Съобщение

Collapse
No announcement yet.

Archaeological news from Macedonia

Collapse
X
 
  • Filter
  • Време
  • Show
new posts

    ИНТЕРВ£У ФИЛИП НИВОНЕР - МАКЕДОНИ£А И АНАДОЛИ£А ГИ ПОВРЗУВААТ РАБОТИЛНИЦИ ЗА МЕРМЕР

    Археологот, професор на Катедрата за археологи¼а на Универзитетот во Оксфорд, смета дека луƒето од другите средини би се интересирале за Македони¼а ако таа биде споредена со нивните културни мил¼еа

    Филип Нивонер, професор по византиска археологи¼а на Катедрата за археологи¼а на Универзитетот во Оксфорд, до 17 април е одржи сери¼а предаваœа на Филозофски факултет во Скоп¼е од курсот „Археологи¼ата на мермерот во Македони¼а и византискиот свет“. Првото предаваœе го одржа на 10 април под наслов „Методологи¼а: Епископската базилика во Стоби и други прашаœа“, а неделава е следуваат уште три како дел од започнатата соработка меƒу Институтот за Истори¼а на уметноста и археологи¼а при истиот факултет и Катедрата по археологи¼а од Оксфорд.

    Од што произлегуваат темите на кои одбравте да говорите во Скоп¼е?

    Темите произлегуваат од моите сопствени истражуваœа, ги презентирам резултатите од она што го работам што ми дава можност да ¼а опишам Македони¼а како дел од поширокиот медитерански свет и да ¼а ставам во контекст на разво¼от на културното наследство од периодот на раната византиска епоха. Задоволен сум од интересот ка¼ слушателите особено од многубро¼ните прашаœа кои беа поврзани со Македони¼а и со анализата на некои теми кои не ми се доволно познати биде¼и сакам да расчистам што подобро одредени научни проблеми. Особено ми е драго што постои интерес за споредба на Македони¼а со околните медитерански територии, биде¼и не сакам таа да се издво¼ува од студиите на регионот, туку да се стави во контекст на пошироката медитеранска реги¼а и да се на¼де не¼зиното место и значеœе во рамките на Медитеранот. Луƒето од другите средини според мене би се интересирале за Македони¼а единствено ако таа биде споредена со нивните културни мил¼еа.

    Постои ли доволно матери¼ал за проучуваœе од то¼ период ?

    Несомнено е дека има многу матери¼ал. Стоби е главниот пример, но то¼ профитира и од ископуваœата кои се одвиваат на другите археолошки локалитети: Скупи, Херакле¼а, биде¼и на то¼ начин се добива ¼асна слика за една голема метропола како што е Стоби и за другите помали градови кои што припаƒаат да речеме на уметничка провинци¼а. Од она што ¼ас се занимавам во врска со Македони¼а и особено со Стоби, може да се види и на ко¼ начин економски и стопански бил организиран планинскиот регион што го опкружува и како регионот учествувал во разво¼от на Стоби како урбана метропола. £ас исто така работам во регионот на централна Анадоли¼а во Турци¼а, ко¼ исто така е планински и има слични проблеми. До¼дов во Македони¼а за да можам да ¼а споредам со Анадоли¼а биде¼и имаат сличности во географските карактеристики, задоволен сум, собрав многу податоци за нивната сличност. Помеƒу нив посто¼ат и разлики што може да се споредуваат и да се направи дистинкци¼а.

    Во што се сличностите?

    Главно е што се далеку од морето, а поради тоа е отежнато добиваœето на суров матери¼ал со ко¼ се создаваат уметнички дела, архитектонски градби и слично. Во антиката, главно суровиот матери¼ал за големи градби се пренесувал со бродови и ако градот не поседува пристаниште, тогаш то¼ имал голем проблем со негово пренесуваœе, и се разбира со цената што треба да се плати за транспортот. Кога станува збор за мермерот и за ма¼даните на мермер, врз основа на проучуваœа на ател¼еата што го обработувале, сметам дека посто¼ат големи сличности меƒу ателе¼ата во Македони¼а и Анадоли¼а. Двете територии се поврзани преку работилниците, а главниот центар биле императорските нарачки. Византискиот цар бил одговорен за успешната работа на ател¼еата кои го обработувале мермерот во Анадоли¼а и сметам дека можеби то¼ испратил одредени обучени работници во Македони¼а за тука да се разработи мрежата на мермерни ател¼еа. Станува збор за 500 година во Теодоси¼анскиот период, не може прецизно да се каже за ко¼ цар се работи, биде¼и прецизно и не можат да се датираат об¼ектите.

    Каков е интересот и ка¼ вашите колеги на Универзитетот во Оксфорд за истражуваœа на византискиот период?

    Минатата година бевме првпат тука и имавме можност да земеме примероци од мермерните артефакти, што ни беше дозволено од страна на македонските колеги. Примероците на артефактите ги истраживме од сите аспекти во лаборатори¼ата на Универзитетот во Оксфорд. И моите колеги од истиот универзитет, но и од другите универзитети од светот го имаат вклучено византискиот период во своите студии. На едно апстрактно ниво то¼ период се работи од аспект на компараци¼а, а македонскиот матери¼ал за нас е интересен за да се види дали посто¼ат врски помеƒу Анадоли¼а и Македони¼а, на Анадоли¼а со другите региони во светот и на Македони¼а со другите региони во светот. Византискиот период на Оксфорд се истражува во голема мера од различни аспекти: од историчари, археолози, филолози, историчари на уметност, а во ¼уни е се одржат и семинари со многу учесници каде и професорката Елизабета Димитрова од Филозофскиот факултет во Скоп¼е е презентира уметнички дела од различни медиуми, дела кои таа ги истражувала, а кои на Универзитетот Оксфорд се непознати.

    Ако ги споредите археолошките локалитети од Македони¼а со тие во Турци¼а, што е она што би го издвоиле?

    Во Македони¼а има голема отвореност и интерес за соработка благодарение на кооперативноста на луƒето, на добрата вол¼а. Во Турци¼а британските археолози истражуваат повее археолошки локалитети скоро сто години, а и ¼ас самиот имам локалитети што ги истражувам подолг период .Таму начинот на организаци¼а на истражуваœата е поцентрализиран што сметам дека е предност, но недостатокот е во тоа што администраци¼ата работи бавно и за да започне едно истражуваœе, треба претходна организаци¼а од една година. На¼добрата работа е што на кра¼от на ма¼ секо¼а година во Турци¼а се одржува конференци¼а на ко¼а мора да се презентираат резултатите од сите археолошки истражуваœа. Тие извештаи се печатат во зборник ко¼ излегува следната година, а е достапен он - ла¼н и така целиот свет знае што се случува во таа зем¼а во сферата на археологи¼ата.

    Што Ве изненади на¼многу од сферата на културата при сегашната посета на Скоп¼е?

