуваат здивот на Битола", рече Кузман
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Изложба за Музе¼от на град Скоп¼е
Вечерва е биде одбележана 60-годишнината на Музе¼от сместен во Старата железничка станица
Со изложба под наслов „Траги“ што е биде отворена вечерва во 20 часот, Музе¼от на град Скоп¼е е одбележи 60 години од своето основаœе. Изложбата е ¼а презентира музе¼ската де¼ност преку мали пунктови кои е ¼а илустрираат комплексноста на неговата структура, како и истори¼ата на институци¼ата, започната во 1949 година. „Изложбата е асоци¼ативна и метафорична. Публиката е има можност да види како и што во Музе¼от се работи. е презентираме дел од нашите колекции (колекци¼ата на разгледници), процесот на конзерваци¼а на фреските, на иконите, асоци¼ативното депо, фотолаборатори¼ата, а е се прикажува и наменски изработениот спот „Од наод до музе¼ски експонат“ - из¼ави директорот £ован Шурбановски.
Како Народен музе¼ на град Скоп¼е, музе¼от го формирал некогашниот Градски народен одбор, а негов прв директор била археологот, академик Блага Алексова. Уште од своите почетоци, то¼ функционирал како комплексна музе¼ска институци¼а ко¼а преку различни области (етнологи¼а, археологи¼а, истори¼а, истори¼а на уметноста ...) се занимава со истражуваœе, обработка и презентаци¼а на артефакти и дела поврзани со истори¼ата на градот. „На неко¼ особен начин Музе¼от на град Скоп¼е од своето формираœе и во текот на неговата де¼ност, е знаковно, симболично, но и судбински поврзан со метафората за комуникаци¼а и поврзуваœе. Оваа изложба насто¼ува да ги нагласи овие метафори и преку нив да ¼а создаде претставата за него. Об¼ектот на Старата железничка станица во ко¼ Музе¼от се наоƒа од 1970 година има сво¼ врсник, големиот патник, бродот „Скоп¼е“ ко¼ е изграден истата година кога е донесено решението за формираœе на Музе¼от. Од бродот, во оваа прилика е биде изложен неговиот оригинален компас. Оттогаш Музе¼от на град Скоп¼е плови низ просторите на музе¼ската де¼ност, бара¼и го сво¼от источник во вредностите создавани во сопствениот град“ - посочуваат музе¼ските работници. (К.Б.)
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
Археолошкиот е стане Музе¼ на Македонците
Археолошката изложба што е биде отворена утре е трае шест месеци, по што во салите на досегашниот Археолошки музе¼ е се всели новиот Музе¼ на Македонците од еге¼скиот дел. Археолошките наоди е чекаат повторно изложуваœе во новиот Археолошки музе¼, ко¼ се гради кра¼ Вардар
За големата археолошка изложба што утре во Музе¼от на Македони¼а е ¼а отвори премиерот Груевски се испразнети сите три сали на Археолошкиот музе¼, чии артефакти повторно е бидат изложени во новиот Археолошки музе¼, ко¼ се гради кра¼ Вардар.
Со тоа, практично, Археолошкиот музе¼ како дел од Музе¼от на Македони¼а, ¼а завршува сво¼ата досегашна истори¼а во просториите во кои досега опсто¼уваше.
- Беше на¼авено дека изложбата на археолошките артефакти е биде отворена до кра¼от на март, но според на¼новите договори, е трае шест месеци. Потоа, по симнуваœето на археолошката постановка, овие сали е ги користи новиот Музе¼ на Еге¼ците - вели Мери Аницин-Пе¼овска, директорка на Музе¼от на Македони¼а.
Така, изложбата на археолошки артефакти, откриени во текот на овогодишните археолошки истражуваœа на локалитетите низ Македони¼а, освен на¼новите достигнуваœа во оваа наука, е ги претстави и големите структурни промени во Музе¼от на Македони¼а.
- Досега имавме четири оддели во Музе¼от на Македони¼а - археолошки, етнолошки, историски и истори¼а на уметноста (Галери¼ата на икони), а сега, со новата структура, секо¼ од овие досегашни оддели станува музе¼ во рамките на Музе¼от на Македони¼а. Новиот Археолошки музе¼, ко¼ се гради кра¼ Вардар, исто така, би требало да биде дел од Музе¼от на Македони¼а, како и новиот Музе¼ на Еге¼ците, ко¼ од летово е се всели во просториите на досегашниот археолошки оддел - на¼авува Аницин-Пе¼овска.
Наредниве шест месеци пак, во трите сали на досегашниот археолошки оддел на Музе¼от е бидат изложени златниот накит и посмртните украси што летово беа откриени ка¼ Горна Порта во Охрид, луксузната црвена сликана керамика од Исар - Марвинци, новите наоди од Плаошник и Самоиловата тврдина, од Стоби, Херакле¼а, штипски Исар и Баргала и од другите капитални истражуваœа вршени во текот на годинава низ зем¼ата.
Изложбата е биде отворена утре во 13 часот во Музе¼от на Македони¼а.
- И минатата година организиравме голема изложба на наодите откриени на минатогодишните истражуваœа. Со иде¼а сме тоа да стане традици¼а - на¼авува Паско Кузман, директор на Управата за заштита на спомениците на културата.
Меƒу на¼атрактивните експонати на изложбата се извонредните златни наоди од 4-5 век пред нашата ера, откриени ка¼ охридска Горна Порта, кои храбро беа споредени со златните посмртни маски од Требеништа.
- Не може да се издели на¼атрактивен наод зашто секо¼ е значаен во контекстот во ко¼ е на¼ден - вели Кузман.