    £а посетив црквата „Свети Никита“, а тоа беше прв пат да се на¼дам на патуваœе во руралните делови и тоа во еден ден ко¼ смени три климатски зони од утрото до вечерта. При посетата се воодушевив од спонтаноста на околината, таму за прв пат можев да чу¼ам и звуци од кокошки и петли. Според мене убавината на то¼ предел би требало исто така да биде конзервирана и презервирана. Видов дека во тамошното соседно село има повее куи изведени од плитар ко¼ може многу лесно да се уништи, а биде¼и црквата е дел од амбиентот, заедно со неа треба да се заштити и то¼.

    Вашето доаƒаœе е овозможено врз основа на соработката со меƒународната фондаци¼а „Кирил Тра¼ковски“. Што таа Ви возможува?

    Фондаци¼ата е формирана во чест на нашиот покоен колега, археолог Кирил Тра¼ковски ко¼ почина пред две години. Формирана е од страна на неговата сестра Славица Ве¼т и сега е во разво¼на фаза во ко¼а се создаваат планови за понатамошна работа. Првата активност беше минатогодишното мое доаƒаœе во Македони¼а заедно со професорите Ендр¼у Вилсон и Марк Полард кога започнавме дискуси¼а како Фондаци¼ата може да помогне во поврзуваœето на Катедрите по археологи¼а од Оксфорд и Скоп¼е. Следуваше посета на Универзитетот во Оксфорд од професор Елизабета Димитрова, Виктор Лилчи, директор на Управата за заштита на културно наследство и Весела Честоева – директорка на Археолошкиот музе¼ во Скоп¼е.

    Како да се олесни проучуваœето на некогашната Византи¼а?

    Некогашниот византиски Комонвелт денеска покрива многу модерни држави каде се зборуваат различни ¼азици. За да можеме да бидеме способни да комуницираме на ниво на византиските студии според мене би било на¼добро об¼авуваœето на спомениците во научната, па и дури и во популарната сфера да биде на англиски ¼азик.Тоа би допринело создаваœе на заеднички ¼азик на ко¼ би се разменувале идеите, претпоставките и слично. Како што некогаш на територи¼ата на Византиското царство се зборувало грчки и латински, сега се зборува англиски на териториите на „модерните царства“, но денешните модерни држави што имаат византиски споменици, главно ги об¼авуваат сознани¼ата на своите национални ¼азици што создава бариера во нивната консумаци¼а.

    Каков е интересот за студираœе археологи¼а во изминатите неколку години на Универзитетот во Оксфорд и што им нудите на новите генерации студенти?

    Во англоамериканскиот систем студентите не се специ¼ализираат многу биде¼и постдипломските студии се поврзани со додипломските. Ни доаƒаат многу студенти од странство, а и многу студенти со поинаков академски бекграунд, кои студирале некои други дисциплини и ние се концентрираме на тоа како да ги поврземе и да им понудиме нешто што би било интересно за сите нив, што е многу тешко. Се интересираат за различни територии, главно за Северна Африка, за Блискиот Исток, Турци¼а, Грци¼а, а сега имаме и студентка од тука на докторски студии, £елена £ари на ко¼а ¼ас е и бидам ментор. Не¼зин интерес е биде Македони¼а. Од тие причини ние мораме повее да генерализираме, да на¼деме една платформа ко¼а е ги поврзе сите тие интереси на едно поапстрактно ниво.

    Дали познаваœето и на етнолошките елементи Ви е потребно за составуваœе на сликата за разво¼от на цивилизациите на овие простори?

    Пиеœето турско кафе е пример за тоа како отоманската импери¼а ¼а заменила византиската во еден историски контекст и како Македони¼а преку апсорпци¼ата на определени елементи денес ги има во животот како остатоци од изминатите цивилизации. Денес Истанбул има муслиманска културна референца, а спомениците од претходните епохи се на неко¼ начин претопени во современата исламска визура, додека во Скоп¼е се видливи се' уште елементите од сите зачувани претходни периоди, преку археолошките артефакти и споменици. Онака како што изгледа денес Скоп¼е со културното наследство, можеби изгледал Истанбул пред 100 - 200 години. Тука го гледам богатството на културносто наследство, особено во Скоп¼е биде¼и тоа според мене би била една причина повее за доаƒаœето на академски кадри и šубители на културното наследство. Градот изгледа пребогат со споменици од различни периоди, што е во денешна смисла на зборот многу атрактивно. Во другите европски зем¼и, културното наследство е редуцирано на одреден период или е претопено во она што е подигнато во модерната епоха.

    ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
    И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
    ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
    НА ИЛИНДЕН

    Паметна плоча, Крушево,
    ИЛИНДЕН 1953

    Comment


      Се санира кровот на манастирот „Св. Богородица“ во струмичка Веšуса

      Во тек е санаци¼а на кровниот покривач на манастирот „Св. Богородица“ во с. Веšуса, Струмица, проект одобрен во програмата за заштита на културното наследство на Министерството за култура.

      Реализаци¼ата на ово¼ проект е овозможи да се зачува изворниот изглед на манастирот, ко¼ е бисер на средновековните споменици во Македони¼а и на ко¼ досега се вршени само интервентни зафати за заштита од протекуваœе, а поголеми санации не се изведувани во последните 30 години.
      Во рамките на санаци¼ата ко¼а ¼а вршат стручни лица за конзерваци¼а од Заводот за заштита на спомениците на културата и музе¼-Струмица, се работи на комплетно чистеœе на надворешноста на об¼ектот, како и на зацврстуваœе на прозорците на куполите со специ¼ални матери¼али. По санаци¼ата е се продолжи со конзерваторските истражуваœа во делот на архитектурата на манастирот, фрескоживописот, подните мозаици, како и санаци¼а на влагата на дел од фасадата ко¼а е уникатна по начинот на изведба.
      Манастирската црква „Пресвета Богородица Милостива” е подигната од струмичкиот епископ Мануил. Ово¼ сакрално-културен споменик и духовно средиште од 11 век зазема мошне високо место во македонската црковна и културна истори¼а и е вреднуван како еден од на¼маркантните културно-историски споменици на почвата на Македони¼а. Во манастирот се одвивала знача¼на творечка, препишувачка и преведувачка активност.
      За одбележуваœе е некогашното богатство на колекци¼ата од икони со сребрени и позлатени опкови и со богата орнаментика. Манастирската црква до денес е активна и од 1996 година функционира како женски манастир во ко¼што се негуваат истите монашки вредности воспоставени уште во периодот на раното христи¼анство.

      TweetShareSharePinВо тек е санација на кровниот покривач на манастирот „Св. Богородица“ во с. Вељуса, Струмица, проект одобрен во програмата за заштита на културното наследство
      ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
      И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
      ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
      НА ИЛИНДЕН

      Паметна плоча, Крушево,
      ИЛИНДЕН 1953

      Comment


        Археолошките истражуваœа на Стоби продолжуваат со полна пареа

        На археолошкиот локалитет Стоби годинава е се реализираат двата главни проекти: доистражуваœе и конзерваторско-реставраторски зафати на источната половина од гледалиштето на Театарот, и проектот за реализаци¼а на финалната фаза за врааœе на мозаикот во наосот на Старата епископска базилика …

        Во рамките на Годишната програма на Министерството за култура на археолошкиот локалитет Стоби годинава е се реализираат двата главни проектите од областа на заштитата на недвижното културно наследство за доистражуваœе и конзерваторско-реставраторски зафати на источната половина од гледалиштето на Театарот, и проектот за реализаци¼а на финалната фаза за врааœе на мозаикот во наосот на Старата епископска базилика.
        Театарот во Стоби е еден од на¼репрезентативните об¼екти од римскиот период, на ко¼ заради големината и комплексноста истражуваœата и конзерваци¼ата се изведуваат во неколку фази. Од тие причини годинава е се работи на двата сегменти на гледалиштето во источната, а потоа и на западната половина на театарот.
        Со проектот се предвидува реконструкци¼а на мермерните седишта во источната половина, со што капацитетот на градбата за одржуваœе културни настани дво¼но е се зголеми. Археолозите во изминатиот период интензивно работеа и на проектот за конзерваци¼а на мозаикот во крстилницата на Епископската базилика, а работите годинава е финишираат со негово врааœе во базиликата. Врааœето на мозаикот ко¼ по подолго време конечно е и биде достапен на ¼авноста, е биде атракци¼а не само за посетителите туку и за голем дел од научната ¼авност.

        Во рамки на музе¼ската де¼ност е се вршат археолошки истражуваœа на комплексот околу Храмот на Изида, а особено внимание е се посвети на конзерваци¼а на движниот археолошки матери¼ал: предмети од метал и стакло и камени споменици. Одобрени се средства и за конзерваци¼а на мермерната скулптура на Афродита, за ко¼а предлог проектот е во фаза на подготовка.
        Националната установа Стоби и годинава на ово¼ наш на¼голем и на¼значаен археолошки локалитет е ги реализира и двете меƒународни летни школи: во ¼уни е се одржи школата за конзерваци¼а на керамични садови и мозаик, а во текот на ¼ули летната археолошка школa

        TweetShareSharePinНа археолошкиот локалитет Стоби годинава ќе се реализираат двата главни проекти: доистражување и конзерваторско-реставраторски зафати на источната половина од гледалиштето на Театарот, и проектот
        ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
        И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
        ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
        НА ИЛИНДЕН

        Паметна плоча, Крушево,
        ИЛИНДЕН 1953

        Comment


          ЗАВРШИ KОНЗЕРВАЦИ£АТА НА РЕТKАТА ЧАША ОД РИМСKО ВРЕМЕ

          ПИ£ ОД ДИ£АТРЕТА И Е ЖИВЕЕШ СРЕНО И ДОЛГО

          Ретката стаклена чаша од римско време позната како ди¼атрета, конзервирана, стигна во Македони¼а. Таа се наоƒа во Археолошкиот музе¼ на Македони¼а и е биде еден од ексклузивните експонати во поставката на новиот музе¼. Чашата помина една година во конзерваторската лаборатори¼а при Римскиот музе¼ во Ма¼нц.

          Скапоцената чаша е сосема реставрирана, но се споени можеби две третини од вкупните делови. Останатите парчиœа што германските конзерватори решиле или не можеле да ги спо¼ат, се вратени во нашиот музе¼.

          - Денес тоа е тренд во светот. При конзерваци¼ата често се оставаат празни делови за да може посетителот да направи разлика - коментираат археолозите.

          Ди¼атретата пред една година беше испратена во Германи¼а, а договорот тогаш го потпишаа Музе¼от на Македони¼а (во чи¼а надлежност беше експонатот) и Римскиот музе¼ од Ма¼нц.

          Ди¼атретата е стаклена луксузна чаша од 4 век, од римскиот период. Прона¼дена е на археолошките истражуваœа во 1982 година на археолошкиот локалитет Таранеш, ка¼ Дебар. £а пронашол археологот Милан Ивановски, во доцноримски гроб, со многу знача¼ни артефакти.

          Една од десетте во светот

          - Ди¼атретата е биде дел од репрезентативните експонати во новиот музе¼, е ~ дадеме видно место во поставката. Вее се работи на витрината во ко¼а е биде изложена, а е биде поставена во одделот за римски период, на вториот кат од музе¼от - об¼аснува Весела Честоева, директорка на Археолошкиот музе¼.

          Таа се сретнала со Kат¼а Брошат, конзерваторката ко¼а со сво¼от тим работеше на чашата. Таа била одушевена од експонатот. Пред да почне конзерваци¼ата, експертите во Германи¼а прво требаше да ги одлепат деловите од претходното неуспешно спо¼уваœе, кое пред повее од десет години било направено во нашата зем¼а.

          - Целиот тим беше импресиониран. Сега очекуваме од Германи¼а да пристигне целокупната документаци¼а за тоа како се одвивал процесот на конзерваци¼ата. Чашата може да се постави свртена надолу или на постамент што тие го изработи¼а - вели Честоева.

          Според Мила Шурбаноска, кустос-советник во Археолошкиот музе¼ на Македони¼а, ди¼атретата има големо значеœе за нас, пред с` зашто е многу редок експонат во светот. Прона¼дени се десетина цели или не сосема цели чаши. Посто¼ат информации дека има повее, но сите други се само во фрагменти.

          - Нашиот примерок е еден од поретките, меƒу десетината што се подобро сочувани - вели Шурбаноска.

          Технологи¼ата сe уште е та¼на

          За тоа како биле произведени ди¼атретите науката с` уште расправа.

          - На¼многу и на¼сочуваните ди¼атрети доаƒаат од римските германски градови, по долината на реката Ра¼на. Тука се наоƒаат на¼сочуваните. Но ги има и на исток. Посто¼ат мислеœа дека има два центра. Науката с` уште не може да ¼а долови техниката на нивната изработка. Тие се многу специфични. С` уште не е сосема ¼асно како ги изработувале - вели Шурбаноска.

          Посто¼ат две групи чаши ди¼атрета, со фигурален украс и со мрежест дел. Нашата е од вториот тип, познат и како келнски. На стаклената основа има мрежа од малахитно-зелено стакло. Основата е од белузлаво про¾ирно стакло.

          - Некаде се викаат и ке¼Ÿ-кап (чаша со кафез). Често има стаклен натпис со значеœе: „Ако пиеш, е живееш долго и срено“, во таа смисла. Науката претпоставува дека служат за некакви церемони¼ални испиваœа, на големи свечености, се разбира ка¼ припадници на повисоките класи. Датирааат од 4 век, а натписите на горните делови може да се толкуваат како срамежливи христи¼ански пораки - вели Шурбаноска.

          МОЖЕЛЕ ДА СИ ГИ ДОЗВОЛАТ САМО БОГАТИТЕ

          На прашаœето зошто овие чаши се толку ретки во светот, археологот Мила Шурбаноска смета дека е тоа така затоа што нивното производство било скапо.