И археолозите се согласни дека е тешко да се издели што е на¼знача¼но од годинашнава истражувачка продукци¼а. Но наодите од локалитетот Исар - Марвинци, еден од на¼богатите и можеби на¼изложените досега на диви ископуваœа, ко¼ годинава темелно се истражуваше, секако, е бидат пласирани со особено внимание. На железнодопската и на римската некропола на ово¼ локалитет се откриени стели, надгробни плочи, посмртна ритуална опрема, керамички предмети, накит, оруж¼е, садови и др. Особено вредни се, сепак, керамичките луксузни садови со црвено фигурално сликарство. Тие, како што велат археолозите, се показ дека населението што живеело во ово¼ град било богато, високоцивилизирано и веро¼атно го предводело разво¼от во целиот регион.
Како е изгледа Музе¼от на Македонците од еге¼скиот дел, ко¼ на лето треба да отвори поставка по затвораœето на оваа голема археолошка изложба, сé уште не е познато. Засега е дефинирана само иде¼ата.
ПОТРЕБНИ СЕ ТЕМАТСКИ ИЗЛОЖБИ
„Археологи¼а 2009“ е ретроспективна изложба чи¼ домаин е Музе¼от на Македони¼а, а координатор е Управата за заштита на културното наследство. Засега не е на¼авено дека поставката е патува низ другите градови на зем¼ава.
- Да не се залажуваме, станува збор за матери¼ал што не е конзервиран до кра¼, биде¼и сме ограничени со бро¼от на конзерваторите и ние и другите институции. Но, би требало кога е привршат овие кампаœи, да се направат тематски изложби на четирите капитални проекти Исар, Херакле¼а, Стоби и Скупи. Секо¼ од нив се планира да се претстави со сво¼а тематска изложба. Тогаш публиката е има можност да ги види сите прона¼доци - вели £осифовски.
За да се доближат овие археолошки открити¼а и до светската ¼авност, од Музе¼от и другите институции што работат на проектот се подготвуваат монографии.
- Во тек е работата на кустосите со обработка на матери¼алот и се надевам дека наскоро е излезат и првите корпуси каде што секо¼ од матери¼алите е се разгледува по тема. Покра¼ тоа, се работи и на селекци¼а на предмети што е бидат нови репрезенти на Македони¼а и понатаму е се користат во комерци¼ални цели - вели £осифовски.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
-
РАЗОТКРИЕН НЕОЛИТОТ ВО МАКЕДОНИ£А
И во каменото време се истакнувал идентитетот
Неолитот во Македони¼а е посебно интересен поради развиваœето на свои особени белези преку белосликаните мотиви на садовите, матери¼алната култура како што се керамичките садови - аскосите и антропоморфните модели на куи, потенцира Šубо Фиданоски, магистер по археологи¼а
Целиот неолит во Македони¼а, матери¼ални факти од над 200 локалитети во државата, неолитската фауна и флора... Ова е само дел од содржината на книгата Неолитските заедници во РМ", чиишто автори се четворица млади македонски археолози. За првпат ¼авноста доби целосна слика за еден период од историскиот разво¼ на заедниците кои живееле на територи¼а на нашата држава, а за кои досега и не се знаеше многу.
- Интересно е што македонскиот неолит има единствени карактеристики. Тука се мисли на матери¼алната култура како што се керамичките садови - аскосите (асиметрични садови со пет држалки за носеœе на грб - на¼често со форми што наликуваат на птици), потоа антропоморфните модели на куи (кои говорат за семантичкото изедначуваœе на неолитските куи со човековото тело). Раниот неолит во Македони¼а е посебно интересен и поради развиваœето на свои особени белези, евидентирани од нас, преку белосликаните мотиви на садовите. Ваквото украсуваœе на садовите посочува на тоа дека заедниците во раните фази на неолитот имале развиено чувство за истакнуваœе на сво¼от идентитет, потенцира Šубо Фиданоски, магистер по археологи¼а.
Авторите на ова интересно четиво се и Гоце Наумов, докторант по археологи¼а, Игор Толевски, магистрант по археологи¼а, и Анета Ивковска, магистер по археометри¼а - археозоологи¼а, воедно прв археозоолог во Македони¼а.
Сите аспекти од матери¼алната култура наведени во книгата, според Фиданоски, се поткрепени со наодите од неолитските локалитети во Македони¼а, керамички садови, фигурини, обредни предмети, камени алати, коскен, камен накит...
-Од сите тие матери¼ални докази можевме да извлечеме многу заклучоци. Во тоа време, дознаваме дека биле одгледувани житарици како пченицата, ¼ачменот, овесот. Археозоолошките анализи, пак, говорат за тоа дека првите припитомени животни биле овцата, козата, говедото, свиœата и кучето. Во книгата се об¼асенти и симболичните процеси кои се манифестираат преку визуелната култура (фигурини, печати, модели, жртвеници, орнаменти на садови). Даден е особен акцент на погребуваœата кои се вршени во рамките на населбите и живеалиштата, додава Фиданоски.
Преку истражуваœа до книга за неолитот
-Иде¼ата за книгата потекна од зедничката работа на проектот Неолитска населба Говрлево. Таму работевме од 2001 година, до денес, под раководство на Милош Билби¼а од Музе¼от на град Скоп¼е. Работе¼и на то¼ локалитет, како и на други неолитски локалитети се роди иде¼ата да напишеме една општа книга за неолитот во Македони¼а, дотолку повее, што досега сеопфатна монографи¼а за неолитот во цела Македони¼а не е напишана, додава Фиданоски.
ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
НА ИЛИНДЕН
Паметна плоча, Крушево,
ИЛИНДЕН 1953
Comment
Comment