          - Можеле да си ги дозволат само богатите. А според останатиот инвентар што бил во гробот, ¼асно е дека то¼ поко¼ник ~ припаƒал на висока општествена гласа. Во ваков случа¼, кога станува збор за само еден гроб, едно погребуваœе и нема никаков друг контекст, неблагодарно е да се зборува и да се претпоставува ко¼ бил то¼ човек, дали живеел овде и каква била неговата функци¼а - об¼аснува Шурбаноска.

          ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
          И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
          ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
          НА ИЛИНДЕН

          Паметна плоча, Крушево,
          ИЛИНДЕН 1953

          Comment


            KНИГА ЗА АНТИКАТА ВО БРЕГАЛНИЧКИОТ БАСЕН

            Археолошките и научните сознани¼а од досегашните ископуваœа и истражуваœа на археолошките локалитети во источниот регион на Македони¼а и цивилизациското и културното наследство од античкиот период се об¼авени во обемната книга „Антиката во Брегалничкиот басен“. Автор на делото е Тра¼че Нацев, доцент на Институтот за истори¼а и археологи¼а на Факултетот за образовни науки во Штип. Во книгата на околу 400 страници се застапени стотина мапи, топографски карти, каталошки преглед и фотографии од движен и недвижен матери¼ал во брегалничкиот басен, ко¼ се протега од Штипско и Светиниколско, до Малеш и Пи¼анец. Опфатен е период од околу 1.100 години, од 5 век пред новата, до кра¼от на 6 век.

            - Во фокусот е антиката - класичниот или македонскиот период, римскиот, доцната антика. Но, континуитетот на живот овде е од раниот неолит, од 6.000 години пр.н.е., со можни траги на живееœе, преку открити¼ата ка¼ Злетово, дури и постари од палеолитот - вели Нацев.

            Во книгата то¼ ги опфаа и природните ресурси, особено рудното богатство и неговата експлоатаци¼а низ вековите, сообраа¼ниците и градовите во басенот. Источниот дел на Македони¼а, во ко¼ припаƒа и Брегалничкиот басен, од 5 век до 217 година пр. н. е. (кога била приклучена кон Македони¼а), ~ припаƒал на Па¼они¼а. Од то¼ период, според Нацев, се потврдени десетина града, меƒу кои Градиште-Билазора.

            Просторот на Брегалничкот басен и по осво¼уваœето од Рим во 168 година пр.н.е. останал во рамките на провинци¼ата Македони¼а. Поволната местоположба, климата, рудното богатство и мирниот период до 3. век овозможиле формираœе и нови населби во то¼ период.

            Според промоторот, професор д-р Драги Митревски ваква книга треба да има за секо¼ регион, зашто таквите трудови претставуваат основа за понатамошна научна работа.

            - Овие книги треба да ги користат градоначалниците и општинските администрации. Да знаат каде и каков потенци¼ал имаат, врз основа на што е ги работат урбанистичките и другите планови, а не да се уништуваат археолошки локалитети, само затоа што не се знаело дека таму има археологи¼а - вели Митревски.

            ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
            И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
            ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
            НА ИЛИНДЕН

            Паметна плоча, Крушево,
            ИЛИНДЕН 1953

            Comment


              РАЗГОВОР СО ПРОФ. Д-Р ВИКТОР ЛИЛЧИ, ДИРЕКТОР НА УПРАВАТА ЗА ЗАШТИТА НА КУЛТУРНОТО НАСЛЕДСТВО

              е се истражува градот на Агри¼аните - на¼ло¼алните воини на Александар Македонски

              За прв пат во рамките на заштитата на македонското културно наследство е биде користена на¼нова технологи¼а на регистрираœе на об¼ектите под површината на зем¼ата што е биде направено со новонабавениот георадар, ко¼ во моментов е единствен на целиот Балкан


              Кои се во моментот приоритетите на Управата за заштита на културното наследство и ко¼а е улогата и значеœето на започнатите капитални проекти?
              Лилчи: Согледува¼и ¼а потребата од зголемуваœе на разво¼от на државата преку активираœе на археолошките културни ресурси, Владата пред неколку години започна со директна поддршка на селективно одбрани археолошки локалитети. Приоритетите притоа беа раководени од неколку фактори: археолошки локалитети на фреквентни местоположби, долж актуелни патни магистрали, да се потпомогне разво¼от на локалните заедници преку културата и археологи¼ата, или пак знача¼ни археолошки локалитети од прва категори¼а, што значи на¼големите некогашни градски, културни, култни и сакрални средишта. Така Управата започна со поддршка на откриваœето на на¼атрактивните локалитети долж Вардарската магистрала. На то¼ правец реално се наоƒаат околу 15 врвни археолошки локалитети, древни градови и тврдини.

              На¼авивте повее капитални проекти. За кои проекти конкретно се работи и кога може да се очекува нивна реализаци¼а?
              Лилчи: Управата го сврте вниманието на повее археолошки локалитети. На Вардарскиот магистрален коридор фокусот го ставаме на доминантниот рановизантиски кастел и средновековен град Чрнче над населбата Црниче, познат како Маркови Кули Водно. Во близина на Стоби, започнува откриваœето на ранохристи¼анската базилика од 5 век н.е., во атарот на село Крушевица. Со ово¼ врвен репрезент на ранохристи¼анската уметност, започнуваме со реализаци¼а на Проектот Ранохристи¼анските базилики во Република Македони¼а. Имено, во нашата држава се евидентирани над 300 ранохристи¼ански храмови од 4-6 век н.е., но досега беа третирани помалку од 100. Во кумановскиот кра¼ започнаа истражуваœата на градот на Градиште, Младо Нагоричани на брегот на реката Пчиœа. Тоа бил на¼северниот раноантички високоцивилизиран град на па¼онските Агри¼ани, на¼ло¼алните воини-специ¼алци на Александар Македонски. Во Светиниколско започна истражуваœето на на¼големиот познат раноантички па¼онско-македонски град Билазора, на Градиште, ка¼ селото Кнеж¼е. Започнуваме и со поддршка на проектот Археолошка топографи¼а на старите градови и тврдини во Македони¼а. Годинава е се работи и на Кокино, со доистражуваœе...

              Беше на¼авена и набавка на георадар, уред ко¼ им е неопходен на археолозите при нивните истражуваœа. Што е направено во оваа насока?
              Лилчи: Дигиталниот георадар од фирмата Мала (Шведска) е пристигнат во Управата за културно наследство. Деновиве е биде ¼авно промовиран. Се работи за на¼новиот модел ко¼ во моментот е единствен на целиот балкански простор. Длабината на продираœе на електромагнетните бранови оди и до 6,5. За прв пат во рамките на заштитата на македонското културно наследство е биде користена на¼нова технологи¼а на регистрираœе на об¼ектите под површината на зем¼ата. На то¼ начин ние е можеме да ги видиме планиметриите на на¼големите и на¼знача¼ните стари градови и култни об¼екти со што е добиеме можност за планско осмислуваœе на идните активности на сите потребни локалитети.

              Каква е соработката на македонската Управа со институциите за културно наследство од балканските и европските зем¼и и во што се состои таа соработка?
              Лилчи: Планираме соработка со институциите од заштитата на културното наследство од централана, западна Европа и од Балканот. Исто така, во план е користеœе на европските фондови на¼многу во проекти кои имплементираат дигитална технологи¼а во македонската археологи¼а, музеологи¼а и заштита на културното наследство.

              Кажете ни нешто повее за изложбата во Манхинг Германи¼а во рамките на ко¼а Управата е ги претстави артефактите од Македони¼а?
              Лилчи: Ово¼ високовреден културен хепенинг, како за Европа така и за Република Македони¼а, се реализира во рамките на Европскиот Проект "Судир на културите". Главен настан на Проектот претставува изложбата под наслов "Златните лица на македонските кралеви - Македонците и Келтите од охридскиот регион", во периодот од ма¼ до ноември оваа година. Целта на проектот е да се прикажат културните контакти на арха¼ските кнежевства и оние од класичното и хеленистичкото време на подрач¼ето на Република Македони¼а и присуството на Келтите на преминот од класичното во хеленистичко време во Македони¼а, поточно во древниот град Лихнид.

              ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
              И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
              ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
              НА ИЛИНДЕН

              Паметна плоча, Крушево,
              ИЛИНДЕН 1953

              Comment


                Струшкиот музе¼ „Никола Незлобински“- на¼стар во Македони¼а

                Струшкиот музе¼ „Никола Незлобински“ е на¼старата институци¼а од ваков вид во зем¼ава. Почна како музе¼ на автохтоната флора и фауна во регионот и прерасна во национална установа – носител на културните и научните достигнуваœа. Деновиве пред ¼авноста постави изложба со мотиви од два археолошки локалитета...

                Музе¼от во Струга работи на два големи локалитети кои се истражени, но за жал ¼авноста немала можност истите да ги види. Од ово¼ аспект, музе¼от Никола Незлобински направи изложба, за да ¼а презентира на струшката, културната ¼авност, па дури и на научната ¼авност сите артефакти кои досега се прона¼дени таму.

                „Станува збор за два археолошки локалитета, едниот е „Устие на Дрим“ праисториска наколна наслеба, а вториот локалитет е една „Хелинистичка некропола“ ко¼а своевремено била откриена во самиот центар на Струга. Локалитетот на „Уста на Дрим“ тоа е денешниот истек на Дрим, тоа е стар термин ко¼ го презедовме, но и стружани го знаат како „Уста на Дрим“ ние го прифативме, но и науката го прифати како таков и се наоƒа точно на истекот на Дрим. Шеесеттите години кога е истражуван то¼ локалитет делумно е истражен и има уште простор што треба да се доистражи“ об¼аснува Сашо Цветковски, директор на Природно- научниот музе¼ „Д-р Никола Незлобински“ во Струга.

                Еден од локалитетие ко¼ беше презентиран е многу интересен за стружани, биде¼и некои и воопшто не се информирани дека во самата струшка чарши¼а постои таков локалитет:

                „Локалитетот на „Карƒулевци“ е интересен биде¼и е во самиот центар на Струга, во центарот на старата чарши¼а. Многу малку знаат дека тука постои таков локалитет тоа е многу интерсен хеленистички локалитет со луксузни наоди, керамички наоди кои говорат за еден инпорт. Тие не се овде произведувани, туку се увезувани од големи хеленистички центри, потенцира директорт Цветковски.

                Музе¼от во Струга е всушност и првиот музе¼ основан во Република Македони¼а.

                Во 1926 година во Струга пристигнал доктор Никола Незлобински да ги лекува стружани од малари¼а. Од природните убавини, артефактите кои ги пронашол тука под ова поднеб¼е но и флората и фауната го натерале да ги смести во едно, поточно во 1928 година да го отвори и првиот музе¼ во Р. Македони¼а во Струга.

                Видео

                ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                НА ИЛИНДЕН

                Паметна плоча, Крушево,
                ИЛИНДЕН 1953

                Comment


                  ДАЛИ Е СЕ ОТКРИЕ ПРИКАЗНАТА ЗА ТРЕСКАВЕЦ СТАРА НАД 2 МИЛЕНИУМИ

                  ЗАПОЧНАА ДОЛГО ОЧЕКУВАНИТЕ АРХЕОЛОШКИ ИСТРАЖУВАŒА ВО ЦРКВАТА

                  Во манастирот Трескавец ка¼ Прилеп пред 10-тина денови започнаа археолошките истражуваœа во црквата, кои конечно после долги години треба да дадат одговор на прашаœето што крие ова место во своето милениумско постоеœе. Во наредните 60-тина денови истражуваœата е бидат насочени во црквата, старата трпезари¼а и магерницата. Според експертите овие истражуваœа треба да помогнат и во реализаци¼а на проектот за конзерваци¼а и заштита на овие три об¼екти, ко¼ пак треба да биде изработен оваа година, за што пак средства вее беа одобрени од страна на Министерството за Култура.

                  „Не станува збор за обични археолошки истражуваœа туку за заштитни археолошки истражуваœа, кои се неопходни да се направат за да се доби¼ат податоци при изработката на проектот за конзерваци¼а и реставраци¼а на црквата и старата трпезари¼а. Ово¼ простор е целосно неистражен, неопходно е да се направат овие археолошки истражуваœа за да конечно се дефинира што се имало на Трескавец, под црквата, старата трпезари¼а и магерницата. Досега не се направени вакви истражуваœа, конечно е се доби¼ат податоци за сето тоа кои градби ги имало тука, со оглед на градбите и функци¼ата ко¼а ¼а имал Трескавец во минатото. Значи податоци кои досега нико¼ не ги истражувал“, рече Гордана Данилоска – Спироска, директор на Завод и Музе¼ Прилеп.

                  Со сво¼ата мистика ова место, низ вековите и денес привлекувало ил¼адници посетители. Научно и стручно нико¼ досега не ги образложил та¼ните кои ги крие ова древно светилиште. Експертите не ги кри¼ат своите очекуваœа дека можеби е се до¼де и до некое епохално откритите. Низ годините за Трескавец се плетат голем бро¼ мистерии и приказни. Се претпоставува дека тука на ово¼ простор се наоƒала античката населба Колобаиса како и тоа дека ранохристи¼анската базилика на Трескавец, односно денешната црква е изградена врз темелите на античкиот храм посветен на боговите Аполон и Артемида. Токму овие археолошки истражуваœа треба да дадат одговор на сите овие мистерии. Според досегашните претпоставки и наоди кои се на¼дени ка¼ локалитот Гумно, ко¼ се наоƒа веднаш под манастирот, Колобаиса постоела некаде од 4 век п.н.е. до 4 од од н.е. Првата ранохристи¼анска базилика, врз ко¼а се претпоставува дека се наоƒа денешната црква, според наодите била изградена тука кон кра¼от на 5 и почетокот на 6 век. Со сите овие проекти конечно е се врати стариот с¼а¼ на Трескавец.

                  „Не радува фактот дека конечно се започна со реализаци¼а на ово¼ проект и дека за брзо време е започне целосна реконструкци¼а на црквата, архитектонска консолидаци¼а, чистеœе на фреските и се што значи внатрешно уредуваœе на црквата. Исто така со овие истражуваœа можеби е се даде одговор на приказната за Трескавец ко¼а се уште не е раскажана. Ние за Трескавец знаеме само од скромните истражуваœа кои се случиле во 50-тите години и од тогаш нико¼ посериозно не се позанимавал со ова место. Би рекол дека е се открие како функционирал манастирот низ векоите, а археолозите е си на¼дат и свои открити¼а за оно¼ пагански или антички период од функционираœето на ова место“, вели монахот Калист.

                  Проектот пак за обнова на конаците деновиве треба да се прати на повторно разгледуваœе во Националниот конзерваторски центар и според очекуваœата на Заводот и Музе¼ од Прилеп, оваа година да биде распишан и и тендерот за нивна обнова. Тие според на¼авите треба да бидат обновувани фаза по фаза, а како е тече целиот процес е кажат експертите. Инаку со изградбата на патот манастирот станува вистинска туристичка мека во прилепско за верниците и за сите оние кои сакаат да уживаат во неповторливата природа. За само 9 месеци, откако се изгради новиот пат манастирот го имаат посетено над 50.000 гости. Со новите открити¼а и реновираœето на конаците се очекува то¼ бро¼ да се зголеми за неколку пати.

                  ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                  И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                  ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                  НА ИЛИНДЕН

                  Паметна плоча, Крушево,
                  ИЛИНДЕН 1953

                  Comment


                    Парите ¼а раскажуваат истори¼ата: Антички монети изложени во Штипскиот музе¼

                    На денешниве простори во минатото имало голем бро¼ ковачници. Дел од монетите што се прона¼дени во брегалничкиот регион се изложени во штипскиот музе¼, а датираат уште од времето на па¼онците...

                    Освен луƒето, истори¼ата на еден народ ¼а раскажуваат и парите. Различните периоди и облици во кои тие се ¼авуваат, кажуваат многу за територи¼ата каде што се прона¼дени:

                    „Нумизматиката го одразува контекстот на тргуваœе, но дава и историски податоци според она што е врежано на нив“, вели Зоран Читкушев, директор на Завод – Музе¼, Штип.

                    Освен за луƒето и економи¼ата, парите зборуваат и за владетелите.

                    „Можеме да направиме реконструкци¼а на тоа ко¼ се луƒе живееле на дадена територи¼а и како тие монети циркулирале, значи кажуваат за тоа ко¼ се владеел на оваа територи¼а“, смета Антонио £акимовски, универзитетски професор.

                    Животот во брегалничкиот регион на државата преку парите може да се следи од 5-от век п.н.е. до денес.

                    „На¼карактеристични монети се оние од па¼онското монетоковеœе, понатаму од автономното ковеœе на македонските народи од II век п.н.е. и на¼голема циркулаци¼а се забележува во доцноантичкиот период“, из¼ави м-р Гордана £анева, нумизматичар.

                    На¼голем дел од прона¼дените монети се конзервирани и изложени во историскта поставка на Штипскиот Завод - Музе¼. Станува збор за близу 1.000 монети, класифицирани според периодот и местото на пронаоƒаœе.

                    Видео

                    ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                    И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                    ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                    НА ИЛИНДЕН

                    Паметна плоча, Крушево,
                    ИЛИНДЕН 1953

                    Comment


                      Аквадуктот е накривен, без санаци¼а е се урне

                      Аквадуктот во Скоп¼е е во критична состо¼ба и ако не се санира, со сигурност е се урне. Драматичната состо¼ба на старата градба е опишана во Третиот национален план за климатските промени, каде што експертите предупредуваат дека неколку свода паднале, Аквадуктот се наведнува и во наредните децении неизбежно е се струполи. Надлежните се свесни за состо¼бата и ги преземаат првите мерки за санаци¼а, за да се зачува вековниот римски водовод и за следните генерации.


                      - Неколку свода паднале, а видливо е и ново, големо структурно и површинско оштетуваœе. Основата на сводовите, ко¼а се состои од карпи и камеœа и е изложена на големи варираœа на подземните води, може да почне да тоне поради големата тежина на градбата. Kако резултат на тоа, Аквадуктот се наведнува на неко¼а од страните и постои ризик целосно да падне во иднина. Последиците од климата го дестабилизираат. Kа¼ Аквадуктот и со сегашното ниво на статички оштетуваœа, мора да се очекува пад на неко¼ од деловите - се вели во стратегискиот документ на Министерството за животна средина, во делот за вли¼анието на климатските промени врз културното наследство.

                      Му пресудила бетонираната Серава

                      Националниот план за климатски промени открива дека „веро¼атно, на¼знача¼ната промена и оштетуваœе се предизвикани од бетонираœето на коритото на реката Серава, извршени во 60-тите години, ко¼а поминува низ локалитетот од исток кон запад и делумно под Аквадуктот.

                      - Со канализираœето, Серава се намалила за да се собере во каналот помеƒу столбовите 31 и 33 и веро¼атно нивното оштетуваœе настанало во тоа време, а не за време на воена вежба - се вели во планот.

                      Почвата на ¼ужната страна претходно била заситена со подземни води, што се сменило по канализираœето на реката кон север. Се ¼авила компреси¼а на почвата под темелите на Аквадуктот, особено под столбовите 19-27, кои се придвижиле надолу во разни правци и целата структура се наведнала.

                      - По овие промени, се изменил преносот на архитектонскиот притисок од главните камеœа во сводовите кон темелите, поради што горните делови од структурата и сводовите вее не ги носат соодветно надворешните орнаменти. Статичкиот систем на градбата ко¼ ги држи сводовите делумно ¼а загубил функци¼ата. Горните делови, кои вее не се потпрени, може да се урнат при дополнителни движеœа на почвата или зем¼отрес - се констатира во Третиот план за климатски промени.

                      По изградбата на коритото на Серава, во дождовната сезона се формираат езерца, кои предизвикуваат ерози¼а и поплава во долните делови. Проблем се и периодите на мрзнеœе и топеœе, кои го забрзуваат природното распаƒаœе, а трета причина зошто споменикот вее паƒа е бу¼ната вегетаци¼ата, ко¼а е обемна и со децении не се одржува.

                      Во документот експертите што ¼а констатираа критичната состо¼ба на споменикот предлагаат коритото на реката да се врати во природна состо¼ба, на внимателен начин и постепено.

                      Се прават анализи, следува и проект

                      Од Kонзерваторскиот центар Скоп¼е велат дека преземаат одредени активности, а целта им е да се изработи идеен проект за санаци¼а, конзерваци¼а и реставраци¼а на Аквадуктот. Kонзерваторот Лил¼ана Kитановска об¼асни дека лани добиле два помали два гранта од Советот на Европа, вкупно 35.000 евра, со кои извршиле археолошки истражуваœа за начинот на темелеœе, како и геофизички и геомеханички истражуваœа на тлото, за да се утврдат причините за искривуваœето. Ги анализирале употребените градежни матери¼али (малтер, тула, камен) и ¼а анализирале стабилноста на об¼ектот, а им преостанува до кра¼от на годината да ги завршат анализите на староста на малтерот.

                      За изработка на иде¼ниот проект, според Kитановска, во Програмата на Министерството за култура за 2014 година се предвидени 400.000 денари.

                      - Не сме сигурни дека дека овие пари е бидат доволни, биде¼и анализите на староста на малтерот се многу скапи и не се прават во Македони¼а. На Балканот, се прават во Грци¼а. Битни се за да се утврди хронологи¼ата на споменикот, кога точно е изграден, што е примарно важно за да се изгради соодветен конзервативен однос кон ова добро и да се изработи квалитетен и издржан проект - вели Kитановска и додава дека за да ги земат двата мали гранта, претходно изработиле физибилити-студи¼а, а ако сакаат поголеми грантови, на финансиерите е треба да им понудат бизнис-план.

                      ЛОКАЛНИТЕ ВЛАСТИ УТВРДУВААТ ШТО Е И ЧИЕ Е

                      Од Општината Бутел, ко¼а требаше да даде сво¼ придонес за зачувуваœе на Акведуктот, велат дека со донесуваœето на новите детаšни урбанистички планови треба да се прецизира што е чие.

                      - Треба да се дефинираат пристапните патишта и од ко¼а страна тие е градат. Таму со територи¼а се преклопува и Општина Kарпош, па треба да се види на чи¼а територи¼а е бидат патиштата - вели Снежана Kлинчарова, портпарол во Бутел.

                      Градските власти, пак, велат дека за да се пристапи кон реализаци¼а на Стратегискиот план за Акведуктот и неговата околина, треба да се класифицира од ко¼ степен на заштита е ова историско обележ¼е.

                      - Kласификаци¼ата е во тек и треба да ¼а изработи Националниот конзерваторски завод, по што е се знае точно во чи¼а надлежност се активностите и мерките што се пропишани со изготвената стратеги¼а. Со класификаци¼ата на Акведуктот, активностите за негово чуваœе и обнова е може да се внесуваат во буŸетите на институциите што е доби¼ат надлежност да ги спроведат - велат во Градот и додаваат дека во новиот Генерален урбанистички план околу Акведуктот се предвидени заштитни зони.

                      ВОДА ЗА £УСТИНИ£АНА ПРИМА

                      Акведуктот е монументална градба, од типот „еднокатни надземни водоводи“ и зачуван е во целата сво¼а должина од 385,8 метри. Долниот дел го сочинуваат 53 квадратни или правоаголни столба и две странични рампи, а горниот дел го сочинуваат 54 засводени отвори со ¾идни платна помеƒу нив, кои во горниот дел завршуваат со венци. Изграден е над малата долина на реката Серава, како дел од водоводот преку ко¼ се пренесувала вода од Скопска Црна Гора до скопската тврдина.

                      За него се вели дека го снабдувал со вода градот £устини¼ана Прима. Но, за датираœето посто¼ат повее претпоставки, од кои ниту една не е со сигурност потврдена. Претпоставките за времето кога е изграден се движат во временска рамка од првата половина на 6 до 16 век. Градбата на Акведуктот се поврзува со активностите на византискиот император £устини¼ан Први за обновуваœе на повее градови во провинци¼ата Дардани¼а по зем¼отресот од 518 година или со градителските активности на Мустафа-паша во Скоп¼е во 15 век, односно 16 век. Се претпоставува дека Акведуктот сеуште бил во употреба дури и при кра¼от на 19 век. Поголемиот дел од преправките што се забележуваат, потекнуваат од кра¼от на 19 век и почетокот на 20 век.

                      ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                      И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                      ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                      НА ИЛИНДЕН

                      Паметна плоча, Крушево,
                      ИЛИНДЕН 1953

                      Comment


                        Истражуваœе на пештерната црква на археолошкиот локалитет Св. Преображение – Зрзе

                        Истражуваœе на пештерната црква и на параклисот во монашката населба на археолошкиот локалитет Св. Преображение – Зрзе …

                        Со поддршка од Министерството за култура на Република Македони¼а, Институтот за старословенска култура од Прилеп започна со истражуваœа со цел да се доби¼ат продлабочени познаваœа за значеœето, хронологи¼ата и програмските решени¼а на фрескодекораци¼ата на пештерната црква и на параклисот во монашката населба на локалитетот Св. Преображение – Зрзе.
                        Активностите во рамките на ово¼ проект предвидуваат документираœе и хемиска анализа на малтерот и на сликарските бои врз фрагментите од фрескодекораци¼ата, по што е биде направена компаративна анализа со сликарството од манастирската црква „Св. Преображение“ и мирската црква „Св. Никола“. На ово¼ начин е се создадат услови да се определи хронологи¼ата на сликарството, да се утврди неговото потекло, по што е се направи графичка и дигитална реконструкци¼а на дел од програмата на живописот на пештерната црква и на параклисот.

                        Со ваквите истражуваœа, е се понудат продлабочени познаваœа за животот, карактерот и за другите аспекти на монашката населба и на културниот комплекс Св. Преображение – Зрзе, а преку хемиските анализи и конкретните иде¼ни решени¼а е се овозможи конзерваци¼а, реставраци¼а и презентаци¼а на овие фрагменти како следен чекор за нивна заштита.
                        Сликаниот ансамбл на манастирската црква „Св. Преображение“ и на мирската црква „Св. Никола“ – с. Зрзе е производ на повее сликарски целини кои настанале во различни хронолошки периоди и кои сведочат за богатото културно минато на ово¼ регион. По своето историско и ликовно значеœе се истакнуваат фреските кои настанале во втората половина на XIV век, сликарството на ма¼сторот Онуфри¼, околу 1535 година, и програмата нa тремот на манастирската црква коja била насликана во првата половина на XVII век.

                        TweetShareSharePinИстражување на пештерната црква и на параклисот во монашката населба на археолошкиот локалитет Св. Преображение – Зрзе … Со поддршка од Министерството за култура
                        ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                        И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                        ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                        НА ИЛИНДЕН

                        Паметна плоча, Крушево,
                        ИЛИНДЕН 1953

                        Comment


                          Еве како е изгледа обновениот Плаошник (ВИДЕО)

                          Просторот пред манастирот е ограден и е изведена нова влезна капи¼а, а возилата можат да се паркираат единствено на паркингот пред влезот во комплексот.

                          Во комплексот се поставени ¼авни тоалети, како и неколку типизирани куички за продажба. Изградена е фонтана и пешачки патеки, а целокупниот простор на ово¼ локалитет доби и ново хортикултурно уредуваœе.

                          Уредуваœето на комплексот “Свети Наум” го врши МПЦ-ОА откако со Законот за денационализаци¼а си го врати просторот во свое владееœе. Оваа активност има повеекратен бенефит за поголема туристичка афирмаци¼а на ово¼ според многумина, на¼убав дел на охридското кра¼бреж¼е. По ова, останува да се изгради новата сообраа¼ница од Охрид до Свети Наум, ко¼а се ветува со години наназад, биде¼и постоечката во должина од 30 километри е во оча¼на состо¼ба.

                          Видео

                          Enjoy the videos and music you love, upload original content, and share it all with friends, family, and the world on YouTube.
                          ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                          И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                          ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                          НА ИЛИНДЕН

                          Паметна плоча, Крушево,
                          ИЛИНДЕН 1953

                          Comment


                            Сензационално откритие на локалитетот Стибера: Об¼ект на државно собрание

                            Новооткриениот об¼ект на локалитетот Стибера, ка¼ Чепигово, според првичните информации на д-р Виктор Лилчи е првото државно собрание на територи¼ата на Македони¼а

                            Оваа констатаци¼а произлегува од фактот што во ископуваœата што ги врши екипа на прилепскиот Музе¼ предводена од археологот Душко Темелкоски, е прона¼ден пишуван споменик со ко¼ ¼асно се дефинира об¼ектот.
                            - Мислиме дека се работи за об¼ект - булевтерион, односно собрание, ко¼ функционирал во ран период, т.е од први до трети век наша ера - ни из¼ави Виктор Лилчи, директор на Управата за заштита на културното наследство.
                            Ово¼ об¼ект заедно со другите новооткриени фрлаат нова светлина за локалитетот Стибера, ко¼ заради овие причини стана капитален проект на државата.

                            ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                            И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                            ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                            НА ИЛИНДЕН

                            Паметна плоча, Крушево,
                            ИЛИНДЕН 1953

                            Comment


                              По пет децении откриена некропола на локалитетот Баргала

                              Видео

                              Follow Kanal5 on...• FB: https://smarturl.it/fb5• IG: https://smarturl.it/Ig5• Web: https://kanal5.com.mk/© & ℗ Kanal5 & IN Media. All Rights Reserved
                              ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                              И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                              ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                              НА ИЛИНДЕН

                              Паметна плоча, Крушево,
                              ИЛИНДЕН 1953

                              Comment


                                Откриена е крстилницата на ранохристи¼анската базилика на К’ртозов рид

                                Ваква крстилница досега е прона¼дена само во Полог и во Баргала, вели раководителката на ово¼ истражувачки проект Весна орƒиева, виш кустос археолог во Музе¼-галери¼а Кавадарци

                                НОВИ СОЗНАНИ£А ОД АРХЕОЛОШКИТЕ ИСТРАЖУВАŒА
                                Крстилницата на ранохристи¼анската базилика е откриена на локалитетот К’ртозов рид, Кавадаречко, со на¼новите археолошки истражуваœа. Културниот хоризонт на ово¼ простор изобилува со фрагменти од градежна покривна керамида, садова керамика, тегули, имбрекси, дна и ободи од питоси, фрагменти од стакло, под од тули и остатоци од гараж. Годинава вее дваесетина дена интензивно се работи во североисточниот дел на базиликата, каде што конфигураци¼ата на теренот е на¼висока.

                                - Токму во ово¼ дел, за ко¼ сметавме дека станува збор за интактен - недопрен дел, отворивме баптистериум-крстилница со крстеста писцина и со четири полукружни ниши од надвор, што е многу поредок случа¼ ка¼ ранохристи¼анските базилики. Ваква крстилница досега е прона¼дена само во Полог и во Баргала - вели раководителка на ово¼ истражувачки проект Весна орƒиева, виш кустос археолог во Музе¼-галери¼а Кавадарци.

                                Таа истакнува и дека за обележуваœе е фактот што апсидата се втопува во ¾идната маса, што е прв ваков вид на ранохристи¼анска базилика во Македони¼а.

                                На 30 сантиметри од периметралниот ¾ид од северната страна на базиликата се отворени и неколку помошни простории, а во една од нив е на¼дена када или базенче со одводен канал и огниште, за што се претпоставува дека станува збор за ку¼на и трпезари¼а.

                                Многу вредни открити¼а

                                Локалитетот се наоƒа на околу еден километар северозападно од селото Дреново, во близина на Кавадарци, на обработлива површина среде лоз¼а и ниви, а откриен е пред пет години. Тогаш сопственикот на нивата случа¼но при длабоко ораœе на нивата откри мермерна плоча од олтарна преграда, што навести дека тука се наоƒа ранохристи¼анска базилика.

                                Тоа го потврди¼а и вработените од Музе¼-галери¼а Кавадарци, па со дозвола од Управата за заштита на спомениците на културата и финансиска поддршка од Министерството за култура вее петта година се работи на ово¼ локалитет, опишан како вила рустика на археолошката карта на Македони¼а.

                                Во истражувачките работи, покра¼ вработените во кавадаречкиот музе¼, учествуваат и колеги од музеите на Неготино и на Демир Капи¼а, како и ученици од гимнази¼ата „Добри Даскалов“ од Кавадарци.

                                - Во рамките на истражувачкиот проект „Систематско археолошко истражуваœе на К’ртозов рид село Дреново“ е откриена ранохристи¼анска базилика, ко¼а, според досегашните сознани¼а, датира од кра¼от на 5 и почетокот на 6 век. Таа се одликува со раскошна архитектонска диспозици¼а со сите елементи што се карактеристични за овие градби: олтарна преграда со парапетни плочи со крстови, розети и монолитни столбови со бази и капители и мозаик во апсидалниот простор, ко¼ е прв од ваков вид во Кавадаречко. Во внатрешниот дел од об¼ектот досега се откриени: апсида со поден мозаик, епископски престол, трон, субселиите од неговите две страни, презвитериумот со под од камени плочи, сочувани пред апсидалниот простор и олтарната преграда со една база на ¼ужната страна, наос, нартекс-троброден, чи¼а површина сега се доистражува - вели орƒиева.

                                Потврдена научна теза

                                Покра¼ богатството на вредни археолошки предмети и сознани¼а за животот на населението на овие простори пред петнаесетина века, ова археолошко истражуваœе ¼а потврди тезата во научната ¼авност дека архитектонската пластика што сега се наоƒа во една од на¼старите цркви во Тиквеши¼ата, „Св. Богородица“ (14 век) во селото Дреново не е донесена од Стоби, туку од базиликата на К’ртозов рид, биде¼и е познато дека на само два километри северозападно од селото Дреново се наоƒа античкиот град Аударист или Еударист. Потврдено е дека на ово¼ културен хоризонт, врз основа на досегашните истражуваœа, има континуитет на егзистираœе од арха¼скиот, класичниот и од римскиот период.

                                ДАЛЕКУ ОД СЛОБОДАТА
                                И НЕРАЗДЕЛЕНИ ОД НЕА
                                ОВДЕ ПАДНАА 40 ХЕРОИ
                                НА ИЛИНДЕН

                                Паметна плоча, Крушево,
                                ИЛИНДЕН 1953

                                Comment

                                Working...
                                X